จากวิกฤติโควิด-19 จนต้องมีการล็อกดาวน์ประเทศ ได้ส่งผลกระทบต่อธุรกิจต่างๆ โดยเฉพาะธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยวและธุรกิจร้านอาหาร แต่สิ่งที่ตามมาคือ เกิดการเปลี่ยนแปลงของพฤติดกรรมผู้บริโภคทั่วโลกที่มีแนวโน้มซื้อสินค้าผ่านช่องทางออนไลน์ (E-Commerce) ได้รับความนิยมมากขึ้น โดยเฉพาะกลุ่มอาเซียน มีอัตราการเติบโตเฉลี่ย 26% ต่อปี 
    ส่งผลให้ธุรกิจอีคอมเมิร์ซจึงกลายเป็นเมกะเทรนด์ที่ส่งผลต่อเศรษฐกิจทั่วโลก ประกอบกับการเกิดขึ้นของวิถีชีวิตรูปแบบใหม่ หรือนิวนอร์มอล (New Normal) ที่เกิดขึ้นภายหลังการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 ยังเป็นปัจจัยกระตุ้นการใช้บริการทางด้านอีคอมเมิร์ซ และธุรกิจอาหารเดลิเวอรี (Food Delivery) เข้ามามีบทบาทในวิถีชีวิตประจำวันของเรารวดเร็วยิ่งขึ้น
    ดังนั้น บรรจุภัณฑ์อาหารในยุคนิวนอร์มอลจึงไม่ได้ทำหน้าที่เป็นเพียงภาชนะบรรจุและห่อหุ้มอาหารไม่ให้ปนเปื้อนสิ่งสกปรกจากภายนอกเพียงเท่านั้น แต่ต้องสามารถรักษาคุณภาพของอาหารไว้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้ผู้ประกอบการต่างแข่งขันกันคิดค้นพัฒนาและนำนวัตกรรมมาใช้ในบรรจุภัณฑ์เพื่อสร้างมูลค่าให้ผลิตภัณฑ์นั้นอยู่เสมอ และนำเอาเทคโนโลยีใหม่ๆ มาเพิ่มสมบัติพิเศษ และลูกเล่นต่างๆ  เพื่อทำให้กรอบของการออกแบบบรรจุภัณฑ์ยุคนิวนอร์มอล ถูกขยายออกไปให้กว้างยิ่งกว่าเดิม
    ซึ่งในเรื่องนี้เอกา โกลบอล หนึ่งในผู้ผลิตบรรจุภัณฑ์ยืดอายุอาหาร ได้มองเทรนด์ของผู้บริโภคปัจจุบัน ให้ความสำคัญ ใส่ใจและเน้นเรื่องความปลอดภัยของอาหารมากขึ้น จึงคิดค้นและพัฒนานวัตกรรมบรรจุภัณฑ์ยืดอายุอาหารใหม่ๆ ออกสู่ตลาดเช่นกัน   
    ล่าสุด หันมาพัฒนานวัตกรรมบรรจุแบบดัดแปรบรรยากาศ Modified Atmosphere Packaging Process หรือ MAP ซึ่งเป็นการนำเทคโนโลยีการถนอมอาหาร เพื่อยืดอายุการเก็บรักษาอาหารสด หรืออาหารที่แปรรูปขั้นต่ำ เป็นหนึ่งในเทคโนโลยีการผลิตอาหาร เพื่อชะลอการเน่าเสีย ด้วยการลดปริมาณออกซิเจนลง และเติม CO2, N2 เข้าไปแทนที่อากาศ มาใช้กับบรรจุภัณฑ์ยืดอายุอาหาร ทำให้สามารถควบคุมและคงสภาวะแวดล้อมภายในห่อ อาหารคงความสดและคุณค่าทางโภชนาการไว้ได้ตลอดเส้นทางการขนส่ง และมีอายุอยู่บนชั้นวางได้นานที่สุด นำมาซึ่งโอกาสทางธุรกิจที่เพิ่มสูงขึ้น และยังสามารถลดต้นทุน รวมถึงโอกาสในการขยายตลาดออกสู่ต่างจังหวัดและต่างประเทศได้
