ส่องนโยบายพรรคการเมือง แก้ปัญหาช้าง

การเลือกตั้ง’66 เป็นเรื่องสำคัญของคนไทย เวทีดีเบตนโยบายสัตว์ๆ กับ 6 พรรคการเมืองไทย จัดโดยองค์กรพิทักษ์สัตว์แห่งโลก มีการประชันวิสัยทัศน์ นโยบายจากตัวแทนพรรคเพื่อไทย พรรคประชาธิปัตย์ พรรคชาติไทยพัฒนา พรรคก้าวไกล พรรคพลังประชารัฐ และพรรคชาติพัฒนากล้า ที่จะเข้ามาแก้ปัญหาสัตว์ ทั้งสัตว์ป่าและสัตว์ฟาร์ม รวมถึงการคุ้มครองสวัสดิภาพสัตว์  เพราะทุกชีวิตมีค่า และสัมพันธ์เชื่อมโยงกับมนุษย์และสิ่งแวดล้อม  นโยบายไหนจะถูกใจคนรักสัตว์มากที่สุด มาติดตามกัน

ชลทิศ สุรัสวดี พรรคเพื่อไทย กล่าวว่า พรรคมีหลักการคุ้มครองพื้นที่สัตว์ป่าอาศัยอยู่ มีกลไกป้องกันการบุกรุกป่าไม้ ซึ่งพื้นที่ป่าไม้ 200 ล้านไร่ จะจัดทำระบบแอปพลิเคชันติดตามการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ป่าไม้  ส่วนปัญหาช้าง ทุกวันนี้มีช้างป่า  4,426 ตัว ใน 6 กลุ่มป่า ส่วนช้างเลี้ยงมีเกือบ 4,000 เชือก  พรรคให้ความสำคัญ ร่าง พ.ร.บ.ช้าง ต้องจัดหาอาหารให้ช้างอย่างเพียงพอ ทั้งปริมาณและคุณภาพตามโภชนาการ กำหนดลักษณะการทารุณกรรมต่างๆ อย่างชัดเจน เช่น การฝึกอย่างโหดร้าย การทำร้ายร่างกายช้าง การนำช้างมาขี่ แสดงโชว์ เร่ร่อน การปล่อยปะละเลย จุดยืนสัตว์ป่าไม่ใช่สินค้าหรือเครื่องมือหาผลประโยชน์ของมนุษย์  สัตว์ป่าสมควรจะได้อยู่ในป่า และมีโอกาสใช้ชีวิตตามธรรมชาติอย่างอิสระ อีกประเด็นสำคัญจะจัดทำดีเอ็นเอช้าง ส่วนประเด็นสัตว์ฟาร์มจะสร้างความเข้มแข็งผ่านวิสาหกิจชุมชน แนะนำการดูแลเลี้ยงสัตว์ ทำให้เกษตรกรลืมตาอ้าปากได้

ณัฏฐ์ บรรทัดฐาน พรรคประชาธิปัตย์ กล่าวว่า  พบอุปสรรคระเบียบของกระทรวงไม่สามารถทำให้ พรบ.ทารุณกรรมสัตว์มีประสิทธิภาพได้จริง  สัตว์ไม่ได้รับการคุ้มครองดูแลจริงๆ ปัญหาสัตว์ทุกวันนี้ เพราะภาครัฐไม่ให้น้ำหนักกับสัตว์ที่ควรได้รับการดูแล อย่างช้าง สัตว์ทะเลหายาก ขาดงบประมาณและบุคลากร  แต่ให้ความสำคัญกับสัตว์เศรษฐกิจ หมู วัว ไก่ หรือการป้องกันโรคระบาด รัฐต้องปรับแนวคิด  ส่วน ร่าง พ.ร.บ.ช้าง การจัดตั้ง ‘กองทุนช้างไทย’ ขึ้น และมีคณะกรรมการบริหารกองทุนโดยเฉพาะ ต้องมีมาตรานี้ ไม่ควรตัดออก และต้องเปิดโอกาสให้คณะกรรมการทำงานจริงๆ เพื่อพัฒนาปางช้าง ปัจจุบันมีปางช้างร้อยละ 10 เท่านั้นที่จัดสถานที่และมีอาหารเพียงพอให้ช้าง เมื่อเทียบกับจำนวนปางช้างทั้งหมด เรามีนโยบายปรับเปลี่ยนและพัฒนาสวัสดิภาพช้างผ่านปางช้าง นอกจากนี้  หลายกระทรวงจะต้องส่งเสริมและให้ความสำคัญสวัสดิภาพช่างมากขึ้น  เช่น กระทรวงท่องเที่ยว กระทรวงวัฒนธรรม ส่งเสริมเรื่องช้าง ในมิติที่เกี่ยวข้อง จะเป็นการพัฒนาการท่องเที่ยวและไม่สนับสนุนกิจกรรมท่องเที่ยวที่เป็นการทำร้ายช้าง

