(ตัวอย่างการใช้ผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาวที่ไม่ได้มาตรฐาน ซึ่งเสี่ยงต่อการสะสมสารพิษในร่างกาย และหากแพ้รุนแรงอาจทำให้เสียโฉมหรือเสียชีวิตได้)

     กระแสข่าวจับผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่อวดอ้างสรรพคุณทั้งผอมและขาวเกินจริง ซ้ำร้ายยังตรวจพบว่าผลิตภัณฑ์เหล่านี้มีสารตั้งต้นในการผลิตยาบ้าเป็นส่วนผสม สิ่งที่เกิดขึ้นอาจเป็นตัวช่วยกระตุ้นเตือนให้ผู้ปกครองหันมาเฝ้าระวังลูกหลานมากขึ้น แต่อีกประเด็นที่มองข้ามไม่พ้นเห็นจะเป็น "ค่านิยม" การคลั่งความผอม รวมทั้งความเชื่อว่าผิวขาวคือเครื่องหมายของความงดงามที่พึงปรารถนาเท่านั้น

     จากข้อมูลอ้างอิงที่เผยแพร่ในปี 2547 ที่สำรวจความคิดเห็นเยาวชน เด็กอายุ 16-19 ปี ทั้งจากโรงเรียนและมหาวิทยาลัย รวม 5 แห่ง ถึงมุมมองการ “ผอมบาง” ในวัยรุ่นไทย ผลสำรวจพบว่าวัยรุ่นบ้านเรายังคงมีทัศนคติอยากผอมเพรียว โดยเฉพาะมีส่วนเว้าและส่วนโค้งของหน้าอกและสะโพกที่ไม่แตกต่างกันมาก ซึ่งถูกจัดให้เป็นหุ่นที่เพอร์เฟ็กต์ของสาวๆ สมัยใหม่

     เรื่อง “ความขาว” คงไม่ต้องพูดถึง เพราะยุคนี้โลกโซเชียลมีอิทธิพล ยิ่งเด็กวัยรุ่นเห็นไอดอลในดวงใจไม่ว่าจะเป็นดาราหรือนักร้อง สวย หล่อ ผิวเนียนเด้ง ก็ยิ่งกระตุ้นความปรารถนาให้ผิวเนียนบ้าง นั่นจึงเป็นสาเหตุให้โฆษณาชวนเชื่อผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่ทำให้ผอมเพรียวและผิวเนียน ซึ่งไม่ได้มาตรฐานวางขายกันเกลื่อนในโลกออนไลน์ ...ทว่า ผู้ที่เกี่ยวข้องกับเด็กวัยรุ่นได้มีมุมมองถึงประเด็น “ความขาว-ผอมสำคัญไฉน?” มาสะท้อนให้ฟังกัน เพื่อเป็นแนวทางให้เด็กยุคใหม่ใช้ชีวิตได้อย่างสุขภาพดี และไม่ตกเป็นเหยื่อของโฆษณาชวนเชื่อเกินจริง!!!

(รศ.นพ.อดิศักดิ์ ผลิตผลการพิมพ์)

     รศ.นพ.อดิศักดิ์ ผลิตผลการพิมพ์ หัวหน้าศูนย์วิจัยเพื่อสร้างเสริมความปลอดภัยและป้องกันการบาดเจ็บในเด็ก คณะแพทยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี ให้ข้อมูลว่า การที่เด็กวัยรุ่นตกเป็นเหยื่อของผลิตภัณฑ์เสริมอาหารชวนเชื่อนั้นเกิดจากหลายปัจจัย อาทิ เรื่องของฮอร์โมนต่างๆ ที่เมื่อเข้าสู่วัยรุ่นก็มักจะมีความรักสวยรักงาม หรือแม้แต่การรับประทานอาหารที่มากเกินไปและพักผ่อนไม่เพียงพอ จึงทำให้มีน้ำหนักตัวเกิน และหันไปกินสิ่งทดแทนอาหารเพื่อควบคุมน้ำหนัก กระทั่งทำให้ได้รับสารพิษสะสมในร่างกาย หรือบางรายก็มีความกังวลเรื่องรูปร่างมากเกินไป กระทั่งนำไปสู่ภาวะทางจิต หรือเสียชีวิตจากการไม่ยอมรับประทานอาหารเพื่อกลัวอ้วนเช่นเดียวกัน

