คำว่า Hypocrisy (อ่านว่า ฮิพอค’ระซี)แปลเป็นไทยได้ประมาณว่า การเสแสร้ง การหลอกลวง ความย้อนแย้ง ความจอมปลอม สำหรับผู้ที่มีพฤติกรรมดังกล่าวเรียกว่าพวก Hypocrite (อ่านว่า ฮิพ’พะคริท)
ในสังคมตะวันตกใครจะมีความ Hypocrisy เรื่องอะไรก็ไม่เลวร้ายและดูน่ารังเกียจเท่ากับการ Hypocrisy เกี่ยวกับอุดมการณ์ทางการเมือง ถือเป็นเรื่องใหญ่ เพราะเป็นการเสแสร้งต่อคนหมู่มาก ส่วนใหญ่เกิดกับผู้มีอุดมการณ์ทางการเมืองฝั่ง Left wing หรือ “ฝ่ายซ้าย”
Gauche caviar (กุช คาเวียร์) เป็นคำที่ใช้ในฝรั่งเศส แปลว่า “ซ้ายคาเวียร์” คำนี้เคยใช้กันอย่างแพร่หลายในหมู่ชาวกรุงปารีสสมัยก่อนเมื่อต้องการเย้ยหยันพวกที่ปฏิญาณตนสวามิภักดิ์ต่อพรรคสังคมนิยม ประกาศอุทิศตนแก่ชนชั้นแรงงาน แต่ตัวเองกลับใช้ชีวิตได้ห่างไกลจากหมู่ผู้ใช้แรงงาน ทำให้ดูไม่เข้ากับอุดมการณ์ของพรรค
นักสังคมนิยมตัวกลั่นกำลังนอนอ่านคาร์ล มาร์กซ์ พร้อมจิบแชมเปญบนโซฟานุ่มๆ (ที่มา : richardsonpost.com)
มีผู้อธิบายได้อย่างเห็นภาพว่า พวกนี้คือฝ่ายซ้ายที่พูดถึงการต่อสู้ของคนยากคนจนด้วยอารมณ์ฮึกเหิมเร่าร้อน ขณะที่พูดนั้นตัวเองกำลังนั่งกินคาเวียร์อยู่ในอพาร์ตเมนต์หลังใหญ่กลางกรุงปารีส
เนื่องจากคาเวียร์หรือไข่ปลาเป็นอาหารราคาแพง มันจึงเป็นอะไรที่ขัดแย้งกับความเป็นนักสังคมนิยม หรือ “โซเชียลลิสต์” คำว่า “ซ้ายคาเวียร์” จึงใช้แดกดันถากถางได้อย่างเจ็บปวด
ในอังกฤษใช้คำว่า Champagne socialist ซึ่งก็คือนักสังคมนิยมที่ใช้ชีวิตหรูหราอย่างชนชั้นกลางระดับสูงขึ้นไป โดยแชมเปญเป็นเครื่องดื่มที่เป็นสัญลักษณ์ของความโก้หรูอันไม่สมควรดื่มโดยนักสังคมนิยมผู้ปวารณาต่อสู้อยู่กับชนชั้นกรรมาชีพ
“นักสังคมนิยมแชมเปญ” เป็นคำที่ฝ่ายอนุรักษนิยมในอังกฤษมักใช้ดูถูกคู่แข่งทางการเมือง ซึ่งเป็นฝ่ายซ้ายจากพรรคแรงงานผู้มีบ้านช่องอยู่ในเขตลอนดอนชั้นในและใช้ชีวิตหรูหราของสังคมทุนนิยม โดยบางครั้งอาจเรียกว่า “Bollinger Bolshevik” หรือ “Bolly Bolshevik” เพราะบอลเชวิคคือกลุ่มมาร์กซิสต์ซ้ายจัดปฏิวัติรัสเซีย ส่วน Bollinger คือแชมเปญยี่ห้อดังจากฝรั่งเศส ในอังกฤษเรียกสั้นๆ ว่า Bolly
นอกจากนี้ในอังกฤษยังมีคำว่า Liberal elite และ Metropolitan elite ด้วย ใช้อธิบายผู้ที่สนับสนุนสิทธิของชนชั้นแรงงาน โดยที่ตัวเองเป็นสมาชิกในหมู่ชนชั้นปกครอง อีกทั้งยังอยู่สูงจนเกินเอื้อมถึงจากกลุ่มคนที่ตนอ้างว่าสนับสนุนและพร้อมปกป้อง