    ทั้งนี้ ถือว่านวัตกรรมบรรจุแบบ MAP เป็นทางเลือกที่เหนือยิ่งกว่าและเพิ่มโอกาสทางธุรกิจอย่างไร้ข้อจำกัดสำหรับผู้ประกอบการเอสเอ็มอีไทยยุคนิวนอร์มอล ที่มีการแข่งขันสูง ช่วยปิดช่องโหว่ทางธุรกิจ ไม่ว่าจะเป็นปัญหาการขายสินค้าไม่ทัน สินค้าเน่าเสียต้องทิ้ง สินค้าอายุจัดเก็บสั้น ทำให้กระจายสินค้าได้เฉพาะพื้นที่ใกล้เคียง ฯลฯ นวัตกรรมบรรจุแบบ MAP เหมาะสำหรับกลุ่มอาหารพร้อมรับประทาน เบเกอรี่ เค้ก คุกกี้ ขนมหวาน ผลไม้แห้ง อาหารแปรรูปและปรุงสำเร็จ ฯลฯ
    อย่างไรก็ตาม แม้ว่าจะมีการพัฒนาบรรจุภัณฑ์ต่างๆ ที่มีคุณภาพ แต่สิ่งหนึ่งต้องยอมรับกันว่า ยิ่งการเติบโตขอธุรกิจส่งอาหารที่ขยายตัวอย่างมากเท่าไหร่ ปริมาณขยะบรรจุภัณฑ์ก็จะเพิ่มขึ้นตามการขยายตัวของการบริโภค จะเห็นได้จากในช่วงที่มีการล็อกดาวน์เพื่อป้องกันการระบาดของโควิด-19  ขยะบรรจุภัณฑ์มากกว่าครึ่งหนึ่งเป็นขยะบรรจุภัณฑ์จากอาหารและเครื่องดื่ม และส่วนใหญ่เป็นบรรจุภัณฑ์พลาสติกที่ยังไม่มีการคัดแยกและกำจัดอย่างเหมาะสม ทำลายสิ่งแวดล้อม 
    แต่ในทางกลับกันนั้นศูนย์วิจัยกสิกรไทยมองว่า แม้ว่าในปี 2563 ธุรกิจจะต้องเผชิญภาวะเศรษฐกิจที่ทำให้ผู้ประกอบการจำเป็นต้องปรับลดต้นทุนบางส่วนลง ด้วยการเลือกใช้บรรจุภัณฑ์แบบดั้งเดิมที่มีราคาต่ำกว่าในระยะนี้ แต่มูลค่าตลาดบรรจุภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่มที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมน่าจะยังเติบโตเฉลี่ย 25% จากปีก่อนหน้า คิดเป็นมูลค่าประมาณ 2,100-2,400 ล้านบาท ซึ่งชะลอลงจากปีก่อนหน้าที่เติบโตเกือบเท่าตัว แต่ก็ยังทำให้ส่วนแบ่งตลาดในปี 2563 จะเพิ่มขึ้น จากประมาณ 1% ไปอยู่ที่ 2% ของมูลค่าตลาดบรรจุภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่มรวม และมีแนวโน้มที่จะเติบโตอย่างต่อเนื่อง
    ดังนั้น จากนี้ไปไทยจำเป็นต้องเร่งปรับตัวทั้งด้านการผลิตและการจูงใจผู้บริโภค ควบคู่ไปกับการสร้างการจัดการขยะหลังการบริโภคทั้งระบบ ซึ่งจะทำให้บรรจุภัณฑ์ดีต่อสุขภาพแล้ว ต้องเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม.

 บุญช่วย  ค้ายาดี