'วิชาป้องกันตัวจากศาสตร์มืด'สาธิตจุฬาฯ 'สอนสร้างภูมิ-เอาตัวรอด' ยุคสังคม2โลก

กลายเป็นกระแสและแชร์ต่อในโลก Social Media เมื่อ Page Facebook “สังคมศึกษาโรงเรียนสาธิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ฝ่ายมัธยม” โพสต์ภาพรายวิชาเลือกเสรีที่ระบุชื่อวิชาหนึ่งที่น่าสนใจคือ วิชา “ป้องกันตัวจากศาสตร์มืด”  หลายคนคงสงสัยว่าวิชาที่ชื่อตรงกับในหนังเรื่อง“แฮร์รี่พอตเตอร์”   นี้สอนเกี่ยวกับอะไรและจะสอนร่ายเวทมนตร์คาถาเหมือนในภาพยนตร์เรื่องนี้หรือไม่

จุดเริ่มต้นของวิชาเลือกเสรีที่ตรงใจนักเรียน               อาจารย์พรพรหม ไชยฉัตรพรสุข ผู้อำนวยการโรงเรียนสาธิตจุฬาฯ ฝ่ายมัธยม และรองคณบดีคณะครุศาสตร์ จุฬาฯ กล่าวถึงการออกแบบหลักสูตรของโรงเรียนสาธิตจุฬาฯ ฝ่ายมัธยมว่าเดิมนักเรียนจะต้องเรียนในวิชาที่กำหนด นักเรียนจึงมีข้อเสนอแนะที่อยากมีวิชาที่ตนสนใจ ในปี 2562โรงเรียนสาธิตจุฬาฯ จึงมีการปรับหลักสูตรเพิ่มวิชาเลือกเสรีนอกจากวิชาพื้นฐานที่เข้มข้นแล้วจะมีวิชาเลือกเพิ่มเติมที่เกี่ยวข้องกับอาชีพในอนาคตของนักเรียนอีกด้วยในขณะเดียวกันก็เพิ่มวิชาที่เป็นสมรรถนะสำคัญ และเรื่องอื่นๆ ที่เป็นประโยชน์ เช่น ด้านสุขภาพมีวิชาที่เกี่ยวข้องกับสมุนไพร ด้านกีฬา มีวิชาที่เกี่ยวกับการเป็นผู้ตัดสินกีฬา ส่วนวิชา“ป้องกันตัวในศาสตร์มืด” เป็นอีกวิชาหนึ่งซึ่งเป็นวิชาเลือกเสรีที่โรงเรียนเปิดสอนมาเป็นปีที่ 3 แล้ว  

 “โรงเรียนสาธิตจุฬาฯ มีเป้าหมายให้นักเรียนมีภาวะผู้นำและความคิดริเริ่มสร้างสรรค์เป็นตัวธงนำของโรงเรียน ในขณะเดียวกันเรื่องอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับคุณลักษณะของเยาวชนก็ยังเติมให้อยู่ตลอด” ผู้อำนวยการโรงเรียนสาธิตจุฬาฯ ฝ่ายมัธยมกล่าว

ที่มาของวิชา “ป้องกันตัวจากศาสตร์มืด”      อาจารย์กมลชนก สกนธวัฒน์ อาจารย์กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรมโรงเรียนสาธิตจุฬาฯ ฝ่ายมัธยม ผู้เป็นเจ้าของรายวิชานี้ อธิบายว่า จุดเริ่มต้นของวิชาประกอบด้วย 2เหตุการณ์   เหตุการณ์แรก คือ มีโอกาสได้คุยกับนักเรียนแล้วพบว่า นักเรียนแต่ละคนมีโจทย์ในชีวิตที่แตกต่างกันแต่สิ่งที่ทุกคนมีเหมือนกัน คือ อยากจะก้าวข้ามผ่านโจทย์ในชีวิตไปให้ได้ ประกอบกับช่วงนั้นสังคมกำลังมีประเด็นปัญหาเกี่ยวกับด้านจิตใจ ความเครียด โรคซึมเศร้า จึงตั้งคำถามกับตัวเองว่าในฐานะที่เราเป็นครู

เหตุการณ์ที่สอง เกิดจากโลก Social Media ซึ่งมีการนำเสนอข้อมูลที่ป็นเท็จ มีการสร้าง Hate Speech สร้างความเกลียดชัง หรือแม้กระทั่งคนที่ใช้ความรู้ในทางที่ผิด ใช้กลโกงทำร้ายผู้อื่นจึงมีความคิดว่า ถ้านักเรียนออกไปเจอกับสังคมที่โหดร้าย เราทำอย่างไรให้นักเรียนมีภูมิคุ้มกันที่ดีจึงอยากให้มีวิชาที่สร้างภูมิคุ้มกันให้แก่นักเรียน