Limousine liberal และ Latte liberal เป็นคำที่ใช้ในการเมืองสหรัฐอเมริกาสำหรับชนชั้นสูงและชนชั้นกลางระดับสูงที่มีแนวคิดทางการเมืองแบบลิเบอรัลลิซึม หรือ “เสรีนิยม” (ตั้งอยู่บนแนวคิดเสรีภาพและเสมอภาค โดยทั่วไปถูกจัดให้อยู่ทางฝั่งปีกซ้าย) พวกเขาเรียกร้องให้สังคมใช้ระบบขนส่งสาธารณะ ทว่าตัวเองนั่งรถยนต์ส่วนตัวราคาแพงพร้อมมีโชเฟอร์ โดยเฉพาะลิมูซีน บางคนเรียกร้องการรักษาสิ่งแวดล้อม แต่ตัวเองกลับขับรถสปอร์ตหรูกินน้ำมัน บางคนสนับสนุนให้มีระบบการศึกษาของรัฐที่ดี ขณะเดียวกันก็ส่งลูกหลานตัวเองไปเรียนในโรงเรียนเอกชนค่าเทอมแพงระยับ คล้ายบางประเทศที่อดีตนายกรัฐมนตรีออกโครงการ 30 บาทรักษาทุกโรค โดยที่ครอบครัวของตนไปถือหุ้นใหญ่ในโรงพยาบาลเอกชน
มีการยกตัวอย่างในสมัยวุฒิสมาชิก “เท็ด เคนเนดี” สนับสนุนนโยบายให้เด็กผิวขาวและเด็กผิวสีไปโรงเรียนด้วยรถโรงเรียนคันเดียวกัน แต่ไม่เคยประสงค์จะทำกับลูกตัวเอง หรือเหตุการณ์ที่กำลังเกิดขึ้นอยู่ในปัจจุบัน มีกลุ่มเสรีนิยมผิวขาวจำนวนมากสนับสนุนการเคลื่อนไหว Black lives matter แต่เอาเข้าจริงพวกเขาไม่อนุญาตให้คนผิวสีเหยียบย่างเข้าไปในบ้านตัวเอง
ภาพล้อเลียนวงสังสรรค์ของนักปฏิวัติ (ที่มา : bluelabyrinths.com)
ส่วน “ลาเต้ลิเบอรัล” มาจากในสมัยก่อนกาแฟลาเต้ดื่มกันในหมู่คนมีเงิน เพราะต้องตีฟองนมผสมเข้าไป เสิร์ฟในคอฟฟี่ช็อปสำหรับคนมีระดับ ชนชั้นแรงงานเข้าไม่ถึง ดื่มได้แต่กาแฟดำหรืออย่างดีก็เติมน้ำตาล นอกจากนี้การดื่มกาแฟลาเต้ยังเปรียบได้ว่าผู้ดื่มมีเวลามากมายในการนั่งรอบาริสตาตีฟองนมและตอนดื่มก็ยังมีเวลาค่อยๆ ละเลียด พวกลิเบอรัลดื่มกาแฟลาเต้จึงเป็นอะไรที่ขัดแย้งกัน การนำคำนี้ไปใช้จึงให้ความหมายเหมือนกับ “ลิมูซีนลิเบอรัล”
ในเยอรมนีใช้คำว่า Salonkommunist โดย “ซาลอน” หมายถึง “ห้องรับแขก” รวมกันจึงแปลว่าคอมมิวนิสต์ในห้องรับแขก คำนี้อธิบายผู้ที่กล่าวทฤษฎีของคาร์ล มาร์กซ์ อยู่ในห้องรับแขกที่มีหนังสือเรียงรายเต็มชั้นวางของบ้านหรูหลังใหญ่
Chardonnay socialist เป็นคำที่ใช้ในออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ “ชาร์ดอนเนย์” เป็นพันธุ์องุ่นสำหรับทำไวน์ขาวและสปาร์กลิงไวน์ (หากผลิตในจังหวัดแชมเปญของฝรั่งเศสจะเรียกว่า “แชมเปญ”) ในสมัยก่อนดื่มกันเฉพาะในหมู่คนมีอันจะกิน และช่วงแรกๆ ที่เริ่มการผลิตในออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ถือว่าเป็นเครื่องดื่มค่อนข้างพิเศษ เป็นสิ่งที่เชื่อมโยงกับคนชั้นสูง
