ถ้าสงสัยว่าคุณจะเสี่ยงเป็น 'โรคพาร์กินสัน' หรือไม่ แอป 'Check PD' มีคำตอบ แม่นยำ 90%

โรคพาร์กินสันเป็นหนึ่งในโรคทางระบบประสาทที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไป ด้วยสังคมไทยที่กำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างรวดเร็ว ทำให้จำนวนผู้ป่วยโรคนี้มีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น นอกจากผู้สูงอายุที่ถือว่าเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงหลักแล้ว ในผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป ก็ถือเป็นอีกกลุ่มหนึ่งที่มีความเสี่ยงด้วยเช่นกัน จากสถิติที่พบว่าปัจจุบันแนวโน้มผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน พบในผู้ป่วยอายุน้อยลง แม้โรคพาร์กินสันจะยังไม่มีวิธีรักษาให้หายขาด แต่ด้วยความก้าวหน้าทางการแพทย์ การวินิจฉัยและการรักษาในประเทศไทยเริ่มมีประสิทธิภาพมากขึ้น

ด้วยเหตุนี้ รพ. จุฬาฯ จึงร่วมกับสภากาชาดไทย ได้พัฒนาแอปพลิเคชัน “Check PD” เพื่อใช้ตรวจหาความเสี่ยงการเป็นพาร์กินสัน เหตุพบสถิติคนไทยเป็นโรคนี้เพิ่มสูงขึ้นและยังพบในคนอายุต่ำกว่า 60 ปี ชี้ความแม่นยำของการตรวจประเมินมีสูงถึง 90% พร้อมเชิญชวนคนไทยโดยเฉพาะคนอายุ 40 ปีขึ้นไปโหลด เพื่อหาทางป้องกันหรือรักษาได้ทันท่วงที

เตช บุนนาค เลขาธิการสภากาชาดไทย กล่าวว่า พาร์กินสันเป็นหนึ่งในโรคความเสื่อมทางระบบประสาทที่พบมากในผู้สูงอายุ และยังเป็นโรคที่มีอัตราการเกิดเพิ่มสูงที่สุดในกลุ่มโรคความเสื่อมทางระบบประสาทด้วยกัน โดยองค์การอนามัยโลกคาดกันว่าในปี 2040 จำนวนผู้ป่วยโรคพาร์กินสันในกลุ่มประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้จะเพิ่มขึ้น 2 เท่าตัว สำหรับประเทศไทยที่ได้ก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุแบบสมบูรณ์ จากปัจจัยเสี่ยงเรื่องอายุที่มากขึ้น และปัจจัยทางพันธุกรรม พฤติกรรมการใช้ชีวิตและสิ่งแวดล้อม มีผลทำให้จำนวนผู้ป่วยโรคพาร์กินสันในประเทศไทยเพิ่มสูงมากขึ้นตามสถานการณ์ปัจจุบัน และจากปัจจัยเสี่ยงส่วนหนึ่งมาจากอายุที่เพิ่มขึ้น พันธุกรรม และพฤติกรรมการใช้ชีวิต

เลขาสภากาชาดไทย กล่าวต่อว่า การวินิจฉัยโรคพาร์กินสันในระยะเริ่มต้นยังคงทำได้ยาก เพราะอาจจะมีอาการที่แสดงออกมายังไม่มาก อีกทั้งการขาดแคลนแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางระบบประสาท ทำให้ผู้ป่วยในบางพื้นที่เข้าถึงการตรวจวินิจฉัยและการรักษาได้ยาก ส่งผลให้ผู้ป่วยที่เข้าสู่กระบวนการวินิจฉัยโรคมีอาการที่ค่อนข้างมาก หรืออยู่ในระยะการดำเนินโรคระยะกลาง ทำให้การรักษาค่อนข้างยากและมีค่าใช้จ่ายในการรักษาที่สูง อีกทั้งตัวผู้ป่วยเองยังอาจเกิดความทุพพลภาพ และส่งผลต่อคุณภาพในการดำเนินชีวิต ซึ่งโรคนี้แม้ว่าจะไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่หากตรวจคัดกรองพบความผิดปกติตั้งแต่ระยะแรก สามารถวางแผนการรักษาและป้องกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในปัจจุบันความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีการนำแอป Check PD มาใช้เป็นเครื่องมือตรวจคัดกรองโรคเบื้องต้นและช่วยให้ประชาชนเข้าถึงได้ในวงกว้าง

