อัศจรรย์งานสร้าง ทีมวอลเลย์บอลหญิงไทย

เคยมีคนปรามาสว่า คนไทยเก่งแต่กีฬาประเภทเล่นคนเดียว เช่น มวย กอล์ฟ ยกน้ำหนัก แต่พอเข้าแข่งขันกีฬาเป็นทีมทีไร เช่น บาสเกตบอล ฟุตบอล มักจะสู้เขาไม่ได้ หรือถ้าจะชนะ ก็ไปไม่ถึงรอบลึกๆ

ในวันนี้ทีมวอลเลย์บอลหญิงไทย ได้ทำลายคำปรามาสนั้นลงแล้ว

ในเนชั่นลีก 2022 รอบ 8 ทีมสุดท้าย ไทยจะพบกับตุรกีแบบน็อคเอ๊าท์ จากจำนวน 8 ทีมนำของโลก คือ USA จีน ญี่ปุ่น ตุรกี บราซิล อิตาลี เซอร์เบีย และไทย

นี่ไม่ใช่ครั้งแรก ที่ไทยทะลุเข้าสู่ 8 ทีมนำระดับโลก ความจริงนั้น เมื่อปี 2012 วอลเลย์บอลหญิงไทยเป็นทีมอันดับที่ 4 ที่เข้ารอบสุดท้ายในการแข่งขันโดยครั้งนั้นใช้ชื่อเรียกว่า WORLD GRANDPRIX ซึ่งก็เป็นที่สุดของทีมชาติระดับโลกเช่นกัน

ก่อนหน้านั้น ทีมวอลเลย์บอลหญิงไทยเป็นแชมป์เอเชีย 2 สมัย แชมป์ AVC คัพ 1 สมัย เป็นอันดับ 5 ของ World Champion League Cup ได้เหรียญเงิน เหรียญทองแดงในเอเชียนเกมส์ ได้เหรียญทองซีเกมส์ และอีกหลายรางวัล

เป็นการสั่งสมจากชัยชนะสู่ชัยชนะที่ “แรงดี สีไม่ตก” มาตลอด

ข่าวความยิ่งใหญ่และชัยชนะของทีมวอลเลย์บอลหญิงไทยจึงเป็นน้ำทิพย์ชโลมใจคนไทยทั้งชาติในยามที่คนไทยเผชิญปัญหาโควิด และปัญหาความยากลำบากทางเศรษฐกิจ วันที่ 13 กค.นี้ คนไทยจึงลุ้นทีมไทยที่จะแข่งขันตัดเชือกกับตุรกีอย่างใจจดใจจ่อ

ทีมไทยจะได้ไปต่อ หรือจะพ่ายตุรกีก็แล้วแต่ ประวัติศาสตร์กีฬาโลกได้จารึกความอัศจรรย์ของทีมหญิงไทยไว้แล้วอย่างสง่างาม

มันไม่ใช่อยู่ดีๆ ก็มาถึง มันไม่ใช่ความบังเอิญ แต่มันคือความมานะพยายามอย่างยิ่งยวดของโค้ช นักกีฬา ผู้บริหารสมาคมวอลเลย์บอลไทย และผู้เกี่ยวข้องทั้งมวล

เมื่อเห็นการประกอบทีมวอลเลย์บอลหญิงไทยที่ลงตัว การรุกรับที่รวดเร็ว การเสิร์ฟลูกที่เฉียบขาด การรับลูกเสิร์ฟและลูกตบที่มาเร็วและรุนแรงได้ มีลูกล่อลูกชนที่สามารถสยบคู่ต่อสู้ได้ แม้ว่าจะแพ้เปรียบในด้านรูปร่าง ทำให้สนใจว่า ทีมไทยก้าวมาถึงยุคนี้ได้อย่างไร จึงได้คุยทางโทรศัพท์ตรงกับโค้ชอ๊อด หรือคุณเกียรติพงษ์ รัชตเกรียงไกร อดีตหัวหน้าโค้ชทีมนักตบไทย ที่มีบทบาทสำคัญสุดๆ ในการวางรากฐานความสำเร็จของทีมไทยในวันนี้

“ไปได้แรงบันดาลใจอะไร โค้ชอ๊อดถึงกล้าไปบอกกับสมาคมวอลเลย์บอล ว่า ‘ผมอยากจะ พาวอลเลย์บอลทีมชาติไทย ไปให้ถึงระดับโลก’ ทั้งๆ ที่ในเวลานั้น ไทยไม่มีศักยภาพที่เป็นความหวังได้เลย” ผู้เขียนถาม

โค้ชอ๊อด ตอบว่า

“ตอนนั้นไม่มีใครเชื่อ เขาหาว่าผมบ้า คิดดูสมาคมฯ มีเงินติดบัญชี 700 บาท ต้องให้นักกีฬาไปทำบัตรผู้ป่วยอนาถา เพื่อใช้สิทธิรักษาฟรี

