รับวินิจฉัยกฎหมายเลือกสว.ขัดรธน.

ศาลรัฐธรรมนูญมีมติรับคำร้องวินิจฉัย 4 มาตรา กฎหมายลูกเลือกสว.ขัด รธน. สั่งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องชี้แจงใน 15 วัน แต่ตีตกคำขอคุ้มครอง เหตุยังไม่ปรากฏจะเกิดความเสียหายร้ายแรง ด้าน กกต.ยืนยันไม่กระทบเดินหน้าเลือก   สว.

เมื่อวันที่ 5 มิถุนายน ศาลรัฐธรรมนูญ มีมติเสียงข้างมากรับคำร้องไว้พิจารณาวินิจฉัย ในคดีที่ศาลปกครองกลางส่งคำโต้แย้งของ น.ส.วิเตือน งามปลั่ง ในคดีหมายเลขดำที่ 899/2567 และคำโต้แย้งของผู้ฟ้องคดีที่ 1-5 นำโดยนายฤทธิชัย ศรีเมือง ผู้สมัครรับเลือกเป็นสมาชิกวุฒิสภา (สว.) ประจำอำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช, นายเฉลิมชัย ผู้พัฒน์ ผู้สมัครรับเลือกเป็น สว.ประจำอำเภอบ้านหมอ จังหวัดสระบุรี,  นายสิทธิชัย ผู้พัฒน์ ผู้สมัครรับเลือกเป็นสว. ประจำอำเภอค่ายบางระจัน จังหวัดสิงห์บุรี, นายจำนอง บุญเลิศฟ้า ผู้สมัคร รับเลือกเป็น สว. ประจำอำเภอบ้านคา จังหวัดราชบุรี และนายสากล พืชนุกูล ผู้สมัครรับเลือกเป็น สว. ประจำอำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช  ในคดีหมายเลขดำที่ 92/2567 ที่ขอให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยมาตรา 212 ว่า พระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการได้มาซึ่งสมาชิกวุฒิสภา 2561 มาตรา 36 มาตรา 40 มาตรา 41 และมาตรา 42 ขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ มาตรา 107 หรือไม่ โดยศาลอภิปรายแล้วเห็นว่า เนื้อหาคำโต้แย้งของผู้ฟ้องคดีทั้งสองคดีเป็นกรณีโต้แย้งว่าพ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการได้มาซึ่งสมาชิกวุฒิสภา 2561 มาตรา 36 มาตรา 40 มาตรา 41 และมาตรา 42 ขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ มาตรา 107

ศาลปกครองกลางจะใช้บังคับแก่คดี เมื่อผู้ฟ้องคดีทั้งสองคดีโต้แย้งพร้อมด้วยเหตุผลว่า บทบัญญัติดังกล่าวขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ และยังไม่มีคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญในส่วนที่เกี่ยวกับบทบัญญัตินี้ กรณีเป็นไปตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 212 วรรคหนึ่ง จึงมีมติเสียงข้างมาก 8 ต่อ 1 มีคำสั่งรับคำร้องทั้งสองไว้พิจารณาวินิจฉัย

ทั้งนี้ ศาลรัฐธรรมนูญยังให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจัดทำความเห็นเป็นหนังสือตามประเด็นที่ศาลกำหนดและจัดส่งสำเนาเอกสารหลักฐานที่เกี่ยวข้องยื่นต่อ ศาลรัฐธรรมนูญภายใน 5 วัน นับแต่วันที่ได้รับหนังสือ เพื่อประกอบการพิจารณาวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญต่อไป

ส่วนที่ผู้ฟ้องคดียื่นคำร้องต่อศาลปกครองกลางเพื่อขอให้ศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งมาตรการหรือวิธีการใดๆ เป็นการชั่วคราวก่อนการวินิจฉัย ศาลรัฐธรรมนูญเห็นว่า ยังไม่ปรากฏว่าจะเกิดความเสียหายอย่างร้ายแรง ที่ยากแก่การแก้ไขเยียวยาในภายหลัง อีกทั้งหาก กกต.เห็นว่าจะเกิดความเสียหายดังกล่าว ย่อมมีหน้าที่และอำนาจที่จะดำเนินการได้ตามรัฐธรรมนูญ และ พ.ร.ป.ว่าด้วยการได้มาซึ่งสมาชิกวุฒิสภา 2561 ศาลรัฐธรรมนูญจึงมีมติเป็นเอกฉันท์ไม่กำหนดมาตรการหรือวิธีการใดๆ เป็นการชั่วคราวก่อนการวินิจฉัย