รศ. นพ. ฉันชาย สิทธิพันธุ์ คณบดีคณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และผู้อำนวยการโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย กล่าวว่า แอป Check PD เป็นนวัตกรรมที่ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลและปัญญาประดิษฐ์ร่วมกับการวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่ เพื่อช่วยวินิจฉัยโรคพาร์กินสันตั้งแต่ระยะแรก ซึ่งมีความสำคัญต่อการวางแผนการรักษาและดูแลผู้ป่วยอย่างเหมาะสม ตรงกับยุทธศาสตร์ของโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ที่มุ่งเน้นการสร้างนวัตกรรมสุขภาพ พัฒนาระบบบริการที่ทันสมัยและเข้าถึงได้ รวมถึงยกระดับคุณภาพชีวิตประชาชน การพัฒนาแอปนี้เป็นผลสำเร็จจากความร่วมมือของทุกภาคส่วน ที่นำเทคโนโลยีและนวัตกรรมมาช่วยเสริมประสิทธิภาพระบบสุขภาพและสนับสนุนการดูแลผู้ที่มีความเสี่ยงอย่างครอบคลุม

ด้านศ. นพ. รุ่งโรจน์ พิทยศิริ หัวหน้าศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์โรคพาร์กินสันและกลุ่มโรคความเคลื่อนไหวผิดปกติ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เผยว่า ปัจจุบันคนไทยมีความตื่นตัวเกี่ยวสุขภาพ โดยการตรวจโรคพาร์กินสันเป็นโรคที่ไม่ได้แสดงอาการทันที แต่มีระยะเวลาของการเตือนและระยะเวลาของการดำเนินโรคที่ค่อนข้างนาน เฉลี่ยนานถึง 10-20 ปี โดยอาการที่ชัดเจนคืออาการสั่น ส่วนอาการเตือนอื่นๆ เช่น อาการท้องผูกเรื้อรัง อาการนอนละเมอ ออกท่าทางหรือออกเสียงที่สัมพันธ์กับเนื้อหาความฝัน ฯลฯ มักถูกมองว่าไม่ใช่อาการผิดปกติ ทำให้ผู้ที่เป็นโรคดังกล่าวไม่คิดว่าตนเองเป็น จึงไม่ได้พบแพทย์และเข้ารับการรักษาอย่างทันท่วงที

“โดยทางองค์การอนามัยโลกได้คาดการณ์ไว้ว่า โรคพาร์กินสัน มีอัตราการเติบโตเร็วที่สุดในกลุ่มโรคความเสื่อมทางระบบประสาททั้งหมด เฉลี่ย 1-2% และในไทยปัจจุบันผู้ป่วยโรคพาร์กินสันอายุเฉลี่ยอยู่ที่ 60 ปีขึ้นไป ฟรือราวๆ 18.3% ของจำนวนประชากรทั้งหมด โดยหลักๆจะพบอาการสั่น แต่ความจริงคือ ในช่วง 20 ปีก่อนหน้า เริ่มมีอาการสมองเสื่อม และ 50% ของจำนวนผู้ป่วยโรคพาร์กินสันมีโรคอื่นร่วมอยู่ด้วย เช่น โรคสมองเสื่อมและโรคหลอดเลือดสมอง จึงเป็นเหตุผลที่ต้องการตรวจคัดกรองโรคพาร์กินสันในช่วงอายุ 40 ปี เพราะจากสถิติที่พบว่าปัจจุบันแนวโน้มผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน พบในผู้ป่วยอายุน้อยลง ทำให้สามารถป้องกันได้ทันท่วงที เนื่องจากอาการของโรคพาร์กินสัน ส่งผลให้การใช้ชีวิตของผู้ป่วยเป็นไปอย่างยากลำบาก เพราะพาร์กินสันเป็นโรคเกี่ยวกับความผิดปกติในการทรงตัว ผู้ที่มีอาการมาก จะเคลื่อนไหวด้วยตัวเองลำบาก มีความจำเป็นต้องมีผู้ดูแล อีกทั้งยังพบว่า 80% ของผู้ป่วยพาร์กินสันไม่เคยพบแพทย์ด้านสมอง เนื่องจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านสมองในไทยมีจำนวนน้อย” ศ. นพ. รุ่งโรจน์ กล่าว

