“การบวช” ถือเป็นงานประเพณีของชาวพุทธที่คุ้นเคยกันดีว่า บ้านใดมีบุตรชายอายุครบบวช 20 ปี ควรจะเข้าพิธีอุปสมบทเพื่อตอบแทนบุญคุณบิดามารดา และต้องผ่านพิธีแห่ “นาค” รอบพระอุโบสถเพื่อไปทำพิธีบวช ซึ่งในแต่ละพื้นที่แต่ละภูมิภาคจะมีรายละเอียดแตกต่างกันออกไป

แต่น้อยคนนักจะทราบว่า ยังมีประเพณีแห่นาคที่ไม่เหมือนใคร อยู่ที่บ้านโนนเสลา ตำบลหนองตูม อำเภอภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ ที่รู้จักกันในนาม “ประเพณีแห่นาคโหด” ซึ่งเป็นงานที่มีเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น และมีความเป็นมาที่น่าสนใจไม่น้อย 
    นางรุ่งทิพย์ บุกขุนทด ผู้อำนวยการการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานนครราชสีมา เปิดเผยว่า ในวันที่ 2 พฤษภาคมนี้ ที่บ้านโนนเสลาจะมีการจัดงานอุปสมบทหมู่ประจำปี โดยมีผู้เข้าร่วมจำนวน 11 ราย และจะต้องมีการจัดขบวนแห่นาคโหด โดยมีประชาชนทั่วไปและนักท่องเที่ยวมารอชมพิธีดังกล่าวจำนวนมาก    
ททท. สำนักงานนครราชสีมา จึงแนะนำเส้นทางท่องเที่ยว กรุงเทพมหานคร - จังหวัดนครราชสีมา -  จังหวัดชัยภูมิ สำหรับผู้สนใจมาชมประเพณีแห่นาคโหด ให้สามารถเดินทางเชื่อมโยงไปยังแหล่งท่องเที่ยวอื่นๆ ได้ ระหว่างวันที่ 1-3 พฤษภาคม 2561
ผู้อำนวยการ ททท. สำนักงานนครราชสีมา กล่าวต่อว่า ประเพณีแห่นาคโหดที่บ้านโนนเสลานี้ ถือเป็นประเพณีโบราณที่ปฏิบัติสืบทอดต่อกันมานานมาก โดยชาวบ้านจะร่วมกันจัดงานอุปสมบทหมู่ให้กับคนหนุ่มหรือบุตรหลานในหมู่บ้านที่มีอายุครบ 20 ปี เพื่อให้ลูกหลานได้บวชแทนคุณบิดามารดา และเพื่อพิสูจน์ความตั้งใจ ความอดทนอดกลั้นของลูกผู้ชาย เพื่อทดแทนพระคุณของ “แม่” ที่ต้องอดกลั้นกับความเจ็บปวดเมื่อตอนคลอดลูกออกมา รวมถึงความทรมานในการ “อยู่ไฟ” บนแคร่ไม้ไผ่ ฉะนั้นนาคจะบวชได้ก็ต้องอดทนกับความเจ็บปวดและประคองตัวให้มั่นบนแคร่ไม้ไผ่ที่ถูกเซิ้ง ถูกโยน และถูกหามแห่ไปรอบๆ หมู่บ้าน
ตามพิธีผู้ที่จะบวชต้องมีการเตรียมตัวมาตั้งแต่เดือนสี่ โดยผู้เป็นบิดาจะพาบุตรชายไปฝากไว้กับเจ้าอาวาสใน 2 วัดของหมู่บ้านโนนเสลา คือ วัดบุญถนอมพัฒนาราม (วัดนอก) และวัดตาแขก (วัดใน) เพื่อถือขัน 5 ประกอบด้วย เทียน 5 คู่ ดอกไม้ 5 คู่ ไปฝากตัวเป็นนาคปฏิบัติธรรม ถือศีล 8 อยู่ที่วัด เรียนรู้บทสวดที่จะบวช และเรียนรู้พระธรรมวินัยเบื้องต้น ก่อนถึงกำหนดวันบวช ซึ่งตามประเพณีเริ่มต้นที่งานบุญเดือนหก จะมีพิธีตัดและโกนผมนาคกันก่อนตามพิธีบวชปกติ จากนั้นนาคทุกคนจะต้องพากันออกจากวัดไปกราบศาลปู่ตา ซึ่งเป็นศาลประจำหมู่บ้านกัน เมื่อเสร็จแล้วนาคทุกคนค่อยกลับวัดเพื่อทำพิธีสู่ขวัญนาคต่อไป 
