เบียนนาเล่ เชียงราย เปิดโลก  เปิดการรับรู้ศิลปะ

เชียงรายเป็นเมืองประวัติศาสตร์ เต็มไปด้วยมรดกล้านนา  และมีชุมชนศิลปะผ่านพิพิธภัณฑ์ วัด  การจัดงานมหกรรมศิลปะร่วมสมัยนานาชาติ Thailand Biennale, Chiang Rai 2023  ทีมภัณฑารักษ์ นำโดยฤกษ์ฤทธิ์ ตีระวนิช  ,กฤติยา กาวีวงศ์ ,อังกฤษ อัจฉริยโสภณ และมนุพร เหลืองอร่าม เสนอแนวคิด”เปิดโลก”  (The Open World) จัดเบียนนาเล่ครั้งนี้ เน้นแง่มุมประวัติศาสตร์ซับซ้อนของเชียงรายเป็นจุดเริ่มต้นทำงานเพื่อเผยมุมมองมิติความหลากหลายวัฒนธรรม และระบบนิเวศของเมืองผ่านงานศิลปะร่วมสมัย  ที่สำคัญเปิดพื้นที่เชียงรายแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมและประเด็นร่วมสมัย

ล่าสุด กระทรวงวัฒนธรรม(วธ.) โดยสำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย ผนึกภาคีเครือข่าย แถลงข่าวเปิดธีมจัดงาน Thailand Biennale, Chiang Rai 2023 พร้อมประกาศรายชื่อ 20 ศิลปินจากทั่วโลก กลุ่มแรกที่ตบเท้าร่วมแสดงผลงานศิลปะร่วมสมัย ณ วัดร่องขุ่น จ.เชียงราย อย่างยิ่งใหญ่ มีศิลปินทั่วจังหวัดมาร่วมแสดงพลังอย่างเข้มแข็ง

​อิทธิพล คุณปลื้ม รมว.วัฒนธรรม กล่าวว่า เบียนนาเล่ครั้งนี้จัดขึ้นภายใต้แนวคิดหลัก” เปิดโลก”  มาจากการลงพื้นที่ศึกษาและค้นหาบริบทของเชียงรายมีข้อมูลเกี่ยวกับพระพุทธรูปปางเปิดโลกที่ประดิษฐาน ณ วัดป่าสัก ป็นสัญลักษณ์ของพหุวัฒนธรรมแสดงถึงอิทธิพลจากวัฒนธรรมหลากหลายในเอเชีย จนเป็นที่มาของ The Open World หรือ เปิดโลก มหกรรมจะจัดระหว่างวันที่ 9 ธ.ค. 2566  ถึง 30 เม.ย. 2567  ณ จ.เชียงราย เพื่อส่งเสริมให้เชียงรายกลายเป็นเมืองศิลปะระดับโลกและเป็นจุดหมายที่นักเดินทางทั่ว เชิญชวนชาวไทยเป็นส่วนหนึ่งเปิดโลกแห่งการรับรู้ทางศิลปะ เปิดประเทศ และเปิดเมืองเชียงราย เชื่อมโยงศิลปะสู่วิถีชีวิต และร่วมเป็นเจ้าภาพที่ดี

​เจ้าบ้าน  พุฒิพงศ์  ศิริมาตย์ ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย กล่าวว่า  จังหวัดเชียงรายเตรียมความพร้อมสำหรับการจัดงาน โดยได้รับความร่วมมือจากทุกภาคส่วน อาทิ ศิลปินเชียงราย สมาคมขัวศิลปะที่มีสมาชิกกว่า 300 คน  องค์การบริหารส่วนตำบล รวมถึงภาคธุรกิจ ขณะนี้พร้อมต้อนรับคณะศิลปินและนักท่องเที่ยวที่จะเดินทางมาชมผลงานศิลปะ หากมาเยือนจะหลงรักความสวยงามธรรมชาติ ตลอดจนวัด แหล่งประวัติศาสตร์ วิถีวัฒนธรรม ประเพณี  เป็นเมืองที่มีศักยภาพด้านทุนวัฒนธรรม มีกลุ่มชาติพันธุ์หลากหลาย  งดงามด้วยศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นล้านนาและเอกลักษณ์สถาปัตยกรรม  ทั้งยังเป็นถิ่นปราชญ์ของแผ่นดิน ศิลปินเชียงรายมีชื่อเสียงระดับโลก อย่าง อาจารย์ถวัลย์ ดัชนี และอาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์  เป็นแบบอย่างสำคัญ ทำให้เชียงรายเป็นเมืองศิลปะร่วมสมัยอย่างแท้จริง

