5 ต.ค.63 - เมื่อเวลา 13.30 น. ที่อาคารเฉลิมพระเกียรติ 50 พรรษา มหาวชิราลงกรณ โรงเรียนกฎหมายและการเมือง มหาวิทยาลัยสวนดุสิต จัดโครงการ 86 ปี มหาวิทยาลัยสวนดุสิต กับการก่อเกิดโรงเรียนกฎหมายและการเมือง โดยนายชวน หลีกภัย ประธานรัฐสภา ปาฐกถาพิเศษ หัวข้อ “คุณธรรม จริยธรรม ของนักฎหมาย และนักการเมือง เพื่อการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี ตอนหนึ่งระบุว่า นักการเมืองในระบบรัฐสภาที่เป็นฝ่ายนิติบัญญัติต้องรู้กระบวนการออกกฎหมาย แต่ไม่จำเป็นต้องเป็นนักกฎหมาย ในสภาผู้แทนราษฎรซึ่งเป็นฝ่ายนิติบัญญัติ คือ ผู้ที่มีหน้าที่ออกกฎหมายบังคับคนทั้งประเทศ จึงต้องเป็นตัวอย่างในการเคารพกฎหมายบ้านเมือง

นายชวน กล่าวว่า กฎเกณฑ์กติกาในการประชุมก็คือกฎหมายของสภา แต่ในระบบรัฐสภาเราก็ต้องยอมรับว่าเป็นระบบหนึ่งในการปกครองระบอบประชาธิปไตย เป็นระบบที่เคารพสิทธิของประชาชน ซึ่งทุกระบบต่างมีจุดแข็งจุดอ่อนด้วยกันทั้งสิ้นทำให้เราได้เรียนรู้ ทั้งนี้ หลักที่ดีกับคนที่ดีต้องไปด้วยกัน รัฐธรรมนูญ 40 ถ้าดีจริงทำไมทหารต้องยึดอำนาจ ตอนนั้นตนใช้รัฐธรรมนูญ 40 ก็ไม่เห็นมีปัญหาอะไร แต่เมื่อมีผู้ปกครองใหม่เข้ามา กติกาก็เหมือนเดิมแต่กลับไม่เคารพกฎกติกาก็มีอันเป็นไป แสดงให้เห็นว่า หลักไม่ดี ถ้าคนดียังประคับประคองได้ แต่ปัญหาที่เกิดขึ้นเป็นความลุแก่อำนาจของผู้บริหาร คนใช้ไม่เคารพกฎหมายไปใช้วิธีการนอกกฎหมาย เช่น นโยบายเก็บ ยิงทิ้ง ฆ่าทิ้ง เป็นวิธีการนอกกฎหมาย ผิดถูกต้องใช้กระบวนการกฎหมายตัดสิน

นอกจากนี้ การคานอำนาจหรือถ่วงอำนาจเป็นหัวใจของระบอบประชาธิปไตย ศาลเป็นสถาบันที่เชื่อถือได้ ถึงไม่ร้อยทั้งร้อยเพราะคนดีคนชั่วมีอยู่ทุกวงการ แต่ระบบศาลมีระบบกลั่นกรองทำให้ต้องระมัดระวังตัวตั้งแต่เป็นผู้พิพากษา เพราะนักนิติศาสตร์หากดีแท้จะมีส่วนทำให้บ้านเมืองดีขึ้น อย่าเกรงใจแล้วทำสิ่งที่ไม่ถูกต้อง ต้องไม่เกรงใจแล้วยึดหลักความถูกต้องเอาไว้ และไม่ใช่เฉพาะนักการเมือง และนักกฎหมายเท่านั้น แต่ทุกคนต้องมีหลักคุณธรรมจริยธรรมทั้งสิ้น

“ถ้านักการเมืองมาจากระบบที่ถูกต้องมีคุณธรรมจริยธรรม เราก็จะมีรัฐบาลที่มีคุณธรรม เพราะรัฐบาลมาจากนักการเมืองเสียงข้างมาก หากสภาสีขาวรัฐบาลก็จะขาว ถ้าสภาสีดำรัฐบาลก็จะเป็นสีดำ เพราะมาจากที่เดียวกันคือผู้แทนเสียงข้างมาก  ปัญหาบ้านเมืองเราอยู่ที่ภาคปฏิบัติ เพราะเห็นตัวอย่างมามากมายคนที่สอนให้คนอื่นซื่อสัตย์ แต่ก็ไม่ซื่อสัตย์หรือนักการเมืองที่บอกว่าเห็นด้วยกับการปฏิรูปการเมืองแต่เบื้องหลังก็ยังมีการซื้อเสียง” นายชวน กล่าว