ชื่อวิชา “ป้องกันตัวจากศาสตร์มืด” มาจากไหน อ.กมลชนก บอกว่า  ตอนคิดชื่อวิชา อยากได้ชื่อวิชาที่มีองค์ประกอบ 3 ประการประการแรกคือสะท้อนจุดมุ่งหมายของวิชา เมื่อนักเรียนเห็นชื่อวิชาแล้วพอจะรู้ว่าเรียนเกี่ยวกับอะไรประการที่สองอยากได้ชื่อวิชาที่มีความคิดสร้างสรรค์ แตกต่างจากชื่อวิชาเดิมที่เคยมีส่วนประการสุดท้ายคือต้องเป็นชื่อที่เป็น First Impression ที่ดี จึงนึกถึง

“วิชาการป้องกันตัวจากศาสตร์มืด” จากเรื่อง “แฮร์รี่ พอตเตอร์”ซึ่งชื่อนี้สอดคล้องกับสิ่งที่เราอยากนำเสนอทั้ง 3 ประการคำว่า “ศาสตร์มืด” คืออะไร        ศาสตร์มืด หมายถึง ปีศาจตัวหนึ่งที่เข้ามาขัดขวางหรือเป็นอุปสรรคในการใช้ชีวิตของเราในวิชานี้เกี่ยวโยงกับความมืด 2 ด้านด้วยกัน อย่างแรกคือ ความมืดในใจ ไม่ว่าจะเป็นความเครียดความท้อแท้ใจ การไม่เห็นคุณค่าในตนเองซึ่งทั้งหมดนี้เปรียบเสมือนเป็นปีศาจตัวหนึ่งที่ขัดขวางไม่ให้เรามีความสุขในชีวิตเป็นความมืดภายในตัวที่เราต้องจัดการมันให้ได้ส่วนด้านที่สองคือ ความมืดจากภายนอก ในสังคมปัจจุบันเต็มไปด้วยการแสดงออกหรือการใช้คำโดยเฉพาะใน Social Media  ที่มีส่วนสร้างความเกลียดชัง ใช้ความรู้เอาเปรียบผู้อื่นเราจึงควรสร้างภูมิคุ้มกันในตัวที่ดีแก่เด็ก มีเครื่องมือที่จะออกไปเอาชนะได้วิชา “ป้องกันตัวจากศาสตร์มืด” เรียนอะไรบ้าง”อ.กมลชนกเล่า

การเรียนการสอนรายวิชาป้องกันตัวจากศาสตร์มืด ประกอบด้วยการทำกิจกรรม การลงมือปฏิบัติการจำลองเหตุการณ์ และมีการสะท้อนความคิด สะท้อนการเรียนรู้ สะท้อนคุณค่าของตนเอง เช่นในอนาคตนักเรียนเจอกับเหตุการณ์ที่กระทบกับตนเอง เมื่อนักเรียนเคยเจอครั้งหนึ่งแล้วถ้าเจอกับเหตการณ์เดียวกันนี้อีก จะสามารถย้อนนึกถึงในสิ่งที่เคยเรียน วิธีการที่ใช้ในการป้องกันเมื่อเจอกับสิ่งนี้สามารถนำไปใช้ในการแก้ปัญหาได้ 

 “ทุกวันนี้สังคมเปลี่ยนแปลงไปจากยุคสมัยก่อนมากโดยเฉพาะในเรื่องเทคโนโลยีและการเข้าถึงข้อมูล สังคมที่ต้องเรียนรู้จึงไม่ใช่แค่สังคมในชีวิตประจำวัน มีสังคมอีกโลกหนึ่งคือ ใน Social Media ทำอย่างไร ให้นักเรียนใช้ชีวิตทั้งสองอย่างได้อย่างมีความสุข”อ.กมลชนก กล่าวในที่สุด

เสียงสะท้อนจากนักเรียน        นางสาวจิณห์จุฑา เปรมประชา นายธรรศ อินทรารักษ์สกุล นายวรดร โกศลพิศิษฐ์กุล และนายธัญฑ์ กฤษณะเศรณี ตัวแทนนักเรียนที่เรียนวิชาป้องกันตัวจากศาสตร์มืด กล่าวว่าสนใจวิชานี้เพราะชื่อวิชาน่าสนใจ ส่วนใหญ่วิชาเรียนจะตั้งชื่อค่อนข้างวิชาการเมื่อได้อ่านรายละเอียดรายวิชาแล้วก็ชอบเพราะสอนเกี่ยวกับทักษะการใช้ชีวิตประจำวันของเราที่สามารถพบเจอได้ทั่วไป หลังจากได้เรียนแล้วก็สนุกเนื้อหาไม่เครียด กิจกรรมสับเปลี่ยนทุกสัปดาห์

“กิจกรรมในวิชา ก็จะมี เช่น การแสดงละครที่มีบทเกี่ยวกับการปฏิเสธ ต้องปฏิเสธอย่างไรให้อีกฝ่ายรู้สึกไม่เสียใจ สอนเรื่องการเลือกใช้คำพูด การเป็นผู้พูด และการเป็นผู้ฟังที่ดี กิจกรรมดูภาพยนตร์ โฆษณา แล้วถอดบทความออกมาเกี่ยวกับการใช้ชีวิตว่าได้บทเรียนอย่างไรนำทักษะไปใช้ชีวิตในอนาคตอย่างไร”นักเรียนวิชาป้องกันตัวจากศาสตร์มืดกล่าว\