นายกฯฟุ้งแก้ฝุ่น ปภ.ช.บี้ห้ามเผา!

"อิ๊งค์" ลั่นไม่แฮปปี้ "ฝุ่น PM 2.5" ยันให้ความสำคัญแก้ปัญหา เตรียมการตั้งแต่รับตำแหน่งนายกฯ ดาวเทียมพบฝุ่นหนักในอาเซียน  หลายประเทศทะลุ 190 ส่วนไทยอีก 2 วันมีลมแรงช่วยพัดกระจายตัวดีขึ้น ปภ.ช.คิกออฟเคาะประตูบ้าน “ห้ามเผา” ฝ่าฝืนจับสถานเดียว “คมนาคม” ตีปี๊บรถไฟฟ้า-รถเมล์ฟรี 7 วัน ช่วยลดมลพิษ สวนทางโพล คนกรุงชี้ได้ผลน้อยมาก โวยหน่วยงานรัฐไร้น้ำยา

เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ น.ส.แพทองธาร ชินวัตร  นายกรัฐมนตรี กล่าวในรายการ “โอกาสไทยกับนายกแพทองธาร” ซึ่งจัดครั้งแรก โดยออกอากาศทุกวันอาทิตย์ต้นเดือน ทางสถานีวิทยุโทรทัศน์แห่งประเทศไทย NBT2HD ททบ.5 MCOT และวิทยุเครือข่ายกรมประชาสัมพันธ์ทั่วประเทศ ตอนหนึ่งว่า วันที่ 20-24 ม.ค.ที่ผ่านมา ไปประชุม WEF   (สภาเศรษฐกิจโลก) ตอนนั้นดูข้อมูลจิสด้า (สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ)   จะมีฝุ่นเข้ามาในประเทศไทย ซึ่งเป็นห่วง จึงรีบเรียกทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้ามาประชุมก่อนวันเดินทาง ได้มีการกำชับทุกกระทรวง อย่าลืมทำกฎทุกอย่างที่สร้างไว้อย่างเคร่งครัด และสั่งการทุกกระทรวงเน้นย้ำอะไรที่จะทำให้เกิดฝุ่นมากขึ้นให้ทำมาตรการนั้นให้เข้มข้น จะได้บรรเทาเรื่องฝุ่นมากที่สุด

"แน่นอนว่าเมื่อฝุ่นเข้ามาทุกคนเกิดอาการไม่แฮปปี้ ตัวดิฉันเองก็ไม่แฮปปี้ เพราะลูกเล็ก 2 คนอยู่บ้าน หลานๆ อีกเต็มบ้าน ไปโรงเรียนไม่ได้ก็ต้องหยุดเรียน รัฐบาลทุกกระทรวงเต็มที่ ทำทุกวิถีทาง ไม่ว่าจะเป็นกระทรวงอุตสาหกรรมที่เปลี่ยนใบอ้อยให้มีมูลค่ามากขึ้นจะได้ไม่ต้องเผา จูงใจให้เกษตรกรมีสิทธิ์นำใบอ้อยไปขาย กระทรวงเกษตรและสหกรณ์บอกกับเกษตรกรว่าไม่เผา มีเครื่องไถกลบ กระทรวงคมนาคมออกนโยบายให้ใช้รถไฟฟ้าฟรีในกรุงเทพฯ สามารถลดจำนวนของรถยนต์ได้ 5 แสนคันต่อวัน และลดควันได้เยอะ ซึ่งได้เช็กกับทางจิสด้าตลอดว่าตรงฮอตสปอตเป็นอย่างไรบ้าง ซึ่งฝุ่นข้างบนลดน้อยลงอย่างมาก อันนี้เป็นสิ่งที่ในประเทศเริ่มทำตั้งแต่ดิฉันรับตำแหน่ง และมีการพูดว่าปัญหาที่มาแน่ๆ คือฝุ่น ซึ่งรัฐบาลได้เตรียมการตั้งแต่ตอนนั้น เรื่องของฝุ่น PM 2.5 ไม่ใช่แค่วาระของประเทศ ไม่ใช่วาระแห่งชาติ แต่เป็นวาระแห่งอาเซียน เพราะเราจะต้องร่วมมือกัน เรื่องของระหว่างประเทศอยากบอกประชาชนว่าการติดต่ออย่างเป็นทางการ เราต้องมีลำดับขั้น ตอนนี้รัฐมนตรีต่างประเทศคุยกันทุกๆ รัฐมนตรีอาเซียนเพื่อขอความร่วมมือในเรื่องนี้" นายกฯ ระบุ

