หลังประสบความสำเร็จในการควบคุมการระบาดของไวรัสโควิด-19   จากกรณีซูเปอร์สเปรดเดอร์ สนามมวยลุมพินีและผับย่านทองหล่อ รัฐบาลและ ศบค.เริ่มต้นคลายล็อกดาวน์ เฟสแรกในเดือนพฤษภาคม เรื่อยมาจนถึงเฟส5 และเฟส6 ตามลำดับในเดือนกรกฎาคม 2563 โดยอนุญาตให้โรงเรียนกลับมาเปิดการเรียนการสอน ห้างสรรพสินค้าเปิดได้ถึง 22.00 น. ผับ บาร์ ร้านเกมอนุญาตให้เปิดดำเนินการได้ตามเงื่อนไข ก่อนยกระดับไปสู่วาระเปิดประเทศในเดือนเดียวกัน รัฐบาลได้ชูหลักการ “สร้างสมดุลระหว่างสาธารณสุขกับเศรษฐกิจ” เป็นแนวทางขับเคลื่อน  

พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ได้ประกาศว่า “หยุดโควิดแต่ไม่หยุดเศรษฐกิจไทย”  ระหว่างกล่าวสุนทรพจน์ ผ่านวิดีโอคอนเฟอเรนซ์ ต่อที่ประชุมสมัชชาสหประชาชาติ สมัยสามัญครั้งที่ 75  เมื่อวันที่ 26 กันยายน 2563หนึ่งในขั้นตอนสำคัญของวาระเปิดประเทศคือ การอนุญาตให้ต่างชาติเดินทางเข้าประเทศไทยได้หลังน่านฟ้ากลับมาเปิดอีกครั้ง  ในวันที่ 1 กรกฎาคม ศบค.ประกาศ “อนุญาตให้ผู้มีสิทธิเดินทางเข้าประเทศ” ชุดใหญ่ในจำนวนนั้นมีทั้งบุคคลที่เกี่ยวพันกับคู่สมรสที่มีสัญชาติไทย บุคคลในคณะทูตต่างชาติ รวมทั้ง ผู้ที่เข้ามารักษาอาการป่วยในไทยพร้อมผู้ติดตาม (ไม่รวมโควิด) ตามโปรแกรมกักตัวในโรงพยาบาลทางเลือก (Alternative Hospital Quarantine) ไม่เกิน 14 วัน ของ กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ   ต่อมากลางเดือน กันยาน 2563 ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) เห็นชอบในหลักการให้วีซ่ากลุ่ม นักท่องเที่ยวประเภทพิเศษ (Spacial Tourist Visa) หรือเอสทีวี ซึ่งอนุญาตให้ชาวต่างชาติพำนักในประเทศไทยได้ 90 วัน ขยายได้ 2 ครั้งๆละ 90 วัน รวม 270 วัน วันที่ 20 ตุลาคม นักท่องเที่ยวจากเซี่ยงไฮ้ จำนวน 41 คนเดินทางเข้าไทยตามโปรแกรมวีซ่าท่องเที่ยวพิเศษ หรือ เอสทีวี  เป็นกลุ่มแรก

นอกจากนี้ กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ ยังมีแผนออกโปรแกรมการกักตัวในสปา การกักตัวในสนามกอล์ฟ (Golf Quarantine) เพื่อหนุนการท่องเที่ยวอีกทางหนึ่งด้วย ขณะเดียวกันกระทรวงสาธารณสุขได้ ผลักดันมาตรการเพิ่มเติม ลดระยะเวลากักตัวจาก 14 วัน เหลือ 10 วันให้ ศบค. พิจารณา เพื่อผ่อนคลายมาตรการดึงนักลงทุน นักท่องเที่ยวต่างชาติให้เข้าประเทศได้สะดวกยิ่งขึ้น หากวาระเปิดประเทศต้อง เผชิญกับอุปสรรคใหญ่ เมื่อเกิดกรณีระบาดขึ้นเป็นระยะๆ นับจากกรณีดีเจวัย 37 ปี ที่ติดเชื้อในประเทศคนแรกหลังไทยปลอดผู้ติดเชื้อในประเทศมา 100 วัน ตามด้วยกรณีท่าขี้เหล็กที่การระบาดลามไป 7 จังหวัด  ก่อนเกิดการระบาดใหม่ จากกรณี ตลาดกลางกุ้งที่จังหวัดสมุทรสาคร ในเดือนธันวาคม 2563 ที่จุดเริ่มต้นมาจากแรงงานต่างด้าว ก่อนการระบาด ลามตามเส้นทางค้ากุ้งไป 48 จังหวัด และอำนาจระบาดยิ่งแรงขึ้นเมื่อเกิดกรณีบ่อนพนันที่ จังหวัดระยอง ชลบุรี จันทบุรี บ่อนไก่ที่จังหวัดอ่างทอง สถานบันเทิงในกรุงเทพฯ ฯลฯ เข้าร่วมด้วย กราฟแสดงจำนวนผู้ป่วยใหม่รายวันในช่วงปลายปี 2563 ต่อเนื่องต้นปี 2564 ของ ศบค. พุ่งชันขึ้นๆอย่างต่อเนื่อง 2 สัปดาห์สุดท้ายของปี (2563) จำนวนผู้ป่วยใหม่อยู่ที่ 1,689 คน และ1,359คนตามลำดับ ส่วนสัปดาห์แรกของเดือนมกราคม (2564) มีผู้ป่วยใหม่ 2,674 คน  สัปดาห์ที่ 2 มีผู้ป่วยใหม่ 1,627 คน   การระบาดใหม่ที่อุบัติขึ้นได้เปลี่ยนทิศทางการระบาดของไวรัสโควิด-19ในไทยเป็นครั้งที่สอง  เป็นสถานการณ์ ที่ท้าท้ายวาระเปิดประเทศ  ภายใต้หลักการสมดุลระหว่างสาธารณสุขกับเศรษฐกิจเป็นอย่างยิ่ง.

สนับสนุนโดย:กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์

ส่วนหนึ่งของโครงการจัดทำหนังสือ “ถอดบทเรียนไทยสู้โควิด”