“ แหล่งที่มาของเงินในกองทุนฯ มาจากงบประมาณภาครัฐ เอกชน เงินบริจาค ภาษี และค่าธรรมเนียมที่เกี่ยวข้อง แต่หากมีสถานการณ์อื่นๆ อาจทำให้ถูกตัดงบฯ ต้องมีการนิยามภาคประชาสังคม เน้นตัวแทนปางช้าง ผู้ประกอบการ มีส่วนร่วมตัดสินใจกับคณะกรรมการกองทุน และเปิดโอกาสให้กองทุนฯ หารายได้เลี้ยงตัวเอง โดยมีกลไกตรวจสอบการเงิน เช่นเดียวกับ พ.ร.บ.ทารุณกรรมสัตว์ ต้องเปิดโอกาสให้กองทุนฯ จัดกิจกรรมเพื่อหารายได้สมทบกองทุนและทำให้คนสนใจปัญหาสัตว์มากขึ้น ส่วนนโยบายสัตว์ฟาร์มเราจะผลักดันกำจัดการใช้ยาปฏิชีวนะ การพัฒนาฟาร์ม  ขณะที่การสร้างระบบอาหารปลอดภัย“ ณัฏฐ์ กล่าว

นิติพล ผิวเหมาะ พรรคก้าวไกล กล่าวว่า พรรคมีนโยบายปรับงบประมาณกองทัพเป็นงบประชาชน รวมถึงงบดูแลสัตว์ อย่างปัญหาหมาแมวจรจัดพบปัญหาทุกภูมิภาค ไม่รู้จำนวนประชากร ต้องทำบัตรประชาชนหมาแมว และเพิ่มงบท้องถิ่นจัดทำวัคซีนและทำหมุนสุนัข ตลอดจนสถานพักพิงที่มีคุณภาพ พ่วงประกันชีวิตให้กับสัตว์ ส่วนปัญหาช้างป่า โดยเฉพาะภาคตะวันออก ต้องมีค่าชดเชยเยียวยาที่เป็นธรรม และต้องทำทันที เพิ่มศักยภาพให้กับทีมอาสาช้างป่า  ส่วนช้างป่าต้องนำกลับเข้าไปอยู่ป่า รัฐ เอกชนร่วมดูแล หาเงินเข้าพื้นที่

“ พรรคจะผลักดัน พ.ร.บ.ช้าง และสนับสนุนกองทุนช้าง บนเงื่อนไขคนเลี้ยงช้างเข้าถึงประโยชน์อย่างแท้จริง ทั้งชาวกูย ชาวปกากะเญอที่เลี้ยงช้าง มิฉะนั้น คนเลี้ยงช้างจะพาช้างไปดิ้นรน เร่ร่อน  ถูกบังคับเพื่อให้ความบันเทิงนักท่องเที่ยว เราเน้นให้สัตว์ได้มีชีวิตอยู่ใกล้เคียงธรรมชาติ ผลผลินที่ราคาตกต่ำ นำมาเป็นอาหารช้างเพื่อให้ช้างกินดีอยู่ดี   นโยบายสวัสดิภาพสัตว์อยู่ใน 300 นโยบาย ส่วนระบบอาหารปัจจุบันเป็นทุนผูกขาด จะส่งเสริมความมั่นคงทางด้านอาหาร  “ นิติพล กล่าว