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า 4 มาตราที่มีการร้องให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัย ได้แก่ มาตรา 36 เป็นบทบัญญัติที่กำหนดให้ผู้สมัครแนะนำตัวได้ตามวิธีการและเงื่อนไขที่ กกต.กำหนด หรือบุคคลอื่นซึ่งไม่ใช่ผู้สมัคร จะช่วยเหลือผู้สมัครในการแนะนำตัวต้องปฏิบัติตามวิธีการและเงื่อนไขที่กำหนด ส่วนมาตรา 40 วรรคหนึ่ง (3) มาตรา 41 วรรคหนึ่ง (3) และมาตรา 42 วรรคหนึ่ง (3) เกี่ยวข้องกับวิธีการเลือกระดับอำเภอ ระดับจังหวัด และระดับประเทศ ที่กำหนดให้ผู้สมัครแต่ละกลุ่ม, ผู้ได้รับเลือกระดับอำเภอ, ผู้ได้รับเลือกระดับจังหวัด ลงคะแนนเลือกบุคคลในกลุ่มเดียวกันได้ไม่เกิน 2 และไม่เกิน 10 คน โดยจะลงคะแนนเลือกตนเองก็ได้ แต่จะลงคะแนนให้บุคคลใดเกิน 1 คะแนนมิได้ ขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ มาตรา 107 หรือไม่

ด้านนายอิทธิพร บุญประคอง ประธานกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) กล่าวถึงการรับคำร้องของศาลรัฐธรรมนูญจะกระทบต่อการเลือก สว.หรือไม่ว่า ไม่กระทบ และเดินหน้าต่อในการเลือก สว.

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ตามปฏิทินการเลือก สว. วันที่ 4 มิ.ย. คือวันประกาศกำหนดสถานที่เลือก สว. ทั้งระดับอำเภอ จังหวัด และประเทศ เช่น การเลือกระดับอำเภอในกรุงเทพฯ ที่จะมีการเลือกวันที่ 9 มิ.ย.นี้ เขตหลักสี่ ใช้ห้องประชุมของสโมสรตำรวจ หรือการเลือก สว.ของสำนักงานเขตบางเขน ใช้พื้นที่ศูนย์กีฬารามอินทรา บางเขน

ส่วนการเลือกระดับจังหวัดของกรุงเทพฯ ที่จะมีการเลือกวันที่ 16 มิ.ย.นี้ จะใช้สถานที่โรมแรมเซ็นทราฯ ศูนย์ราชการฯ แจ้งวัฒนะ ขณะที่การเลือกระดับประเทศวันที่ 26 มิ.ย. จะใช้อาคารศูนย์การประชุมอิมแพ็ค ฟอรั่ม  อาคาร 4 เมืองทองธานี อำเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี

ขณะที่ นายดิเรกฤทธิ์ เจนครองธรรม สว. ฐานะสมาชิกกลุ่ม 40 ให้สัมภาษณ์ผ่านรายการอินไซด์รัฐสภา ต่อกรณีกระบวนการเลือก สว.ที่มีปัญหาและส่อว่าจะมีการฮั้วการเลือกว่า เมื่อมีการเปิดประเด็นผ่านสื่อมวลชน ตนเห็นด้วยที่ผู้ที่เกี่ยวข้องและประชาชนควรแจ้งเบาะแส ให้คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ทำหน้าที่ตามกฎหมาย ซึ่งกระบวนการจัดตั้งการเลือกที่ทำให้การเลือกผิดกฎหมายหรือไม่สุจริต จะทำให้ไม่ได้ สว.ตามเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญ อย่างไรก็ดีตนกังวลว่าหากมีปัญหาการเลือก สว.ที่เป็นระบบการเลือกแบบลูกโซ่ 3 ระดับ หากมีผู้ทำผิดระดับอำเภอบางอำเภอถูกตัดสิทธิ์ แล้วไปเลือกระดับจังหวัดและระดับประเทศ หากไม่ตัดไฟแต่ต้นลม อาจจะทำให้การประกาศเลือก สว.ไม่เป็นไปตามกำหนดเวลาที่ กกต.ระบุไว้ วันที่ 2 ก.ค.นี้