คุณพ่อผมเป็นนักวอลเลย์บอล ผมเองก็รักกีฬานี้เป็นชีวิตจิตใจ จนได้เป็นนักวอลเลย์บอลทีมชาติ เมื่ออายุ 17 ปี วอลเลย์บอลเป็นกีฬาในสายเลือดของผม ผมเห็นพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ทรงงานหนักที่ทั้งยากและลำบากเพื่อคนไทยทั้งปวง เป็นแรงใจอันสูงส่งและมีผลบวกที่สุดต่อการทำสิ่งยากๆให้เป็นไปได้ บวกกับผู้ใหญ่ที่เป็นนายกสมาคมวอลเลย์บอล ตั้งแต่คุณพิศาล มูลศาสตรสาทร ต่อเนื่องมาจนถึงคุณสมพร ใช้บางยาง ทุกคนเสียสละให้กับวงการวอลเลย์บอลไทยอย่างยอดเยี่ยม ผมจึงตัดสินใจออกจากการเป็นพนักงานวิทยุการบิน ไปรับเป็นโค้ชให้กับทีมวอลเลย์บอลหญิง ซึ่งตอนนั้นขาดโค้ชอยู่พอดี และผมก็มุ่งมั่นที่ไประดับโลกให้ได้”

จากการสนทนาตรงกับโค้ชอ๊อด ทำให้เรียนรู้ว่า

ในปี 2520 เพื่อให้ได้นักกีฬาเข้ามาประกอบกันเป็นดรีมทีม โค้ชอ๊อดตระเวนหาเด็กที่มีแววจากต่างจังหวัด เพื่อร่วมกันเป็นทีมจอมยุทธ

7 จอมยุทธ

วรรณา บัวแก้ว เด็กยากจนจากสระแก้ว วิลาวัณย์ อภิญญาพงศ์ จากขามสะแกแสง โคราช ปลื้มจิตร์ ถินขาว จากอ่างทอง อำพร หญ้าผา จากนครสวรรค์ นุศรา ต้อมคำ จากบ้านโป่งราชบุรี อรอุมา สิทธิรักษ์ จากสุราษฎร์ธานี มลิกา กันทอง จากอ่างทอง

นี่คือ จอมยุทธทั้งเจ็ด จาก 6 จังหวัดที่ถูกเชิญเข้าร่วมค่ายฝึกซ้อมยะลา แต่ละคนพัฒนากลายเป็นนักกีฬาที่กระเดื่องโลก เช่น

วรรณา เป็นมือรับบอลได้ดีที่สุด ตบมาแรงแค่ไหน ก็รับได้หมด

นุศรา เป็นมือเซทเหนือชั้น ที่ดีสุดในระดับโลก

อรอุมา เป็นมือตบที่รุนแรงที่สุด ยากจะหาใครเทียบได้

ค่ายยะลาโมเดล

เป็นสำนักฝึกซ้อมของทีมวอลเลย์บอลหญิงไทย ที่โค้ชอ๊อดทุ่มเทให้กับการสร้างทีมชาติอย่างมีผลสำคัญ

เวลาแรมเดือน แรมปีในค่ายยะลาที่ทุกคนเหมือนตัดขาดจากโลกภายนอก คือการสร้างวินัยในการฝึก ฝึกและฝึก เรียนรู้ทฤษฎี และฝึกภาคปฏิบัติอย่างเข้มข้น จนเป็นพฤติกรรมติดตัว

ฝึกความแข็งแรงของกล้ามเนื้อทั้งขา แขน และมือ ฝึกการเสิร์ฟลูกที่แรง เร็ว และรับยาก ฝึกรับลูกตบ ลูกหยอด ฝึกเล่นลูกสูตร ลูกไหลหลัง ลูกกระโดดเสิร์ฟ ฝึกการล้มกลิ้งโดยไม่เจ็บตัว และอื่นๆ เป็นการฝึกที่เข้มข้น ทุกย่างก้าววางเป้าสูง ที่แต่ละคนหรือทีมต้องทำให้ได้

โค้ชอ๊อด ยกตัวอย่างว่า

“เรามีการฝึกทางจิต (Psychology Skill Training) ให้นักกีฬา 2 ทีมซ้อมตรงแต้มที่ไปถึง 23 เท่ากัน เพื่อให้ทุกคนเคยชินกับแต้มสูสี ทีม A แพ้ไม่ได้ ถ้าแพ้ต้องเอาใหม่ เพราะฉะนั้นนักกีฬาจะจิตตกไม่ได้”

ท่านเจ้าคุณ พระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตโต) สอนให้เห็นคุณค่าของวินัยแห่งการฝึกไว้ว่า