     “สิ่งสำคัญนอกจากฮอร์โมนของวัยรุ่นที่ทำให้รู้จักรักสวยรักงาม กระทั่งหลายคนเลือกกินผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่มีสารปลอมปนแล้ว สิ่งหนึ่งที่ลืมไม่ได้คือสภาพสังคมที่กดดัน อันเนื่องจากดาราและศิลปินที่ชื่นชอบเขามีภาพลักษณ์ที่ดีจากการใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร หรือการที่กลุ่มคนดังเหล่านี้เป็นพรีเซนเตอร์สินค้าเกี่ยวกับความผอมและความขาว นั่นจึงเป็นการสร้างค่านิยมให้วัยรุ่นหันมาใช้ผลิตภัณฑ์ หรือติดอยู่กับค่านิยมผอมและขาวโดยเลียนแบบคนดังที่เขาชื่นชอบ

     สิ่งที่หมออยากเตือนเด็กวัยรุ่นถึงเรื่องของความผอมก็ดี หรือการมีผิวขาวก็เช่นกัน จริงๆ แล้วผิวของคนไทยไม่ใช่ผิวขาว แต่เป็นผิวเหลือง ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของสาวไทย นั่นจึงทำให้ชาวต่างชาติชื่นชมเราในเรื่องนี้ ฝรั่งหลายคนก็ชอบและอยากมีโทนสีผิวเหมือนเรา ในแง่กลับกัน ในเวทีนางงามก็ยังมีคนผิวดำ ดังนั้นความสวยไม่ได้ขึ้นอยู่ที่สีผิว และการโฆษณาชวนเชื่อที่เกินจริงที่เผยแพร่ในโลกออนไลน์ ไม่เพียงทำให้เด็กวัยรุ่นไม่กล้าออกแดด แต่ขณะเดียวกันจะส่งผลต่อสุขภาพจิต หรือได้รับสารพิษจากครีมทาหน้าขาว การฉีดผิวขาว หรือกินยาลดความอ้วนเช่นเดียวกัน 

     หมอจึงขอย้ำชัดอีกครั้งว่า ความสวยงามจะต้องเกิดจากร่างกายและจิตใจ เด็กบางคนไม่จำเป็นต้องมีหน้าตาสวยขาวและผอม แต่ถ้าหากเด็กคนนั้นเป็นเด็กดีของพ่อแม่ รู้จักช่วยทำประโยชน์เพื่อสังคม ก็ถือเป็นความงามที่แท้จริงซึ่งมาจากจิตใจ และสำคัญมากกว่าหน้าตาหรือรูปร่างที่เพอร์เฟ็กต์”

     รศ.นพ.อดิศักดิ์กล่าวเสริมถึงทิศทาง “ค่านิยมผอม-ขาว” ของวัยรุ่นไทยในอนาคตว่า เนื่องจากทัศนคติดังกล่าวเกิดขึ้นจากกระแสทางการตลาด หรือพฤติกรรมการจับจ่ายของวัยรุ่น ที่สามารถซื้อของทางออนไลน์ได้ง่าย ประกอบกับยังไม่มีกฎหมายและการควบคุมที่เป็นรูปธรรม เพื่อให้โฆษณาที่เกินจริงหยุดเผยแพร่ได้นั้น หรือแม้การสร้างความรู้สึกร่วมจากการที่พรีเซนเตอร์ออกมาพูดคุยและเชิญชวนให้กลุ่มผู้บริโภคตอบคำถาม หรือส่งข้อความเข้าไปมีส่วนร่วมในโซเชียล ก็น่าจะยังทำให้ทัศนคติผอม-ขาว เป็นสิ่งที่วัยรุ่นยังคงปรารถนาอยู่ครับ ถ้าเราควบคุมได้ ค่านิยมนี้ก็จะลดน้อยลงครับ