 “ผมสนับสนุนให้ กกต.เร่งทำงาน  สำหรับคนที่แจ้งเบาะแสหรือเกี่ยวข้องควรได้รับการคุ้มครองทางกฎหมาย กันไว้เป็นพยาน ซึ่งผมมองว่าหาก กกต.ทำหน้าที่อย่างสมบูรณ์แล้วจะทำให้ลดการบล็อกโหวตได้ ทั้งนี้ การให้ข้อมูลหรือการตรวจสอบของ สว. ถือเป็นไปโดยชอบตามรัฐธรรมนูญ และควรเป็นปัญหาเฉพาะหน้าที่ควรเร่งแก้ไข” นายดิเรกฤทธิ์กล่าว

สำหรับบรรยากาศในต่างจังหวัด อาทิ ที่จังหวัดเชียงใหม่ นายนพดล สุยะ ผู้อำนวยการการเลือกตั้งประจำจังหวัดเชียงใหม่ เปิดเผยว่า จนถึงขณะนี้ยังไม่มีการร้องเรียนหรือร้องคัดค้านใดๆ เกี่ยวกับตัวผู้สมัครรับเลือกสมาชิกวุฒิสภา (สว.) ที่จังหวัดเชียงใหม่ทั้ง 25 อำเภอ หลังจากรับรองคุณสมบัติและประกาศเป็นผู้สมัครไป 1,885 ราย ถูกตัดสิทธิ์คุณสมบัติ 115 ราย วันนี้ให้ผู้สมัครแต่ละกลุ่มอาชีพมารับข้อมูลการแนะนำตัว สว.3 ของผู้สมัครในแต่กลุ่มอาชีพของแต่ละอำเภอทั้ง 25 แห่ง เพื่อนำไปศึกษาข้อมูลผู้สมัครก่อนการเลือกในวันที่ 9 มิ.ย.นี้ ซึ่งภาพรวมทั้งหมดการเตรียมการเป็นไปด้วยความเรียบร้อย แม้จะมีการปรับเปลี่ยนบัตรเลือก ล่าสุดก็ไม่ได้เป็นปัญหาใด มีการทำความเข้าใจกับเจ้าหน้าที่ทุกระดับ คาดว่าการดำเนินการจะเป็นไปด้วยความเรียบร้อย

ขณะที่ นายศิวกร มิตรราช ปลัดอาวุโสอำเภอเมืองขอนแก่น ในฐานะผู้อำนวยการการเลือก สว.ระดับอำเภอ เขตอำเภอเมืองขอนแก่น พร้อมด้วยนายวัชระ สีสาร ผอ.สนง.กกต.ขอนแก่น และเจ้าหน้าที่คอยให้คำแนะนำและทำความเข้าใจกับผู้สมัครในขั้นตอนต่างๆ

โดยนายวัชระกล่าวตอนหนึ่งถึงกรณีรายชื่อที่ปรากฏอยู่ในสื่อโซเชียลพบว่ามีรายชื่อจากขอนแก่น 1 คน จากทั้งหมด 149 คน ว่าจากการตรวจสอบแล้วบุคคลที่มีชื่อย่อ เป็นผู้สมัครที่สมัครทั้งจังหวัดมีเพียง 1 คน อาจจะเป็นไปได้ว่าอาจจะมีการคาดหมายว่าจะเข้าไปสู่ระดับประเทศได้ แต่ทุกกระบวนการต้องเริ่มขึ้นจากระดับอำเภอ และผู้สมัครคนนั้นต้องได้รับคะแนนในระดับอำเภอและระดับจังหวัดด้วยถึงจะผ่านเข้าสู่รอบระดับประเทศได้ อย่างไรก็ดี ขอให้มีความเชื่อมั่นว่า กกต.ได้มีการติดตามในทุกความเคลื่อนไหวอย่างใกล้ชิด จนกว่าการเลือก สว.จะแล้วเสร็จ.