ด้านนายจิรายุ ห่วงทรัพย์ ที่ปรึกษากองบัญชาการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยแห่งชาติ (ปภ.ช.) เปิดเผยว่า ปภ.ช.ได้รายงานถึงสถานการณ์ฝุ่นเมื่อเวลา 07.00 น. พบว่าหลายพื้นที่มีค่าฝุ่น PM 2.5 อยู่ในระดับที่ต้องเฝ้าระวัง โดยภาคเหนือ เกินค่ามาตรฐาน 14 พื้นที่ ตรวจวัดได้ 10.9-59.0 ไมโครกรัม (มคก.)/ลูกบาศก์เมตร (ลบ.ม.), ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เกินค่ามาตรฐานเป็นส่วนใหญ่ ตรวจวัดได้ 34.5-73.0 มคก./ลบ.ม., ภาคกลางและตะวันตก เกินค่ามาตรฐานเป็นส่วนใหญ่ ตรวจวัดได้ 27.5-81.4 มคก./ลบ.ม., ภาคตะวันออก เกินค่ามาตรฐานเป็นส่วนใหญ่ ตรวจวัดได้ 34.7-72.5 มคก./ลบ.ม., ภาคใต้ เกินค่ามาตรฐาน 1 พื้นที่ ตรวจวัดได้ 19.5 - 43.2 มคก./ลบ.ม., กรุงเทพมหานครและปริมณฑล  สถานีตรวจวัดของกรมควบคุมมลพิษ ร่วมกับ กทม. พบค่าฝุ่นเกินมาตรฐานเป็นส่วนใหญ่ ตรวจวัดได้ 39.6-71.7 มคก./ลบ.ม.

ทั้งนี้ ปภ.ช.ขอให้ประชาชนเฝ้าระวังสุขภาพ ลดเวลาการทำกิจกรรมกลางแจ้ง สำหรับสถานการณ์ฝุ่นควันในสัปดาห์นี้จะมีต่อเนื่องไปจนถึงวันอังคารที่ 4 ก.พ. เนื่องจากมวลอากาศเย็นกำลังค่อนข้างแรงที่ลงมาปกคลุมประเทศไทย ทำให้ศักยภาพในการระบายอากาศต่ำลง จากนั้นจะมีลมจากภาคเหนือและภาคใต้พัดเข้ามาทำให้สถานการณ์จะคลี่คลาย

ขณะที่ดาวเทียมตรวจพบค่าฮอตสปอตในประเทศภูมิภาคอาเซียน อาทิ เมียนมา ลาว กัมพูชาและมาเลเซีย มีจุดฮอตสปอตเพิ่มสูงขึ้นในช่วงสองวันที่ผ่านมา ซึ่งมีลักษณะเหมือนกับประเทศไทยที่มีลมนิ่งทำให้เกิดค่าฝุ่นสะสม ทำให้เวลา 13.00 น. ของวันที่ 2 ก.พ. ค่าฝุ่นหลายประเทศในภูมิภาคบางเมืองตรวจค่าฝุ่นสูงกว่า 190 AQI

ส่วนวันจันทร์ที่ 3 ก.พ. เวลา 10.00 น. ปภ.ช.ได้มีข้อสั่งการไปยังทุกจังหวัดให้จัดกิจกรรมคิกออฟเคาะประตูบ้าน “ห้ามเผา” เพื่อเป็นการประกาศเจตนารมณ์ร่วมกันทุกพื้นที่ โดยใช้กลไกท้องถิ่นลงพื้นที่เคาะประตูบ้านประชาสัมพันธ์สร้างความเข้าใจและปลูกจิตสำนึกให้กับประชาชน ร่วมกันไม่เผาเพื่อสุขภาพที่ดีของทุกคน ขณะที่ได้มีการกำชับให้ฝ่ายป้องกันและปราบปรามบังคับใช้กฎหมายดำเนินการจับกุมผู้เผาอย่างเคร่งครัด

นายสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม เปิดเผยว่า จากการดำเนินการนโยบายให้ประชาชนใช้บริการรถไฟฟ้า และรถโดยสารประจำทางสาธารณะ (รถเมล์) ฟรี รวม 7 วัน ตั้งแต่วันที่ 25-31 ม.ค.68 เพื่อต้องการให้ปริมาณการใช้รถยนต์ส่วนบุคคลลดลง และให้ประชาชนหันมาใช้บริการรถสาธารณะ รวมถึงเป็นการลดปริมาณฝุ่นละอองขนาดเล็ก (PM 2.5) พบว่าประชาชนหันมาใช้บริการขนส่งสาธารณะเพิ่มมากขึ้น

โดยมีผู้ใช้บริการรถไฟฟ้ารวม 14,506,212 คน-เที่ยว เพิ่มขึ้น 39.62% เมื่อเทียบกับสัปดาห์ก่อนเริ่มมาตรการในวันที่ 18-24 ม.ค.68 ที่มีผู้โดยสารรวม 10,389,766 คน-เที่ยว ส่วนรถเมล์ ขสมก. มีผู้ใช้บริการรวม 5,007,491 คน เพิ่มขึ้น 36.81% เมื่อเทียบกับ 7 วัน ก่อนเริ่มมาตรการ ที่มีจำนวนผู้โดยสารรวม 3,660,088 คน ขณะเดียวกันยังพบว่า ปริมาณรถยนต์ส่วนบุคคลลดลง 350,000 คัน ส่งผลให้ปริมาณมลพิษในอากาศลดลงอย่างมาก โดยเฉพาะแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ ที่ลดลงประมาณ 2,000 กิโลกรัม (กก.) ต่อวัน และแก๊สไนโตรเจน ลดลงกว่า 14,800 กก.ต่อวัน