“วินัยเป็นการจัดสรรให้เกิดโอกาสในการพัฒนา คนเรามีความเคยชินที่ไม่ดี ถ้าไม่ระวังจะทำให้ความเคยชินไม่ดีติดเป็นนิสัย เราจึงต้องพยายามเข้าช่วงชิงเสียก่อน โดยที่เราชิงให้ความเคยชินที่ดี เริ่มต้นได้ก่อน ด้วยการ จัดตั้งระบบ วางระเบียบกติกาให้มีการทำพฤติกรรมที่ดีกันจนเคยชินอยู่ตัว ระบบการจัดตั้งนี้สำคัญมาก วินัยคือรูปแบบที่ว่า ยังไม่ทันรู้ตัว เราก็ได้ความเคยชินที่ดีแล้ว”

นี่คืออานุภาพของวินัยแห่งการฝึก ซึ่งก็คือการมีพฤติกรรมซ้ำอย่างสม่ำเสมอ

และแน่นอนว่า การเข้าแข่งขันในทัวร์นาเม้นท์ต่างๆหลายครั้ง แพ้ก็เป็นบทเรียน ชนะเป็นกำลังใจ โดยเฉพาะการแข่งขันชิงแชมป์เอเชียรอบชิงชนะเลิศกับจีน ในเดือนกันยายน 2552 ที่เวียดนาม แต้มสูสีสุดท้ายนุศราเซทให้วิลาวัณย์ตบ นับเป็นลูกตบประวัติศาสตร์ที่ทำให้คนไทยชนะจีน 3 -1 เซท เป็นแรงส่งทางใจครั้งยิ่งใหญ่ที่ประกาศศักดาได้ ว่าทีมชาติไทยสู้กับทุกชาติในโลก ได้หมด และก็เป็นความจริงว่า ไทยเอาชนะทีมชาติระดับนำของโลกมาแล้วทุกชาติในวาระต่างๆกัน

คุณสมพร ใช้บางยาง นายกสมาคมวอลเลย์บอลของไทย สมัยที่ 4 คนปัจจุบัน ชี้ให้เห็นว่า

“นักกีฬาทุกคนมีความมุ่งมั่น สั่งสมประสบการณ์จากการฝึกฝนมาอย่างเข้มข้น ได้โค้ชที่ยอดเยี่ยมทั้งโค้ชอ๊อดและโค้ชด่วน เราไม่มีเรื่องอื้อฉาวไม่ว่าเรื่องทุจริตหรือเรื่องชู้สาวใดๆเลย ข้อสำคัญ พวกเราไม่ต้องการการอัดฉีด เหมือนกีฬาอื่น ทุกคนเอาชื่อเสียงเกียรติภูมิของประเทศเป็นหลักยึดเอาศักดิ์ศรีของตัวเองเป็นสำนึกในการเล่นกีฬา ถ้าเอาเงินมาล่อ จะกลายเป็นว่าไม่มีเงิน ก็จะไม่ออกเหงื่อแรง เราจะมาถึงวันนี้ไม่ได้เลย”

คุณพงศ์โพยม วาศะภูติ อดีตนายกสมาคมวอลเลย์บอลแห่งประเทศไทย บอกกับผู้เขียนว่า

“นักกีฬาชาติอื่น เวลารับลูกไม่ได้ เสิร์ฟแล้วเสียแต้ม จะออกอาการผิดหวัง เพื่อนชักสีหน้า หรือตวาดใส่คนที่พลาด แต่นักวอลเลย์ไทยเราตรงกันข้ามเลย รับลูกไม่ได้ ก็ยังหัวเราะ เล่นแพ้ก็เบิกบานแจ่มใส ชนะใจคนไทย ชนะใจคนต่างชาติด้วย นี่คือเสน่ห์ที่โค้ชอ๊อดสร้างจากรุ่นแรกส่งต่อมา ถึงรุ่นปัจจุบัน”

ในวันนี้ทีมวอลเลย์บอลหญิงไทย ลงสนามแข่งขันครั้งใด แรงเชียร์แห่งความปิติจะปรากฏให้เห็นได้ทั่วไป ถ้าชนะ คนไทยก็ไชโยร่วมดีใจ และต่อให้เล่นแพ้ แรงเชียร์ก็ยังกระหึ่ม ไม่มีใครตำหนิ ไม่มีใครว่าร้าย มีแต่ให้กำลังใจ เพราะเห็นอยู่ว่าทุกนาที ไม่มีใครเข้าเกียร์ถอย ไม่มีคนไหนถอดใจ พวกเธอเล่นสุดฝีมือ เราอาจเรียกได้ว่าทีมวอลเลย์บอลหญิงไทย ชนะทั้งในสนามและชนะใจคนไทยทั้งประเทศ.

ประสาร มฤคพิทักษ์ : pmarukpitak@yahoo.com