จากนี้ไปเป็นความเชื่อที่สืบกันต่อมาด้วยการแห่นาคจากบ้านตนเองรอบหมู่บ้าน โดยให้คนหนุ่มที่ยังไม่ผ่านการบวชของแต่ละหมู่บ้านมาช่วยกันหามแคร่ไม้ไผ่แห่นาคไปรอบหมู่บ้าน และเขย่าโยนนาค ถือเป็นการทดสอบความตั้งใจว่า ผู้บวชจะมีความมุ่งมั่นอดทนที่จะบวชแทนคุณบิดามารดาหรือไม่ โดยผู้บวชจะต้องมีสมาธิและสติในการประคองตัวเองไม่ให้ตกลงมาจากแคร่ตลอดระยะทางที่แห่รอบหมู่บ้านกว่า 3 กิโลเมตร  หากใครตกลงมาถูกพื้นดินจะถือว่าขาดคุณสมบัติไม่ให้บวช ซึ่งตั้งแต่มีการจัดงานอย่างเป็นทางการ และปฏิบัติสืบทอดกันมาใน พ.ศ.2514 จนถึงปัจจุบัน ยังไม่มีผู้ใดตกลงมาถูกดินเลยสักราย 
แม้จะแห่ด้วยความโหด ความสนุก แต่ด้วยความมุ่งมั่นตลอด 3-4 ชั่วโมงอย่างต่อเนื่อง และรอบโบสถ์วัดอีก 3 รอบ สิ่งต่างๆ เหล่านี้ ถือเป็นความ Cool I - San ที่ ททท. หมายถึงความเท่ เก๋ และต้องการนำเสนอประเพณีที่โดดเด่นเป็นเอกลักษณ์และหล่อหลอมด้วยความเป็นเสน่ห์ที่ยั่งยืน ควรค่าแก่การเรียนรู้และให้ดำรงอยู่สืบทอดต่อไป
สำหรับเส้นทางท่องเที่ยวที่ ททท. สำนักงานนครราชสีมา แนะนำสำหรับผู้ที่เดินทางไปร่วมงานระหว่างวันที่ 1-3 พฤษภาคม มีรายละเอียดดังนี้
เริ่มต้นจากวันที่ 1 พฤษภาคม 2561 เวลา 07.30 น. ออกเดินทางจากกรุงเทพฯ มุ่งหน้าไปจังหวัดนครราชสีมา ไปยังอำเภอด่านขุนทด ชมวัดบ้านไร่   สถานที่จำพรรษาของหลวงพ่อคูณ ปริสุทโธ ภายในวัดมีสิ่งที่น่าสนใจ อาทิ พิพิธภัณฑ์หลวงพ่อคูณ, วิหารเทพวิทยาคม หรือวิหารปริสุทธปัญญา อุทยานธรรมกลางบึงน้ำขนาดใหญ่  และเป็นสถานที่แห่งเดียวในโลกที่นำเอาพระไตรปิฎกมาแสดงและให้ความรู้แก่ประชาชนทั่วไป  
     จากนั้นออกเดินทางไปอำเภอจัตุรัส จังหวัดชัยภูมิ รับประทานอาหารกลางวันที่ร้านดอนละนาม ข้าวแกงไฮโซ ไม่ควรพลาดเมนูอาหารถิ่น “หม่ำขี้ปลา” และอาหารขึ้นชื่อของร้าน อาทิ ปลาตะเพียนไร้ก้าง ทอดมันปลากราย และแกงเห็ดสมุนไพรสามอย่าง และชิมกาแฟหอมละมุนสายพันธุ์อาราบิกาจากโครงการหลวงทางภาคเหนือที่ “ไร่กาแฟ B&P Chaiyaphum” อำเภอแก้งคร้อ
    เดินทางต่อไปอำเภอภูเขียว ชมวัดพระธาตุหนองสามหมื่น ลักษณะเป็นเจดีย์ย่อมุมไม้สิบสอง จากหลักฐานทางโบราณคดีพบว่าบริเวณนี้เคยเป็นเมืองโบราณขนาดใหญ่สมัยทวารวดี อายุราวพุทธศตวรรษที่ 12-16 ช่วงเย็นเดินทางเข้าที่พักในอำเภอภูเขียว อาทิ โรงแรมปาโต้ โทร. 08-7962-7979, โรงแรมบันเดอร์ โทร. 0- 4486-2332 และ 08-1068-3563, ภูสวย นํ้าใส รีสอร์ท โทร. 0-4484-4212, 0-4484-4316 และ 08-1470-4016,  โรงแรมเฮือนไม้สักรีสอร์ท โทร. 09-1064-5822  และ 09-1064-1270 ออกไปรับประทานอาหารเย็นที่ร้านลาบเป็ดบัวพักเกวียน โทร. 08-6247-3811 หรือ ร้านแสงจันทร์ลาบเป็ด โทร. 08-6246-6227
