รางวัลศิลปาจารย์จัดตั้งครั้งแรกในปี 2565 โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม เพื่อมอบให้แก่ ศิลปินต้นแบบ  ครูศิลป์ ครูช่าง ครูภูมิปัญญาศิลป์ ปราชญ์ท้องถิ่น ที่มีความเชี่ยวชาญในการอนุรักษ์  สืบสาน ต่อยอดและถ่ายทอดมรดกภูมิปัญญา ตลอดจนมีผลงานโดดเด่นมากกว่า 20 ปี