วธ.ส่งมอบ พระเจ้าตอง เตรียมส่งกลับสู่วัดศรีปิงเมือง จ.พะเยา

6 ธ.ค.67- สุดาวรรณ หวังศุภกิจโกศล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม เป็นประธานในพิธีส่งมอบ พระเจ้าตอง กลับคืนสู่จังหวัดพะเยา โดยมีวิสุทธิ์ ไชยณรุณ ประธานคณะกรรมการประสานงานพรรคร่วมรัฐบาล (วิปรัฐบาล) บำรุง สังข์ขาว รองผู้ว่าราชการจังหวัดพะเยา พนมบุตร จันทรโชติ อธิบดีกรมศิลปากร ผู้บริหารกระทรวงวัฒนธรรม ผู้บริหารกรมศิลปากร พร้อมด้วยคณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย ณ พระที่นั่งอิศราวินิจฉัย พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร

สำหรับ “พระเจ้าตอง” หรือ “หลวงพ่อลอ” เป็นพระพุทธรูปสำคัญของชาวจังหวัดพะเยา เดิมประดิษฐาน ณ วัดศรีปิงเมือง หมู่ 1 บ้านเวียงลอ ตำบลลอ อำเภอจุน  จังหวัดพะเยา หล่อด้วยสัมฤทธิ์ ตักกว้าง 78 เซนติเมตร  สูง 110 เซนติเมตร เป็นพระพุทธรูปศิลปะล้านนาที่ได้รับอิทธิพลศิลปะสุโขทัยเข้ามาผสมผสาน ซึ่งเป็นที่นิยมในช่วงต้นพุทธศตวรรษที่ 20 และนิยมสร้างอย่างมากในช่วงพุทธศตวรรษที่ 21 อันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว จนได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนศิลปโบราณวัตถุ และพระพุทธรูปสำคัญ ซึ่งอยู่ในความครอบครองของวัดวาอาราม โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 103 ตอนที่ 79 ลงวันที่ 12 พฤษภาคม 2529

ปลายปี 2531พระเจ้าตอง ได้ถูกโจรกรรมไปจากวัดศรีปิงเมือง โดยมีการตัดฐานองค์พระเจ้าตอง และไม่พบเบาะแสอีกเลย จนกระทั่งในเดือนสิงหาคม 2567 กรมศิลปากร ได้รับการประสานจากนายวิสุทธิ์ ไชยณรุณ ประธานคณะกรรมการประสานงานพรรคร่วมรัฐบาล (วิปรัฐบาล) ว่ามีผู้ให้ข้อมูลว่าพบพระพุทธรูปที่มีพุทธศิลป์ใกล้เคียงกับพระเจ้าตอง พระพุทธรูปจากวัดศรีปิงเมือง จังหวัดพะเยา ที่ถูกโจรกรรมไปกว่า 36 ปี ปรากฏอยู่ในสถานประมูลโบราณวัตถุในยุโรป โดยให้รายละเอียดเป็นภาพถ่ายและข้อมูลในเชิงลึก จึงเป็นช่องทางสำคัญในการประสานงานกับผู้ครอบครอง และสามารถนำพระพุทธรูปกลับคืนสู่ประเทศไทยได้ในที่สุด

โดยประชาชนสามารถเข้าสักการะพระเจ้าตอง ได้ที่ พระที่นั่งอิศราวินิจฉัย พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร ได้ตั้งแต่วันนี้-จนกว่าจะมีกำหนดส่งกลับยังวัดศรีปิงเมือง จ.พะเยา

สุดาวรรณ หวังศุภกิจโกศล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม กล่าวว่า การที่ประเทศไทยได้รับพระเจ้าตอง โบราณวัตถุชิ้นสำคัญกลับคืนสู่แหล่งกำเนิดในครั้งนี้ โดยได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดีจากหลายภาคส่วน ร่วมถึงสถานประมูลโบราณวัตถุในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ที่พบพระเจ้าตอง ในการส่งคืนกลับคืน ทั้งนี้พระเจ้าตองเป็นพระพุทธรูปสำคัญที่ชาวพะเยาให้ความเคารพศรัทธา ยังถือเป็นโบราณวัตถุที่ทรงคุณค่า และเป็นมรดกทางศิลปวัฒนธรรมที่สำคัญของชาติ หลังจากเสร็จสิ้นพิธีรับมอบแล้วจะอัญเชิญพระเจ้าตอง กลับไปประดิษฐาน ณ วัดศรีปิงเมือง จังหวัดพะเยา ดังเดิม เพื่อเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิคู่บ้านคู่เมืองของชาวพะเยาต่อไป อย่างไรก็ตามการนำโบราณวัตถุกลับคืนสู่ประเทศไทยยังคงมีการติดตามและดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง โดยอยู่ในแผนการดำเนินงานประมาณกว่า 130 ชิ้น ซึ่งภาคเอกชนเป็นส่วนหนึ่งในการช่วยประสานงานในการนำกลับอีกด้วย

พนมบุตร จันทรโชติ อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวว่า เมื่อกรมศิลปากรได้รับพระพุทธรูปในวันที่ 24 ตุลาคม 2567 จึงได้ทำการตรวจพิสูจน์โดยใช้ภาพถ่ายและข้อมูลพระเจ้าตอง ที่ฝ่ายทะเบียน กองพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กรมศิลปากร ได้บันทึกไว้ตั้งแต่ปี 2528 ซึ่งเป็นหลักฐานเดียวในการนำมาพิจารณารูปแบบศิลปะ และรูปพรรณต่าง ๆ พบว่าตรงกัน นอกจากนี้ ยังได้ทำการตรวจพิสูจน์ด้วยวิธีการทางวิทยาศาสตร์ พบว่าพระพุทธรูปองค์นี้เคยถูกทาทับด้วยสี มีร่องรอยที่ของสีกระจายอยู่ทั่วองค์ ไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่า และตัวองค์ยังมีชายสังฆาฏิ(ชายจีวร) ที่มีลวดลายเอกลักษณ์ บน และตำหนิลักษณะเป็นรูบริเวณหน้าผาก รวมไปถึงสีแดงซึ่งเป็นสีเดิมก่อนถูกทาทับอยู่บริเวณร่องริมฝีปากและนัยน์ตา ซึ่งตรงกับรูปพรรณของพระเจ้าตองก่อนถูกโจรกรรม จึงสามารถยืนยันได้ว่าพระพุทธรูปองค์นี้คือ พระเจ้าตองของชาวเวียงลอ จังหวัดพะเยา