‘ผู้กองมาร์ค’ ร.ต.อ.วัฒนรักษ์ อำนรรฆสรเดช   พรรคพลังประชารัฐ กล่าวว่า ที่ผ่านมา นำพื้นที่ สปก.ที่ใช้ประโยชน์ผิดประเภท ยึดคืนกลับคืนมาให้ประชาชน เราต้องการให้คนและสัตว์อยู่ร่วมกันได้ อย่างกาญจนบุรีมีปัญหาคนกับช้าง นโยบายจะจัดทำแนวกั้น และนำช้างกลับไปอยู่ป่า ควบคู่การปลูกป่า สร้างแหล่งอาหารให้ช้าง ส่วนพื้นที่อนุรักษ์ ซึ่งมีความหลากหลายทางชีวภาพ ต้องรักษาไว้

“ เราสนับสนุน พ.ร.บ.ช้าง ห้ามส่งออกช้าง ห้ามทารุณกรรมช้าง เช่น ทุบตี ใช้ตะขอสับ บังคับให้ช้างทำตามคำสั่งที่ขัดต่อพฤติกรรม งดให้อาหารช้าง ต้องตรวจสุขภาพช้างเป็นประจำ ช้างเข้าถึงสัตวแพทย์ในกรณีเจ็บป่วย และบันทึกข้อมูลด้านสุชภาพของช้างไว้เสมอ ส่วนผู้ที่จะประกอบอาชีพ ‘ควาญช้าง’ ต้องขึ้นทะเบียนขอรับใบอนุญาตก่อน  เราไม่สนับสนุนเพาะพันธุ์ช้างเพื่อการพาณิชย์ ยกเว้นเพื่อการอนุรักษ์เท่านั้น ห้ามขายหรือส่งออกน้ำเชื้อ เอ็มบริโอ หรือเซลล์ไข่ช้าง และส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ “ ผู้กองมาร์ค ย้ำ

ส่วนนโยบายสัตว์ในฟาร์ม ผู้กองมาร์คระบุจากข้อมูลคนไทยตายกว่า 4 หมื่นคนจากเชื้อเดื้อยา หากเราไม่ทำอะไรเลยจำนวนผู้เสียชีวิตมากขึ้น หากได้เป็นรัฐบาลจะเข้มงวดการใข้ยาเร่งการเจริญเติบโตของสัตว์  พัฒนาเทคโนโลยีป้องกันโรค

นิกร จำนง พรรคชาติไทยพัฒนา กล่าวว่า พ.ร.บ.ป้องกันการทารุณกรรมสัตว์ เป็นกฎหมายฉบับแรกที่ประชาชนลงชื่อ และออกมาบังคับใช้จนสำเร็จ ช่วยป้องกันการทารุณกรรมสัตว์   ปัญหาสัตว์มีสัตว์ป่าและสัตว์บ้าน กฎหมายต้องครอบคลุม แก้กฎหมายเรื่องนี้ เรื่องสวัสดิภาพสัตว์เสนอการบริจาคเพื่อดูแลสัตว์  ส่วนนโยบายต่อร่างพระราชบัญญัติปกป้องและคุ้มครองช้างไทย พ.ศ….’ หรือเรียกสั้นๆ ว่า ‘ร่าง พ.ร.บ.ช้างไทย’  จะสานต่อ ช้างบ้านและช้างป่าถูกทารุณกรรมจำนวนมาก มาตรฐานปางช้าง การดูแลช้าง และการพัฒนาสวัสดิภาพช้างด้านอื่นๆ จะขับเคลื่อนต่อ ปัญหาคนกับช้าง ต้องแก้ด้วย Buffer Zone

