6 ก.ค.63 - นาวาเอกทองย้อย แสงสินชัย อดีตผู้อำนวยการกองอนุศาสนาจารย์ กรมยุทธศึกษาทหารเรือ และผู้ประพันธ์บทกาพย์เห่เรือในกระบวนพยุหยาตราทางชลมารค โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊กกล่าวถึงเรื่องที่ชาวพุทธหลายคนเข้าใจผิดเกี่ยวกับประวัติการเข้าพรรษา ระบุว่า เพราะไม่รู้จึงเพี้ยน เพราะไม่เรียนจึงพลาด ในการพูดถึงประวัติการเข้าพรรษา มีข้อความหลายกระแสที่เล่าว่า ในสมัยพุทธกาล พระภิกษุสงฆ์ในพระพุทธศาสนาจาริกไปในที่ต่างๆ ไม่มีเวลาหยุดพัก ครั้นถึงฤดูฝนก็เที่ยวเหยียบย่ำข้าวกล้าของชาวบ้านที่ปลูกไว้ในนา ชาวบ้านพากันตำหนิติเตียน พระพุทธองค์จึงทรงมีพุทธบัญญัติให้ภิกษุจำพรรษาเมื่อถึงฤดูฝน เป็นวินัยนิยมสืบมาจนถึงทุกวันนี้

ข้อความตรงที่ว่า "เที่ยวเหยียบย่ำข้าวกล้า" นั้น เราได้ฟังกันมานานแล้วก็เชื่อตามนั้น พร้อมกับนึกตำหนิว่า พระภิกษุพากันเหยียบย่ำข้าวกล้าของชาวบ้านเหมือนคนที่ไม่รู้ประสาอะไรเลย

พระวินัยปิฎก มหาวรรค ภาค ๑ ตอนวัสสูปนายิกขันธกะ พระไตรปิฎกเล่ม ๔ ข้อ ๒๐๕ ข้อความที่กล่าวถึงเรื่องนี้ท่านใช้คำว่า “หริตานิ ติณานิ สมฺมทฺทนฺตา” (หะริตานิ ติณานิ สัมมัททันตา) แปลว่า “พากันเหยียบย่ำติณชาติอันเขียวสด”

“หริตานิ ติณานิ” แปลว่า “ติณชาติอันเขียวสด” “ติณานิ” ศัพท์เดิมคือ “ติณ” แปลว่า “หญ้า” ไม่ได้แปลว่า “ข้าวกล้า”

ศัพท์ที่แปลว่า “ข้าวกล้า” คือ “สสฺส” (สัด-สะ) แจกวิภัตติเหมือน “ติณานิ” ก็จะได้รูปเป็น “สสฺสานิ” (สัด-สา-นิ) ถ้าจะหมายถึง “พากันเหยียบย่ำข้าวกล้าอันเขียวสด” ข้อความภาษาบาลีต้องเป็น “หริตานิ สสฺสานิ สมฺมทฺทนฺตา” 

สรุปว่า ข้อความในพระไตรปิฎกบอกว่า “หริตานิ ติณานิ สมฺมทฺทนฺตา” แปลว่า “พากันเหยียบย่ำติณชาติอันเขียวสด” ไม่ใช่ “พากันเหยียบย่ำข้าวกล้าอันเขียวสด” และ “ติณานิ” หรือ “ติณชาติ” ในที่นี้ก็ไม่ได้หมายถึง “ข้าวกล้า” แต่หมายถึง “หญ้า” ทั่วไป

เรื่องราวที่เล่ากันมาว่า-ภิกษุไปเดินเหยียบย่ำข้าวกล้าของชาวบ้าน เป็นเหตุให้พระพุทธองค์ทรงบัญญัติให้จำพรรษา-จึงผิดพลาดคลาดเคลื่อน พระไตรปิฎกบอกว่า “เหยียบย่ำหญ้า”  ไม่ใช่ “เหยียบย่ำข้าวกล้า”

หริตานิ ติณานิ = หริตติณชาติ แปลว่า - หญ้าอันเขียวสด ไม่ใช่ - ข้าวกล้าอันเขียวสด
: เพราะไม่รู้จึงเพี้ยน  เพราะไม่เรียนจึงพลาด
: พระธรรมวินัยจะวินาศ ก็เพราะลัทธิเชื่อตามกันมา