    เช้ามืดวันที่ 2 พฤษภาคม 2561 เวลา 05.30 น. ออกเดินทางไปบ้านโนนเสลา ตำบลหนองตูม (ระยะทางห่างจากตัวอำเภอภูเขียวประมาณ 8 กิโลเมตร) เพื่อเข้าเยี่ยม “นาค” ที่กำลังจะเข้าสู่ร่มกาสาวพัสตร์ ชมพิธีการตัดและโกนผมนาค ปีนี้มีจำนวนทั้งสิ้น 11 นาค และร่วมกิจกรรมต่างๆ ที่วัดบุญถนอมพัฒนาราม อาทิ รับฟังประวัติความเป็นมาจากปราชญ์ชาวบ้าน และผู้รู้ในชุมชนบ้านโนนเสลาเกี่ยวกับงานแห่นาคโหด เรื่องราวของเครื่องแต่งกายของนาค, ชมกระบวนการทำผ้าขิดโนนเสลา ชมกรรมวิธีและร่วมการทำหมอนขิด และเวลา 12.30 น. เดินทางเข้าสู่สถานที่การจัดงานที่วัดตาแขก เพื่อชมประเพณีแห่นาคโหด ประจำปี 2561 
    หลังจากประเพณีเสร็จสิ้น ออกเดินทางไปอำเภอเกษตรสมบูรณ์ ชมวิถีชีวิตเกษตรพอเพียง พร้อมล่องแพลำน้ำพรม ซึ่งขณะนั่งแพจะมีชาวบ้านนำผลไม้ต่างๆ อาทิ ส้มโอหวานและมะขามแช่อิ่ม มาจำหน่ายตลอดระยะทาง พร้อมกับรับประทานอาหารเย็นบนแพ ช่วงค่ำออกเดินทางไปอำเภอเมืองชัยภูมิ และเข้าที่พักในตัวเมืองเพื่อพักผ่อนตามอัธยาศัย
สำหรับโปรแกรมท่องเที่ยววันสุดท้ายที่ 3 พฤษภาคม 2561 เดินทางไปสักการะศาลเจ้าพ่อพญาแล ซึ่งไม่ไกลจากอำเภอเมืองชัยภูมิ ศูนย์กลางที่ยึดเหนี่ยวจิตใจชาวเมืองชัยภูมิ ต่อมาเข้าชมพิพิธภัณฑ์ผ้าโบราณชัยภูมิ KOMGRISH ชมต้นแบบของผ้าขิด และไหมโบราณของลูกหลานเจ้าพ่อพญาแล
    ต่อด้วยการไปสัมผัสกับอารยธรรมขอมโบราณ ปรางค์กู่ เป็นปราสาทหินสมัยขอมที่มีแผนผังและลักษณะเช่นเดียวกับปราสาทอื่นที่เป็น อโรคยาศาล ที่สร้างขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 18 มีปรางค์ประธานอยู่ตรงกลาง 1 องค์ มีผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสขนาด 5 เมตร วิหารหรือบรรณาลัยด้านหน้า 1 หลัง ล้อมรอบด้วยกำแพงศิลาแลง ด้านทิศเหนือยังคงมีทับหลังติดอยู่ จำหลักภาพตรงกลางเป็นพระพุทธรูปประทับนั่งปางสมาธิเหนือหน้ากาล  
ต่อด้วยรับประทานอาหารกลางวัน ที่ร้านอาหารบ้านแชมป์โลก หรือร้านอาหารส่องโลกสวย อำเภอเมืองชัยภูมิ ปิดท้ายด้วยการเลือกซื้อสินค้าของดีเมืองชัยภูมิ กับ “หม่ำ” สุดยอดอาหารถิ่น จากร้านต่างๆ บริเวณห้าแยกโนนไฮ และออกเดินทางกลับกรุงเทพฯ โดยสวัสดิภาพ
     “ด้วยความแปลกประหลาดของประเพณีแห่นาคโหดที่ไม่เหมือนที่ใดในโลก พร้อมสถานที่ท่องเที่ยวต่างๆ ลิ้มลองรสชาติอาหารถิ่นและวิถีชีวิตของผู้คนที่มีอัตลักษณ์เฉพาะตัว เชื่อว่านักท่องเที่ยวจะได้รับประสบการณ์และมุมมองใหม่ๆ และหลงเสน่ห์เที่ยวเมืองรองแห่งนี้ได้ไม่ยาก” ผู้อำนวยการ ททท. สำนักงานนครราชสีมา กล่าวปิดท้าย    
ผู้สนใจสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ ททท. สำนักงานนครราชสีมา รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดนครราชสีมา และจังหวัดชัยภูมิ  โทร. 0-4421-3666, 0-4421- 3030 www.tourismthailand.org/Chaiyaphum E– Mail : [email protected] Facebook Fan Page : ททท.สำนักงานนครราชสีมา หรือโทร. 1672 เพื่อนร่วมทาง.
สรณะ รายงาน