ดร.พรชัย มาระเนตร์  พรรคชาติพัฒนากล้า กล่าวว่า เรื่องสัตว์กระทบหลายมิติ สัตว์ฟาร์มที่เลี้ยงด้วยพื้นที่จำกัด ใช้ยาปฏิชีวนะ เร่งการเติบโต เพื่อจำหน่ายส่งผลกระทบต่อสุขภาพของผู้บริโภค รัฐต้องปรับตัวมีการเปิดเผยข้อมูลการเลี้ยงสัตว์ การใข้งานสัตว์ เป็นบิ๊กดาต้า เพื่อให้ประชาชนเป็นผู้เลือก ส่วน ร่าง พ.ร.บ.ช้าง เราสนับสนุนการจัดตั้งกองทุนช้าง รวมถึงการออกแบบกฎหมาย ระเบียบ โดยสร้างกระบวนการมีส่วนร่วมจากผู้ประกอบการ ภาคประชาสังคม เพื่อให้เกิดการพัฒนาสวัสดิภาพช้างทุกด้าน

“ เรามีแนวคิดการใช้พันธบัตรป่าไม้เพื่อเพิ่มพื้นที่ป่าในประเทศให้ได้ 40% ของพื้นที่โดยรวม  ที่จะเป็นความหวังในการแก้ปัญหาการลดลงของพื้นที่ป่าจากการบุกรุก ซึ่งนอกจากจะเป็นการเพาะปลูกพืชเศรษฐกิจสร้างรายได้ให้แก่ชุมชนแล้ว ยังมีป่าเศรษฐกิจไว้ใช้อย่างยั่งยืนด้วย ส่วนนโยบายระบบอาหารที่ยั่งยืน ผู้บริโภคมีความต้องการอาหารที่หลากหลาย เราจะแนวคิดจัดทำบิ๊กดาต้า เพื่อเพิ่มศักยภาพในการผลิต ให้ข้อมูลการใข้ยาปฏิชีวนะ ส่งเสริมให้คนเข้าถึงอาหารที่ปลอดภัยและดีต่อสุขภาพ “ ดร.พรชัย กล่าว

ก่อนหน้านี้ องค์กรพิทักษ์สัตว์แห่งโลก และเครือข่าย เห็นถึงช่องโหว่ในเชิงกฎหมายและนโยบายที่เกี่ยวข้องกับสวัสดิภาพสัตว์ ได้จัดทำข้อเสนอแนะเชิงนโยบายต่อพรรคการเมืองในการเลือกตั้ง 2566 เพื่อให้พรรคการเมืองที่จะเป็นรัฐบาลในอนาคตได้พิจารณาถึงนโยบายแก้ไขปัญหาสวัสดิภาพสัตว์อย่างเร่งด่วน ดังนี้ 1. สนับสนุนร่างพระราชบัญญัติปกป้องและคุ้มครองช้างไทย พ.ศ…. ฉบับภาคประชาชน 2. เร่งจัดทำนโยบายเพื่อยุติการผูกขาดของระบบอุตสาหกรรมอาหารจากทุนขนาดใหญ่ ยุติการขยายตัวของฟาร์มอุตสาหกรรมในประเทศ พร้อมทั้งสนับสนุนการผลิตและการบริโภคโปรตีนจากพืชควบคู่ไปด้วย 3. พัฒนากลไกและกฎหมาย เพื่อเปิดเผยข้อมูลการใช้ยาปฏิชีวนะในผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์และการตรวจสอบย้อนกลับที่มีประสิทธิภาพ และ 4. สร้างภาคีพันธมิตรและให้ความสำคัญกับการทำงานร่วมกับภาคประชาสังคมด้านสวัสดิภาพสัตว์อย่างใกล้ชิด