อเล็กเซย์ นาวัลนี แกนนำฝ่ายค้านคู่ปรับประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน ขึ้นเครื่องบินจากเยอรมนีเมื่อวันอาทิตย์กลับรัสเซียครั้งแรกนับแต่โดนวางยาพิษเมื่อปีที่แล้ว ตำรวจรัสเซียเข้ารวบตัวทันทีอ้างฝ่าฝืนทัณฑ์บนโทษจำคุกคดีเก่า โลกตะวันตกเต้นเร่าเรียกร้องให้ปล่อยตัว

ภาพนิ่งจากวิดีโอในอินสตาแกรม @navalny  อเล็กเซย์ นาวัลนี และยูเลีย ภรรยาของเขา ขณะนั่งบนเครื่องบินจากสนามบินในกรุงเบอร์ลินของเยอรมนีกลับรัสเซียเมื่อวันที่ 17 มกราคม 2564 

    ข่าวเอเอฟพีและรอยเตอร์เมื่อวันจันทร์ที่ 18 มกราคม 2564 กล่าวว่า นาวัลนี วัย 44 ปี เดินทางจากเยอรมนีพร้อมกับยูเลีย ภรรยาของเขา กับโฆษกส่วนตัวและทนายความ มาลงที่สนามบินเชเรเมเตียโวในกรุงมอสโกเมื่อวันอาทิตย์ ก่อนมาถึงเขายังคุยกับนักข่าวบนเครื่องว่าเขาไม่กลัวและไม่เชื่อว่าจะโดนจับกุม

    "ผมไม่กลัว ผมรู้ว่าผมถูก ผมรู้ว่าคดีอาญาทั้งหมดนั้นปั้นแต่งขึ้น" บล็อกเกอร์ต่อต้านการคอร์รัปชันและผู้นำการชุมนุมประท้วงต่อต้านรัฐบาลเครมลินกล่าว

    ทันทีที่มาถึงจุดตรวจหนังสือเดินทาง ตำรวจสวมหน้ากากปิดบังใบหน้า 4 นายเข้ามาเชิญให้นาวัลนีติดตามไปก่อนที่เขาจะเหยียบเท้าข้ามแดนรัสเซียอย่างเป็นทางการเสียอีก ตำรวจไม่ได้แจ้งเหตุผล วิดีโอภาพเหตุการณ์เผยให้เห็นนาวัลนีจูบแก้มอำลาภรรยาของเขาแล้วเดินตามไป

    สำนักงานราชทัณฑ์เอฟเอสไอเอ็นของรัสเซียกล่าวในเวลาต่อมาว่า ได้ควบคุมตัวนาวัลนีฐานละเมิดเงื่อนไขการรอลงอาญาโทษจำคุก 3 ปีครึ่งในคดีฉ้อโกงเมื่อปี 2557 ที่เขาระบุว่าเป็นเกิดจากแรงจูงใจทางการเมือง

    นอกจากนี้ นาวัลนียังอาจโดนตั้งข้อหาอาญาคดีอื่นที่พนักงานสอบสวนของรัสเซียเปิดการสอบสวนเมื่อปีที่แล้ว โดยกล่าวหาว่าเขายักยอกเงินบริจาค 4 ล้านดอลลาร์

    เขาถูกส่งตัวไปคุมขังที่สถานีตำรวจในเมืองคิมกีชานกรุงมอสโก แล้วในวันจันทร์ เขาถูกส่งตัวเข้าห้องพิจารณาคดีที่จัดตั้งขึ้นชั่วคราวที่สถานีตำรวจนั้น ผู้ช่วยของนาวัลนีกล่าวว่า เขาถูกปฏิเสธไม่ให้พบทนายและได้รับแจ้งเรื่องการไต่สวนในนาทีสุดท้าย

    ทีมงานของเขาเผยแพร่วิดีโอการไต่สวนครั้งนี้ ซึ่งนาวัลนีกล่าวว่า เขาเจอกับการเย้ยหยันความยุติธรรมมามากมาย แต่คนเหล่านี้ฉีกกฎหมายอาญารัสเซียทิ้ง เป็นความไร้ขื่อแปอย่างที่สุด

    นาวัลนีเริ่มเป็นที่รู้จักเมื่อ 10 ปีที่แล้วในฐานะนักวิจารณ์รัฐบาลตัวยง มูลนิธิต่อต้านคอร์รัปชันของเขาเผยแพร่การสอบสวนต่อต้านการทุจริตที่มักเปิดเผยการใช้ชีวิตหรูหราของพวกชนชั้นนำรัสเซีย เขาเป็นผู้นำการเดินขบวนประท้วงต่อต้านปูตินครั้งใหญ่หลายครั้ง ล่าสุดเมื่อฤดูร้อนปี 2562 และยังเตรียมท้าทายอำนาจรัฐในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเมื่อเดือนกันยายน

    ระหว่างการเดินทางไปรณรงค์ที่เขตไซบีเรียเมื่อเดือนสิงหาคมปีที่แล้ว เขาป่วยหนักขณะนั่งเครื่องบินกลับกรุงมอสโก ต่อมาเขาถูกส่งตัวไปรักษาที่เยอรมนีด้วยอาการโคมา ผู้เชี่ยวชาญในตะวันตกสรุปในภายหลังว่า เขาโดนวางยาพิษทำลายประสาทโนวิช็อก ซึ่งเป็นสารพิษชนิดเดียวกับที่สายลับรัสเซียใช้หมายลอบสังหารเซอร์เกย์ สครีปัล อดีตสายลับสองหน้าชาวรัสเซีย ที่เมืองซอลส์บรีของอังกฤษเมื่อปี 2561

    นาวัลนีกล่าวโทษปูตินว่าเป็นคนสั่งการให้หน่วยข่าวกรองเอฟเอสบีลอบฆ่าเขา รัฐบาลรัสเซียปฏิเสธคำกล่าวหานี้ ตำรวจไม่เปิดการสอบสวนด้วยซ้ำ โดยอ้างว่าไม่มีหลักฐาน

    การจับกุมตัวเขาเมื่อวันอาทิตย์ทำให้รัฐบาลตะวันตกรุมประณามรัสเซีย โดยสหรัฐ, สหภาพยุโรป (อียู), ฝรั่งเศส และแคนาดา เรียกร้องให้ปล่อยตัวเขาทันที ลิทัวเนียและสาธารณรัฐเชกที่เป็นสมาชิกอียูต้องการให้ออกมาตรการคว่ำบาตรรัสเซียครั้งใหม่ ส่วนแอมเนสตีอินเตอร์เนชันแนลกล่าวว่านาวัลนีเป็นนักโทษการเมือง

    อัวร์ซูลา ฟอน แดร์ ไลเอิน ประธานคณะกรรมาธิการยุโรป กล่าวในวันจันทร์ว่า ทางการรัสเซียควรปล่อยตัวนาวัลนีทันทีและรับประกันความปลอดภัยของเขา

    ด้านกระทรวงการต่างประเทศของรัสเซียตอบโต้เสียงประณาม โดยมาเรีย ซาคาโรวา โฆษกกระทรวง บอกให้พวกผู้นำต่างชาติ "เคารพกฎหมายระหว่างประเทศ" และ "จัดการกับปัญหาในประเทศของพวกคุณก่อน".