ศ. นพ. รุ่งโรจน์ กล่าว กล่าวต่อว่า ดังนั้นหากสามารถตรวจเช็กได้ล่วงหน้าถึงความเสี่ยงที่จะเป็นโรคดังกล่าว เพื่อหาทางป้องกัน หรือลดความรุนแรงของอาการได้ จะเป็นเรื่องดีสำหรับผู้ป่วย เพราะพาร์กินสันเป็นโรคที่ป้องกันและรักษาได้หากตรวจพบได้เร็ว ซึ่งการประเมินความเสี่ยงการเป็นโรคพาร์กินสัน ในแอป CHECK PD เกิดจากการนำเทคโนโลยีดิจิทัลและการวิเคราะห์ฐานข้อมูลขนาดใหญ่ด้วยปัญญาประดิษฐ์ในการวินิจฉัยกลุ่มอาการโรคพาร์กินสัน ที่ได้รับการพัฒนาขึ้นมาเพื่อช่วยให้ผู้ที่มีความเสี่ยงสามารถวางแผนการดูแลสุขภาพ การป้องกัน และการรักษาได้อย่างเหมาะสม เพื่อจะมีคุณภาพชีวิตที่ดีและยั่งยืน

สำหรับการประเมินตรวจเช็กความเสี่ยงการเป็นโรคพาร์กินสันได้ด้วยตนเอง สำหรับผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป โดยใช้เวลาประมาณ 25 นาทีในการทำแบบประเมินความเสี่ยง 20 ข้อ ซึ่งการเช็กนี้มีทั้งการตอบคำถาม การทดสอบขยับนิ้ว การทดสอบอาการสั่น การทดสอบการทรงตัว การทดสอบการออกเสียง หลังจบทุกขั้นตอนการเช็กแล้ว สามารถกดรับผลในแอปพลิเคชันได้ทันที ซึ่งผลที่ได้ให้ความแม่นยำสูงถึง 90%

ผู้ที่สนใจสามารถดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน CHECK PD ได้ทั้งแอปสโตร์และเพลย์สโตร์ อีกทั้งยังเป็นการร่วมสนับสนุนการดำเนินกิจกรรมลงพื้นที่คัดกรองผู้ที่มีความเสี่ยงโรคพาร์กินสันทั่วประเทศ และส่งต่อระบบสาธารณสุขเพื่อให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาอย่างต่อเนื่อง สภากาชาดไทย ยังได้เชิญชวนร่วมกันบริจาค ในโครงการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี อุปนายิกาผู้อำนวยการสภากาชาดไทย เพื่อสำรวจประชาชนที่มีความเสี่ยงโรคพาร์กินสัน หรือร่วมบริจาคเงิน 76 บาท ภายใต้แคมเปญ “พาร์พบแพทย์” เพื่อร่วมค้นหา คัดกรอง ช่วยเหลือผู้ป่วยพาร์กินสันกว่า 76 จังหวัดทั่วประเทศ