คำว่า “ชาร์ดอนเนย์โซเชียลลิสต์” จึงมีความหมายเดียวกับ “แชมเปญโซเชียลลิสต์” ที่ใช้ในอังกฤษ นอกจากนี้ยังมีคนอธิบายว่า หมายถึงพวกเจ้าของไร่องุ่นชาร์ดอนเนย์ที่ผลิตไวน์ขาย อีกทั้งตัวเองเป็นผู้ควบคุมตลาด แต่กลับกล่าวสนับสนุนระบบสังคมนิยม
ในอิตาลี (รวมถึงฝรั่งเศสและอเมริกา) ใช้คำว่า “Radical chic” ซึ่ง “ชิค” หมายถึง ดารา คนดัง ผู้นำแฟชั่น และพวกสังคมไฮโซ ส่วน “แรดดิคัล” แปลว่า สุดโต่ง ออกไปทางปฏิวัติสังคม เมื่อผสมกันก็หมายถึงบรรดาเซเลบสังคมนิยมนั่นเอง
ความหมายของคำนี้ก็คือ คนดังในวงสังคมไฮโซผู้ประกาศตนเป็นนักสังคมนิยม มันดูขัดกันตั้งแต่ชื่อเรียกแล้ว เพราะเหล่าเซเลบมีวิถีชีวิตแบบไหนก็แทบไม่ต้องสาธยาย
ทอม วูล์ฟ นักสื่อสารมวลชนในยุค 1970 เป็นผู้ให้คำจำกัดความนี้ไว้ เขาบอกว่าพวก “แรดดิคัลชิค” ไม่เหมือนนักเคลื่อนไหวทางสังคมตัวจริงหรือนักปฏิวัติ เพราะแรดดิคัลชิคเป็นแค่เพียงผู้ปลุกระดมทางการเมืองชนิดเหลาะแหละ ไม่จริงจัง เพื่อให้มีที่ยืนในสังคมหรือเพื่อให้สถานะของตนดูดีขึ้น ทำไปเพราะคิดว่าเป็นเรื่องแฟชั่นและไม่อยากตกขบวนแห่งยุคสมัย
ยังมีคำที่ฝ่ายขวาและฝ่ายซ้ายตัวจริงใช้เรียกเย้ยเหยียดนักสังคมนิยมจอมปลอมอีกมาก อาทิ Bourgeois bomemian เป็นการเล่นกับอักษร B ผสมกันระหว่างคำว่าชนชั้นกลางและโบฮีเมียนที่เป็นคนเร่ร่อนหรือพวกไม่สนใจกฎระเบียบของสังคม ใช้กันในฝรั่งเศส เรียกสั้นๆ ว่า Bobo “เดวิด บรูคส์” นักวิจารณ์วัฒนธรรมอธิบายไว้ในหนังสือของเขาว่า “...เท้าข้างหนึ่งของพวก Bobo อยู่ในโลกของโบฮีเมียนที่จินตนาการขึ้น ส่วนอีกข้างอยู่ในโลกความจริงของชนชั้นกลางที่มีทั้งความทะเยอทะยานและความสำเร็จอย่างโลกียวิสัย”
Smoked salmon socialist หมายถึงนักสังคมนิยมที่กินปลาแซลมอนรมควันซึ่งเป็นของกินมีราคา ใช้คำนี้กันในประเทศไอร์แลนด์ เป็นการเล่นคำโดยมีอักษร S ถึง 3 ตัว ส่วน Cashmere communist เล่นคำด้วยอักษร C มาจากผ้าแคชเมียร์เป็นของหรูราคาแพง มีความตรงกันข้ามกับความเป็นคอมมิวนิสต์ ใช้กันโดยทั่วไป
Hippie con osde ใช้ในอาร์เจนตินา แปลว่า ฮิปปี้หรือพวกบุปผาชนที่ทำประกันสุขภาพ, Neiman Marxist ใช้ในสหรัฐอเมริกา ซึ่ง Neiman-Marcus เป็นเชนธุรกิจอพาร์ตเมนต์หรู, Gucci socialist และ Gucci communist ใช้กันในแอฟริกาใต้ มาจากกุชชี สินค้าแบรนด์เนมของอิตาลี
จีนซึ่งเป็นชาติคอมมิวนิสต์ก็มีคำเรียกแบบนี้กับเขาด้วย นั่นคือคำว่า Baizou (ไป๋สั่ว) แปลว่า “ซ้ายขาว” แต่มีไว้ใช้เรียกชาวตะวันตก โดยเฉพาะคนขาวในอเมริกาที่กล่าวสโลแกนเกี่ยวกับสันติภาพและความเท่าเทียมให้ตัวเองดูมีคุณธรรมจริยธรรมสูงส่งเพื่อหาพวกที่มีแนวความคิดเดียวกัน เรียกว่าการเมืองเชิงอัตลักษณ์ (Identity politics) ทว่าในความเป็นจริงกลับเมินเฉยกับอยุติธรรมที่เกิดขึ้นทุกเมื่อเชื่อวัน