 “จากตัวเลขผู้ใช้บริการรถไฟฟ้าที่เพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน สะท้อนให้เห็นว่าราคามีผลต่อการใช้บริการระบบรถไฟฟ้า จึงมั่นใจว่ามาตรการอัตราค่าโดยสารรถไฟฟ้า 20 บาทตลอดสาย ที่จะให้บริการครบทุกสี ทุกสาย ทุกเส้นทางในช่วงเดือน ก.ย.68 จะมีผู้ใช้บริการเพิ่มขึ้นแน่นอน และผู้ใช้บริการจะได้รับความสะดวกรวดเร็วในการเดินทาง จากการเริ่มใช้ พ.ร.บ.ตั๋วร่วมด้วยการใช้บัตรโดยสารใบเดียว ที่สามารถเดินทางเชื่อมต่อระบบขนส่งสาธารณะอย่างครอบคลุม ทั้งรถไฟ รถเมล์ และเรือโดยสารในราคาที่สมเหตุสมผล ช่วยลดค่าครองชีพในการเดินทางของประชาชน และช่วยลดปัญหาฝุ่นละออง PM 2.5 ได้อีกทางหนึ่งด้วย” นายสุริยะ ระบุ

ศูนย์สำรวจความคิดเห็น “นิด้าโพล” สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) เปิดเผยผลการสำรวจของประชาชน เรื่อง “กรุงเทพฯ เมืองในฝุ่น”  ระหว่างวันที่ 27-28 ม.ค.68 จากประชาชนในพื้นที่กรุงเทพฯ รวมทั้งสิ้น 1,310 หน่วยตัวอย่าง พบว่า ตัวอย่าง ร้อยละ 74.43 ระบุว่าฝุ่น PM 2.5 มีความรุนแรงมาก รองลงมา ร้อยละ 18.55 ค่อนข้างมีความรุนแรง, ร้อยละ 5.88 ไม่ค่อยมีความรุนแรง และร้อยละ 1.14 ไม่มีความรุนแรงเลย

ด้านความคิดเห็นต่อการสั่งการหรือขอความร่วมมือให้ปิดสถานศึกษาและทำงานที่บ้าน (Work from Home) ร้อยละ 33.82 ระบุว่าช่วยแก้ไขปัญหาได้พอสมควร รองลงมา ร้อยละ 33.21 ระบุว่าช่วยแก้ไขปัญหาได้น้อยมาก ส่วนมาตรการรถเมล์และรถไฟฟ้าฟรี 7 วัน ร้อยละ 34.89 ระบุว่าช่วยแก้ไขปัญหาได้น้อยมาก รองลงมา ร้อยละ 33.89 ระบุว่าไม่ช่วยแก้ไขปัญหาเลย ขณะที่ประสิทธิภาพของหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องในการแก้ปัญหาฝุ่นในพื้นที่กรุงเทพฯ ร้อยละ 41.15 ระบุว่าไม่ค่อยมีประสิทธิภาพ รองลงมา ร้อยละ 35.34 ระบุว่าไม่มีประสิทธิภาพเลย

ขณะที่ รศ.ดร.อนุสรณ์ ธรรมใจ คณบดีคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย ได้เสนอความเห็นว่า  รัฐบาลต้องจัดงบอุดหนุนล่วงหน้าเพื่อไม่ให้มีการเผาในภาคเกษตรเขตภาคเหนือในช่วงสองเดือนข้างหน้า และดำเนินการป้องกันฝุ่นพิษ PM 2.5 ภาคเหนือที่มักจะเกิดปัญหาหมอกควันพิษรุนแรงในเดือน มี.ค.และ เม.ย. ต้องใช้มาตรการต่างๆ ทุกทาง และการเจรจาเพื่อไม่ให้มีการเผาทางการเกษตรในประเทศเพื่อนบ้าน เพื่อบรรเทาควันพิษข้ามพรมแดน

ทั้งนี้ งานวิจัยธนาคารโลกระบุจำนวนผู้เสียชีวิตจากฝุ่น PM 2.5 อยู่ที่ 5.7 คนต่อประชากร 1 แสนคน สร้างความเสียหายทางเศรษฐกิจราว 26,260 ล้านดอลลาร์ หรือ 8.9 แสนล้านบาทในปี 2566 นอกจากนี้ ยังมีงานวิจัยของ Attavanich (2019) บ่งชี้ว่า ฝุ่น PM2.5 สร้างความเสียหายทางเศรษฐศาสตร์ต่อครัวเรือนไทย 2.173 ล้านล้านบาท เมื่อปี 2562 หลังจากนั้น สถานการณ์ฝุ่นควันตั้งแต่ปี 2565 ไม่ได้ดีขึ้นเลย เป็นปัญหาเรื้อรังที่ทำลายสุขภาพ ทำลายชีวิต ทำลายเศรษฐกิจ ที่สังคมไทยต้องร่วมกันแก้ไขโดยด่วน.