​ด้าน ฤกษ์ฤทธิ์ ตีระวนิช  ผอ.ฝ่ายศิลป์ เบียนนาเล่ บอกว่า  ระหว่างที่ทีมงานภัณฑารักษ์ลงพื้นที่และศึกษาข้อมูล จ.เชียงราย พบข้อมูลพระพุทธรูปปางเปิดโลก วัดป่าสัก สร้างสมัยพญาแสนภู ผู้สร้างเมืองเชียงแสน เป็นหลานของพญามังราย พุทธลักษณะสำคัญพระพุทธรูปประทับยืนอยู่บนดอกบัว พระหัตถ์ทั้งสองข้างห้อยลงข้างพระวรกาย แบฝ่าพระหัตถ์ทั้งสองไปข้างหน้า  เป็นกิริยาทรงเปิดโลก ทั้ง 3  ได้แก่ เทวโลก ยมโลก และมนุษยโลก แสดงให้เห็นถึงปัญญาและการตื่นรู้  “เปิดโลก”  มีความหมายที่ตรงไปตรงมา แต่สามารถตีความได้แบบปลายเปิด สื่อความสำคัญการเรียนรู้จากอดีต ทั้งประวัติศาสตร์อันซับซ้อนของเชียงราย ตั้งแต่สมัยอาณาจักรโบราณ เช่น โยนกนคร เงินยางเชียงแสน เวียงกาหลง และภูกามยาว  จุดกำเนิดประเพณีและมรดกล้านนา  จนปัจจุบัน  เปิดโลกยังสื่อการอพยพของผู้คนและทุนข้ามชาติ ซึ่งหยุดชะงักหลังโควิด ทำให้เศรษฐกิจถดถอย เบียนนาเล่ครั้งนี้เชื่อมโยงความจริงและพาไปสู่การตั้งคำถามด้วยผลงานศิลปะร่วมสมัยว่า เราจะสามารถจินตนาการถึงความเป็นไปได้ในอนาคตที่ดีกว่าอีกครั้งได้หรือไม่

​​สำหรับ 20 ศิลปินกลุ่มแรกเปิดตัวในงานมหกรรมศิลปะร่วมสมัยนานาชาติ  ประกอบด้วยศิลปินชาวไทยและต่างประเทศ ได้แก่ all(zone) กรุงเทพฯ ,อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล เชียงใหม่ ,บ้านนอก ความร่วมมือทางศิลปวัฒนธรรม ราชบุรี , บู้ซือ อาจอ เชียงราย ,Citra Sasmita บาหลี , Ernesto Neto รีโอเดจาเนโร , Haegue Yang โซล / เบอร์ลิน , Ho Tzu Nyen สิงคโปร์ ,กมลลักษณ์ สุขชัย กรุงเทพฯ  ,Michael Lin ไทเป / เซี่ยงไฮ้ / บรัซเซล , นาวิน ลาวัลย์ชัยกุล เชียงใหม่ / ฟูกูโอกะ , Nguyen Trinh Thi ฮานอย , นิพันธ์ โอฬารนิเวศน์ กรุงเทพฯ , รุ่งโรจน์ เปี่ยมยศศักดิ์ / กลุ่ม 101 เฮือนโบราณล้านนา เชียงใหม่ , Ryusuke Kido โตเกียว , สนิทัศน์ ประดิษฐทัศนีย์ กรุงเทพฯ ,. Sawangwongse Yawnghwe อัมสเตอร์ดัม , Soe Yu Nwe ย่างกุ้ง ,ศรีวรรณ เจนหัตถการกิจ เชียงราย และ Tobias Rehberger จากแฟรงก์เฟิร์ต 

ตลอด 4 เดือนงานไทยแลนด์เบียนนาเล่ เชียงราย 2023 จะมีนิทรรศการหลัก จัดโดยทีมภัณฑารักษ์ ในสถานที่ต่างๆ ทั่วตัวเมืองเชียงรายและเขียงแสน นอกจากนี้ มีการแสดงผลงานคู่ขนานภายใน Pavilion หรือ ศาลา 10 แห่ง ทั่วเมืองผ่านนิทรรศการกลุ่มของศิลปินและองค์กรทั้งในและต่างประเทศ รวมถึงพิพิธภัณฑ์ ในช่วงเบียนนาเล่นจะมีกิจกรรมพิเศษ  เช่น จัดเทศกาลดนตรีชาติพันธุ์ร่วมกับมรภ.เชียงราย งานฉายภาพยนตร์ร่วมกับหอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน) และการแสดงสดอื่นๆ ขณะเดียวกันผู้ชมจะมีโอกาสเยี่ยมชมบ้านและสตูดิโอศิลปินเชียงราย ซึ่งกระจายอยู่ตามอำเภอต่างๆ ของเชียงราย