ในการลงมือปฏิวัติ มีคำที่ใช้เรียกพวกเขาว่า Armchair revolutionary หรือ “นักปฏิวัติอาร์มแชร์” ซึ่งอาร์มแชร์ก็คือเก้าอี้นวมมีที่เท้าแขน เป็นเก้าอี้ที่นั่งสบาย นักปฏิวัติอาร์มแชร์ก็คือนักพูด นักเขียน นักปลุกระดมที่หวังเห็นการเปลี่ยนแปลงโดยไม่ออกแรงทำจริง เอาแต่เทศนาให้ผู้อื่นฟังจากเก้าอี้ที่นั่งอันแสนสบาย
จูลี เบอร์ชิลล์ สื่อมวลชนอังกฤษ เขียนไว้ว่า “...ในช่วงฤดูหนาวอันเย็นยะเยือก ไม่มีอะไรจะทำให้เลือดของนักปฏิวัติเก้าอี้นวมอุ่นขึ้นได้เท่ากับการนั่งอยู่ในห้องที่มีเครื่องทำความร้อนแล้วมองออกไปนอกกระจกเห็นกลุ่มคนผิวสีเข้มอยู่บนถนนรนแคมทำการปฏิวัติแบบเก่าๆ ของพวกเขาไป”
มีคำใหม่ที่น่าสนใจคือ Slacktivist เป็นการผสมกันระหว่าง slacker แปลว่าคนขี้เกียจ กับคำว่า activist หมายถึง นักกิจกรรม นักเคลื่อนไหวทางการเมือง นักปฏิบัติการหัวรุนแรง ความหมายที่ออกมาของ Slacktivist จึงเป็นไปในลักษณะที่เป็นผู้สนับสนุนกิจกรรมทางสังคมและการเมืองผ่านทางโซเชียลมีเดีย การร่วมลงชื่อเรียกร้อง ลักษณะพฤติกรรมของ Slacktivist เรียกว่า Slacktivism เป็นการแสดงให้เห็นว่าได้ช่วยเหลือสังคมในประเด็นต่างๆ แต่เป้าหมายหลักคือทำให้ผู้มีส่วนร่วมรู้สึกมีอีโก้แกร่งกล้าขึ้นและทำให้รู้สึกพึงพอใจในตนเอง
ปัจจุบันในหน้าเว็บไซต์และแพลตฟอร์มต่างๆ ได้ติดตั้งปุ่มโซเชียลมีเดีย เช่น เฟซบุ๊ก และทวิตเตอร์ไว้ด้วย ทำให้ผู้ใช้งานสามารถกด “ไลก์”, “แชร์”, หรือ “ทวีต” เนื้อหาที่พบเจอบนอินเทอร์เน็ตได้อย่างง่ายดาย ผู้คนสามารถแสดงความเป็นห่วงสังคมและต่อสู้ในประเด็นการเมืองได้ทันทีเพียงแค่ “คลิก” ทำให้เกิดคำถามว่าความสำเร็จจะเกิดขึ้นจากการกดไลค์ได้จริงหรือ เพราะบางเรื่องบางประเด็นผู้กดไลค์แทบไม่ต้องใช้เวลาคิดหรือพยายามทำความเข้าใจด้วยซ้ำไป
คำที่มีความหมายใกล้เคียงกับคำว่า Armchair revolutionary และ Slacktivist ยังมีอีกมาก อาทิ Armchair warrior หมายถึงนักรบบนเก้าอี้นวม, Back-seat driver คนขับเบาะหลัง ซึ่งก็คือคนที่รู้ทุกสิ่ง แต่ไม่ได้ลงมือปฏิบัติ, Chickenhawk มาจาก War hawk หมายถึงเหยี่ยวสงคราม Chicken hawk ก็คล้ายกัน เพียงแต่ว่าหลบเลี่ยงเข้าสู่สงครามด้วยตัวเอง มักขอให้คนอื่นสนับสนุน สู้รบ และตายแทน, Keyboard warrior คำนี้คงได้ยินกันมามาก หมายถึง “นักรบคีย์บอร์ด” และตัวอย่างสุดท้ายคือ Kathedersozialisten เป็นคำในภาษาเยอรมัน แปลได้ประมาณว่านักสังคมนิยมบนโพเดียม