     “เกี่ยวกับค่านิยมผอม-ขาว” ในมุมมองของแม่พิมพ์ของชาติอย่าง อ.ปริศนา ปัญสิงห์ ผู้อำนวยการโรงเรียนวัดดอนสุขโข ให้ข้อมูลว่า “ค่านิยมผอม-ขาวที่วัยรุ่นยกให้เป็นที่สุด เรื่องนี้ทางโรงเรียนของเราที่ปัจจุบันเปิดสอนตั้งแต่ชั้นอนุบาล-ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ได้มีการเตือนให้ความรู้เด็กๆ อยู่ตลอดค่ะ เพราะเด็กยุคใหม่มักจะคิดว่าตัวเองจะต้องผอมและขาวเท่านั้นถึงจะดูดี โดยทางอาจารย์ได้เตือนเขาว่า การใช้ครีมหน้าขาวและยาลดน้ำหนักจะมีโทษต่อร่างกายในระยะยาว และเรายังได้มุ่งเน้นให้เด็กๆ ทำกิจกรรมที่เป็นประโยชน์เพื่อสังคม เพื่อสะท้อนให้นักเรียนเห็นว่าเขามีคุณค่าในตัวเองโดยที่ไม่จำเป็นต้องมีหน้าตาสวยงาม เช่น การพาน้องๆ ไปเข้าค่ายธรรมะ หรือสอนเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อให้เด็กๆ รู้จักพึ่งตัวเองและหารายได้ สิ่งเหล่านี้จะทำให้เด็กรู้สึกว่าตัวเองมีคุณค่า 

     สำหรับเด็กวัยรุ่นที่คิดว่าจะใช้ผลิตภัณฑ์เหล่านี้ต้องศึกษาข้อมูลให้ชัดเจน เพราะหากเด็กๆ มีกรรมพันธุ์พ่อแม่ผิวเข้มหรือรูปร่างท้วม การที่หันมาใช้ตัวช่วยเหล่านี้คงไม่ทำให้ขาว ให้ผอมได้ ดังนั้นอยากให้เด็กๆ พึงพอใจในสิ่งที่ตัวเองมีค่ะ และพยายามหาจุดเด่นในตัวเองให้เจอ เช่น ถ้าเรามีความสามารถเรื่องภาษาอังกฤษ ก็ให้เอาทักษะพิเศษเหล่านี้ไปสอนหรือติวให้น้องๆ ในโรงเรียน และถ้าเราทำประโยชน์เพื่อคนอื่น แน่นอนว่าสิ่งเหล่านี้จะเป็นเสน่ห์และเป็นความงามที่แท้จริง โดยไม่ต้องหุ่นดีหรือผิวเนียนค่ะ”

สวยด้วยมือตัวเอง ไม่พึ่งพาสารเคมี

     การหันมาดูแลสุขภาพโดยเลือกบริโภคอาหารที่ช่วยควบคุมน้ำหนักและเหมาะสมกับร่างกาย เพื่อหลีกเลี่ยงการใช้ “ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่ปนเปื้อนสารเคมี” ก็เป็นทางออกป้องกันการตกเป็นเหยื่อของโฆษณาชวนเชื่อของวัยรุ่นยุคนี้

(เกศกนก สุกแดง)

     เกศกนก สุกแดง นักกำหนดอาหารวิชาชีพจากสมาคมนักกำหนดอาหารแห่งประเทศไทย ให้ข้อมูลว่า “สำหรับวัยรุ่นที่ต้องการมีสุขภาพจากการเลือกรับประทานอาหารนั้น นอกจากการบริโภคอาหารให้ครบ 5 หมู่ อยากให้เน้นการกิน “คาร์โบไฮเดรต”, “โปรตีน”, “ไขมัน” เริ่มจากอาหารกลุ่ม “คาร์โบไฮเดรต” อาทิ ขนมปังโฮลวีตที่ใส่ธัญพืช หรือข้าวซ้อมมือที่มีกากใยอาหารสูง แทนข้าวขาวขัดสี

     ส่วนอาหารกลุ่ม “โปรตีน” ที่ช่วยควบคุมน้ำหนัก ได้แก่ เนื้อไก่ ซึ่งเป็นอาหารที่มีธาตุเหล็กเทียบเท่ากับตับหมูและไขมันไม่สูง โดยให้เลือกกิน “สันในไก่” หรือ “อกไก่” นอกจากนี้ยังสามารถรับประทาน “เนื้อหมู” ได้ เนื่องจากมีวิตามินบีที่ช่วยบำรุงผิวพรรณ หรือ “ปลา” โดยไม่จำเป็นต้องกินปลาแซลมอน แต่ให้เลือกรับประทานปลาทูหรือปลาช่อน จะมีโอเมกา 3 ที่ช่วยทำให้ผิวดีเช่นเดียวกัน ในส่วนของ “ไขมัน” ให้เลือกบริโภคไขมันที่ได้จากน้ำมัน 2 ชนิด คือ “น้ำมันรำข้าว” และ “น้ำมันถั่วเหลือง” ที่สำคัญหากต้องการควบคุมน้ำหนัก ให้ควบคุมแป้ง, น้ำตาล, ไขมัน, เกลือ ลดลงจากเดิมให้มากที่สุด

