นักสังเกตการณ์ที่เฝ้ามองจีนอย่างใกล้ชิดกำลังวิเคราะห์ยุทธศาสตร์ใหม่ที่ใช้ชื่อ “Dual Circulation Strategy” (双循环) กันอย่างคึกคัก

                เป็นแนวทางใหม่ของผู้นำจีนที่ได้บทสรุปจากโควิด-19 และสงครามการค้ากับสหรัฐ

                และบทเรียนใหญ่นั้นคือจะต้องลดการพึ่งพาตลาดและเทคโนโลยีต่างประเทศให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้

                หันมาสร้างอำนาจซื้อและตลาดภายในให้แข็งแกร่งที่สุดเท่าที่จะทำได้

                คำว่าโมเดล Dual Circulation ปรากฏครั้งแรกจากคำประกาศของประธานาธิบดีสี จิ้นผิง เมื่อเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา

                ต่อมาก็ได้รับคำอธิบายว่ายุทธศาสตร์ใหม่นี้คือการหันมาพึ่ง “ระบบหมุนเวียนภายใน”

                นั่นหมายรวมถึงวงจรการผลิตในประเทศ, การกระจายสินค้าและการบริโภคของคนจีนในประเทศเองทั้งหมดเพื่อการพัฒนาของจีนเอง

                และสนับสนุนโดยนวัตกรรมของจีนเอง

                กับยกระดับมาตรฐานเศรษฐกิจของตัวเอง

                ในขณะเดียวกับ “การหมุนเวียนภายใน” ก็จะถูกหนุนเนื่องโดย “การหมุนเวียนภายนอก”

                นั่นแปลว่าขณะที่จีนจะหันมาให้ความสำคัญกับเศรษฐกิจในประเทศอย่างจริงจัง แต่ก็จะยังเชื่อมโยงกับตลาดโลก ซึ่งยังมีความหมายต่อการสร้างชาติไม่น้อย

                ในทางปฏิบัติ ยุทธศาสตร์นี้คือการสร้างดุลที่เหมาะสมระหว่างเศรษฐกิจในประเทศกับต่างประเทศ

                ในตลาดต่างประเทศนั้น จีนมองว่าจะมีการ “แบ่งหน้าที่กันทำ” ระหว่างประเทศต่างๆ ในระบบเศรษฐกิจโลก

                อีกทั้งปักกิ่งก็ยังจะให้ความร่วมมือกับตลาดโลกอย่างต่อเนื่อง เพราะจีนย่อมได้ประโยชน์จากโลกไม่น้อย

                แต่ต้องไม่พึ่งพาโลกภายนอกมากถึงขั้นที่พอเกิดเหตุการณ์เช่นโควิด-19 แล้วจะต้องกลายเป็นอัมพาตไปอย่างที่ประสบครั้งนี้

                พอได้ข่าวเรื่องยุทธศาสตร์ “การหมุนเวียนคู่” ของสี จิ้นผิง ก็ทำให้คิดถึงแนวทาง “ระบบหมุนเวียนระหว่างประเทศ” (Great International Circulation) ของเติ้ง เสี่ยวผิง เมื่อประมาณ 30 ปีก่อน

                ตอนนั้นเติ้งต้องการเปิดประตูจีนเพื่อเข้าไปมีส่วนร่วมกับเศรษฐกิจโลก

                แต่วิกฤติเศรษฐกิจโลกปี 2008-2009 (วิกฤติแฮมเบอร์เกอร์) ทำให้ผู้นำจีนเห็นถึงความเปราะบางของโมเดลที่จีนต้องพึ่งพาตลาดส่งออกเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจของตัวเอง

                พูดง่ายๆ คือปักกิ่งเห็นแล้วว่าการเติบใหญ่ทางเศรษฐกิจของตัวเองต้องอาศัยตลาดข้างนอกมากเกินไป

                พอเกิดเรื่องที่ไม่คาดฝันและนอกเหนือการควบคุมของจีนเองก็มีผลทำให้การพัฒนาเศรษฐกิจของจีนเองต้องมีอันชะงัก

                ผู้นำจีนจึงหันมาปรับนโยบายใหม่

                นั่นคือการมาเน้นความต้องการและตลาดภายในของตัวเอง

                เพราะจีนมีประชากรกว่า 1,400 ล้านคน และมีชนชั้นกลางที่มีอำนาจซื้อขยายตัวขึ้นตลอดเวลา

                เมื่อถูกโรคระบาดโควิด-19 ครั้งนี้ซ้ำเติมด้วยแล้ว ยิ่งทำให้ผู้นำจีนหันมาทบทวนยุทธศาสตร์ของตัวเองอย่างจริงจัง

                เป็นที่มาของคำว่า “Dual Circulation” ซึ่งอาจจะกลายเป็นนโยบายหลักของแผนพัฒนาเศรษฐกิจ 5 ปีที่ 14 ของจีนที่จะเริ่มในปี 2021 นี้

                หากเป็นไปตามความคาดการณ์ แผน “ยุทธศาสตร์หมุนเวียนคู่” นี้ก็จะถูกเปิดตัวในการประชุมใหญ่ของสภาประชาชนครั้งหน้าในต้นปี 2021

                การที่จะกระตุ้น “การหมุนเวียนภายใน” ก็จะต้องมีมาตรการเพิ่มรายได้ครัวเรือนของคนจีน

                เมื่อมีรายได้เพิ่มก็สามารถดันการบริโภคในประเทศ

                หัวใจของแนวทางนี้ก็คือการทำให้คนงานที่มาจากต่างจังหวัดหลายล้านคนกลายเป็นคนในเมือง

                ตามแผนงานสร้างเมืองใหม่ของจีน

                เป็นไปตามแผนการขยายจำนวนและฐานของ “ชนชั้นกลาง”

                ณ วันนี้ประชากรจีนราว 60% อาศัยอยู่ในตัวเมือง เพราะคนจากชนบทได้อพยพมาหากินในเมืองมากขึ้นทุกที

                เมื่อชนชั้นกลางจีนมีประมาณ 400 ล้านคน ก็ย่อมจะมีอำนาจซื้อเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจ

                เมื่อคนมีสตางค์ใช้มากขึ้นก็จะกระตุ้นให้เกิดการผลิต และอุตสาหกรรมต่างๆ ก็จะคึกคัก

                เมื่อตลาดภายในคึกคักขึ้นก็พึ่งพาตลาดต่างประเทศน้อยลง

                วิกฤติระดับโลกครั้งต่อไปก็จะไม่กระทบจีนเท่ากับทุกครั้งที่ผ่านมา

                ยุทธศาสตร์ใหม่นี้ของจีนน่าศึกษาน่าวิเคราะห์มาปรับใช้กับประเทศไทยในบางด้าน พรุ่งนี้ว่าต่อครับ.