เหล่านั้นคือคำหรือสำนวนที่ใช้เรียก “ซ้ายทำเหมือน” ในโลกตะวันตก ส่วนในเมืองไทยผมนึกคำที่ใช้ในสมัยโน้นไม่ออก หากเป็นสมัยนี้อาจต้องใช้คำว่า “ไพร่หมื่นล้าน” ดังที่ไทยโพสต์พาดหัวบ่อยๆ มีการขายฝันเรื่องนโยบายแรงงานเสียงดังลั่น แต่องค์กรธุรกิจของตัวเองมีปัญหาเรื่องการตั้งสหภาพแรงงานและการใช้แรงงานล่วงเวลา ยังไม่นับการปลุกระดมให้เยาวชนลูกหลานของชาวบ้านออกมาต่อสู้บนท้องถนน ส่วนตัวเองนั้นโผล่ให้เห็นในการชุมนุมคล้ายการแก้บน แถมไม่พาคนในครอบครัวเข้าร่วม
ส่วนพฤติกรรมที่ขัดแย้งหรือตรงกันข้ามกับอุดมการณ์ทางการเมืองของฝ่ายซ้ายที่เคยได้ยิน ซ้ำยังประสบด้วยตัวเองมาบ้างก็คือ รุ่นพี่นิสิต-นักศึกษาบางคนในวงกินข้าวของชมรมหรือสโมสร ประกาศจุดยืนเพื่อสังคมเท่าเทียมเป็นธรรม แสวงหาแนวร่วมมาต่อสู้เพื่อคนยากไร้ คนชนชั้นกรรมาชีพ กล่าวเสร็จก็ลุกไปสูบบุหรี่ ทิ้งจานข้าวที่ตัวเองเพิ่งกินเสร็จให้ผู้หญิงหรือรุ่นน้องในชมรมเป็นคนล้าง
ช่างเป็นผู้มีโลกทัศน์สูงส่ง แต่ชีวทัศน์นั้นวิ่งสวนไปอีกทาง
ไม่นานมานี้มีพวกซ้ายจัดเข้าป่า ออกมาร่วมตั้งพรรคกับนายทุน และวันหนึ่งก็ไปอยู่ใต้บังคับบัญชาของคนที่เคยได้รับการตีตราว่าเป็นขวาตกขอบ จนผู้เป็นขวาตกขอบท่านนั้นบอกว่าพวกฝ่ายซ้ายทั้งหลายบัดนี้มายืนอยู่ด้านขวาของท่านเรียบร้อยแล้ว
แต่อะไรก็ดูจะไม่เท่านักสังคมนิยมประชาธิปไตยที่ไปรับเงินจากค่ายทุนนิยมตะวันตกผู้เคยถล่มค่าเงินบาทจนเศรษฐกิจของประเทศตัวเองพังพินาศมาดำเนินกิจการ-กิจกรรมขององค์กรหน้าตาเฉย
ในทางอุดมการณ์ก็เข้าข่าย Hypocrisy ส่วนในฐานะความเป็นพลเมืองของชาติก็โปรดพิจารณาว่าเขาเป็นคนเช่นไร.
*********************
อ้างอิง :
- wikipedia.org
- wiktionary.org
- www.aljazeera.com/opinions/2014/5/6/frances-indomitable-caviar-leftists/
- https://bluelabyrinths.com/2015/03/03/the-champagne-socialist-fallacy-2/
**********************
แกลลอรี่
|
เมื่อวานคุยเล่น เรื่องลูกพรรคเพื่อไทย ร้องขอให้ "นายใหญ่" ส่งเมีย "คุณหญิงพจมาน" มาเป็น "ขอนไม้ดุ้นใหม่" ของพรรค ให้ลูกกบ-ลูกเขียดในพรรคได้เกาะ วันนี้ ขอคุยซีเครียดซักนิด |
| อนาคต 'คนนินทาเมีย' |
| 'โควิดคลาย-โรคอิจฉาคุ' |
| ไทย"เหนือคาดหมาย"เสมอ |
| วิสัยทัศน์"อินทรี-อีแร้ง" |
| "การ์ดเชิญ"๒๑ ตุลา. |
| เปิดประเทศ"เปิดตรงไหน?" |