(วัยรุ่นที่อยากหุ่นสวยและมีผิวพรรณดี ให้เลือกกินผักและผลไม้สีเขียว-แดง ที่ช่วยเพิ่มคอลลาเจนและสร้างความยืดหยุ่นให้)

     สำหรับเด็กวัยทีนที่ต้องการมีผิวพรรณดี แนะนำให้เลือกบริโภคผัก-ผลไม้ในกลุ่มของ “สีเขียวเข้ม” อาทิ ผักโขม ที่มีวิตามินซีสูง ซึ่งช่วยสร้างความยืดหยุ่นและคอลลาเจนให้กับผิว หรือแม้แต่ ชาเขียว ที่มีสารต้านความแก่เช่นเดียวกัน นอกจากนี้ยังมี “ผักสีส้ม” เช่น มะเขือเทศ และแครอตต้มสุก ที่มีสารเบตาแคโรทีน และสารไลโคปีน (มะเขือเทศ) ที่เป็นสารต้านอนุมูลอิสระหรือความแก่ เมื่อผิวต้องสัมผัสกับแสงแดด มลพิษ หรือกลิ่นน้ำมันรถ ปิดท้ายกันที่ “ผักสีเหลือง” อย่าง มะนาว ที่มีวิตามินซีสูง เช่นเดียวกับผักโขมที่สร้างคอลลาเจนและความยืดหยุ่นให้กับผิว จึงทำให้ผิวสวยนั่นเอง”

(สิริยากรณ์ ภิบาล)

     เพื่อนเตือนเพื่อนห่างไกลอันตราย ฟังความในใจวัยรุ่นถึงค่านิยม “ผอม-ขาว” ที่เป็นสุดยอดของวัยทีนทุกยุคสมัย เริ่มจาก น.ส.สิริยากรณ์ ภิบาล ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนมัธยมวัดสุทธาราม บอกว่า “เพรียวไม่ค่อยเชื่อว่าผอมและผิวขาวจะทำให้คนมาสนใจ เพราะบางคนนิสัยดี แต่ตัวดำก็มีเยอะค่ะ ที่สำคัญเพรียวคิดว่าการใช้ผลิตภัณฑ์ที่ทำให้ผิวขาวค่อนข้างอันตราย โดยเฉพาะการสั่งครีมทางออนไลน์ บางครั้งก็ไม่มี อย.และมีสารปนเปื้อนค่ะ จึงไม่อยากให้เพื่อนตกเป็นเหยื่อของครีมปลอม เพราะถ้าสั่งมาใช้แล้วอาจทำให้ผิวแย่ลงกว่าเดิมก็ได้ แต่ อยากให้เพื่อนๆ หรือเด็กวัยรุ่นงดงามด้วยจิตใจภายในมากกว่า เช่น การรู้จักอ่อนน้อมถ่อมตน และเอื้อเฟื้อผู้อื่น ตรงนี้เป็นความสวยงามที่เกิดจากภายในค่ะ”

(สิริยาภรณ์ ภิบาล)

     ปิดท้ายกันที่ สิริยาภรณ์ ภิบาล ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ให้ข้อมูลว่า “พั้นช์คิดว่าก็เป็นเรื่องปกติค่ะ สำหรับค่านิยมผอมและขาวที่สามารถดึงดูดสายตาคนได้ และมันก็มีมานานแล้วค่ะ เพราะมันก็คงไม่ได้เป็นเรื่องเลวร้ายอะไร อย่าลืมว่าวัยรุ่นไม่จำเป็นต้องสั่งครีมหรืออาหารเสริมผิวขาวมากิน เพราะการที่คนเราจะรักสวยรักงามโดยเลือกวิธีแบบธรรมชาติ เช่น การขัดตัวด้วยมะขามเปียก และพอกขมิ้นทิ้งไว้ให้ผิวขาว ก็เป็นความงามที่วัยรุ่นสามารถเลือกใช้ได้ค่ะ แต่ส่วนตัวก็ไม่เคยสั่งผลิตภัณฑ์ชวนเชื่อมาใช้ เพราะกลัวเป็นอันตรายต่อสุขภาพค่ะ”.