กรมพระศรีสวางควัฒนฯทรงบรรยายพิเศษพระราชทานแก่ น.ศ.แพทย์ พยาบาล

สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒนฯ ทรงบรรยายพิเศษการเกิดโรคมะเร็งพระราชทานแก่ น.ศ.แพทย์ พยาบาล สาธารณสุข ม.เทคโนโลยีสุรนารีผ่านออนไลน์ ทำให้เข้าใจบทเรียนง่ายขึ้น ทรงทุ่มเทเตรียมการสอนเต็มที่

6 ม.ค.2565 – ศาสตราจารย์ ดร.สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี องค์ประธานสถาบันวิจัยจุฬาภรณ์เสด็จออก ณ ท้องพระโรง ตำหนักทิพย์พิมาน ทรงบรรยายพิเศษ เรื่อง การเกิดโรคมะเร็ง Oncogenesis พระราชทานแก่นักศึกษาแพทย์ ชั้นปีที่ 2  นักศึกษาพยาบาล ชั้นปีที่ 3 นักศึกษาสาธารณสุข ชั้นปีที่ 1  บัณฑิตศึกษา และบุคลากรด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี ประจำปีการศึกษา 2564 จำนวน 104 คน  ผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ (ออนไลน์) ในการนี้ รองศาสตราจารย์ ดร.อนันต์ ทองระอา อธิการบดีมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี เฝ้ากราบทูลรายงานและกล่าวสำนึกในพระกรุณาธิคุณ

สำหรับรายวิชานี้จะทรงบรรยายใน 7หัวข้อหลัก โดยในวันนี้ ทรงบรรยายพระราชทานใน 2 หัวข้อ ประกอบด้วย  “ภาพรวมของการเกิดมะเร็งและชีววิทยาการเจริญของเซลล์มะเร็ง ซึ่งมีพื้นฐานมาจากพันธุกรรม” และหัวข้อ “ระยะต่าง ๆ ของการเกิดมะเร็งและกลไกที่เกี่ยวข้อง”  ซึ่งวิชานี้มีความสำคัญต่อนักศึกษาแพทย์อย่างยิ่ง เนื่องจากปัจจุบันโรคมะเร็งเป็นสาเหตุการเสียชีวิตเป็นอันดับต้น ๆ ของประเทศ และมีแนวโน้มที่จะมีอุบัติการณ์เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง 

 ​โดยหัวข้อแรก ทรงบรรยาย ภาพรวมของการเกิดมะเร็งและชีววิทยาการเจริญของเซลล์มะเร็ง ซึ่งการเกิดโรคมะเร็งมีสาเหตุจากหลายปัจจัย ทั้งจากพันธุกรรม สิ่งแวดล้อม และวิถีชีวิต  รวมถึงการได้รับสัมผัสสารเคมี ไวรัสก่อมะเร็ง และรังสี  นอกจากนี้ ยังทรงบรรยายถึงลักษณะเฉพาะของเซลล์มะเร็งซึ่งแตกต่างไปจากเซลล์ปกติทั่วไป  มีการแบ่งตัวอย่างไม่หยุดยั้ง ทำให้เพิ่มจำนวนอย่างไม่มีที่สิ้นสุด การรุกล้ำและการแพร่กระจายไปยังเนื้อเยื่ออื่น ๆ เนื่องจากมีการเปลี่ยนแปลงทางชีวโมเลกุลและชีวเคมีต่าง ๆ นำไปสู่การค้นพบยีนที่อาจเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญของการเกิดมะเร็งที่เรียกว่า   อองโคยีน  หรือ ยีนมะเร็ง และยีนที่ทำหน้าที่ต่อต้านการแบ่งตัวและการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง   การยับยั้งการควบคุมการแบ่งตัวของเซลล์มะเร็ง  และการพัฒนาการรักษามะเร็งสามารถทำได้โดยการรักษาแบบมุ่งเป้า

​ ส่วนในหัวข้อที่ 2 ทรงบรรยายในหัวข้อ “ระยะต่าง ๆ ของการเกิดมะเร็งและกลไกที่เกี่ยวข้อง” เกี่ยวกับกระบวนการเกิดมะเร็งที่มีหลายขั้นตอน ได้แก่ ขั้นเริ่มต้น (Initiation) ขั้นก่อตัว (Promotion) และขั้นกระจายตัว(Progression) ซึ่งต่างมีความซับซ้อนในตัวเองทั้งสิ้น ซึ่งขั้นเริ่มต้นเป็นเรื่องกลไกลการเกิดมะเร็งจากสารเคมี  ซึ่งขณะนี้ยังไม่สามารถเข้าใจได้อย่างถ่องแท้ แต่เชื่อว่าสามารถแยกออกเป็น 2รูปแบบ คือ  กลไกที่มีการทำลายหรือเปลี่ยนแปลงดีเอ็นเอโดยตรง ทำให้เกิดการกลายพันธุ์ และภายหลังกลายเป็นเซลล์มะเร็ง ซึ่งถือว่าเป็นขั้นเริ่มต้นของกระบวนการเกิดมะเร็ง แต่ร่างกายของคนปกติสามารถซ่อมแซมดีเอ็นเอ หรือยีนด้วยเอ็นไซม์ ก่อนที่เซลล์จะแบ่งตัว จึงจะรักษาสภาพเดิมได้ ซึ่งความผิดปกติของโครงสร้างในดีเอ็นเอนี้ เป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้กระบวนการควบคุมการแบ่งตัวและการทำงานของเซลล์ผิดไป

ทั้งนี้  ทรงยกตัวอย่างกระบวนการที่เกิดขึ้นจากสารก่อมะเร็งที่ทำลายดีเอ็นเอโดยตรงชนิดต่าง ๆ ได้แก่ สารอะฟลาท๊อกซิน  Aflatoxin เป็นสารพิษจากเชื้อราพบได้ในเมล็ดธัญพืชชนิดต่าง ๆ สารไนโตรซามีน ที่มักพบในอาหาร เช่น ปลาร้า กะปิ เครื่องดื่มบางชนิด เป็นต้น และกลไกที่ไม่ได้มีการทำลายดีเอ็นเอโดยตรง ซึ่งกลไกนี้จะมีการเปลี่ยนแปลงในระบบที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมการแสดงออกของยีน ซึ่งนำไปสู่การเกิดมะเร็ง

ซึ่งตลอดการบรรยายพระราชทานในวันนี้ ทรงยกตัวอย่างประกอบทำให้นักศึกษาเข้าใจในเนื้อหา และบทเรียนได้ง่ายขึ้น และต่างสำนึกในพระกรุณาธิคุณ ที่ทรงทุ่มเท และทรงเตรียมการสอนอย่างเต็มที่ นับเป็นพระกรุณาธิคุณหาที่สุดมิได้