การท่องเที่ยวถือว่าเป็นหนึ่งในกลุ่มที่สร้างรายได้ให้กับประเทศแต่ละปีมีมูลค่ามหาศาล การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ได้สั่นคลอนเศรษฐกิจทั่วโลกอย่างรุนแรง ส่งผลต่ออุตสาหกรรมการเดินทางและท่องเที่ยว ซึ่งเป็นหนึ่งในอุตสาหกรรมที่รับผลกระทบมากที่สุด คิดเป็นสัดส่วน 10% ของเศรษฐกิจโลก เกิดผลกระทบแบบโดมิโนในระบบนิเวศทางธุรกิจ

      ทั้งนี้ อโกด้า (Agoda) ได้ระบุว่า วิกฤติโควิด-19 ไม่ได้กระทบแค่ธุรกิจการบินและโรงแรมเท่านั้น แต่อีก 80% ของภาคการท่องเที่ยว ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจที่พักขนาดเล็ก ธุรกิจอาหารและเครื่องดื่ม ธุรกิจการทำความสะอาด ธุรกิจนำเที่ยว ไปจนถึงการขนส่ง ต่างก็ได้รับผลกระทบเช่นเดียวกัน โดยสภาการเดินทางและการท่องเที่ยวโลก (World Travel and Tourism Council) คาดการณ์ไว้ว่าตำแหน่งงานมากถึง 75 ล้านตำแหน่งจะต้องเผชิญความเสี่ยงอันเนื่องมาจากความรุนแรงของการแพร่ระบาด

      อย่างไรก็ตาม อโกด้ายังมองว่าอุตสาหกรรมการเดินทางและการท่องเที่ยวจะสามารถฟื้นตัวได้ด้วยการอาศัยความร่วมมืออย่างจริงจังของทุกฝ่าย ทั้งภาครัฐและเอกชนรายใหญ่รายเล็กต้องร่วมมือกัน เพื่อพัฒนาและส่งเสริมมาตรฐานความปลอดภัยด้านสุขอนามัยให้ธุรกิจท่องเที่ยว เพื่อสร้างความเชื่อมั่นแก่นักท่องเที่ยวอีกครั้ง รวมถึงต้องปรับปรุงสินค้าและบริการ เตรียมพร้อมรับมือนักท่องเที่ยวในอนาคต

      และที่สำคัญต้องยอมรับว่า การระบาดของไวรัสโควิด-19 ครั้งนี้ทำให้นักท่องเที่ยวหันมามองการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนและจริงจังมากขึ้น รวมถึงตระหนักถึงการกระทำซึ่งอาจเกิดจากความเคยชินมีผลกระทบอย่างไร ซึ่งนำไปสู่การค้นหาโรงแรมที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น หรือเลือกจุดหมายปลายทางในเมืองรองที่ไม่ค่อยมีนักท่องเที่ยวมากนัก เพื่อช่วยกระจายรายได้และสนับสนุนชุมชนท้องถิ่น

      ดังนั้น องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์กรมหาชน) หรือ อพท. ซึ่งมีบทบาทในการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวชุมชนและท้องถิ่น แม่ทัพใหญ่อย่าง ทวีพงษ์ วิชัยดิษฐ  ได้เตรียมนำหลักการตลาดมาผสมกับแนวทางการพัฒนาชุมชนเพื่อการท่องเที่ยว เพื่อให้ได้ผลลัพธ์เป็นเส้นทางและกิจกรรมการท่องเที่ยวที่ตอบสนองความต้องการของนักท่องเที่ยว ซึ่งมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการท่องเที่ยวภายหลังการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 

      โดยในเดือนกรกฎาคม 2563 นี้ อพท.จะร่วมมือกับภาคเอกชนท่องเที่ยว ทั้งสภาอุตสาหกรรมฯ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สมาคมธุรกิจท่องเที่ยวภายในประเทศ สมาคมไทยธุรกิจการท่องเที่ยว สมาคมผู้ประกอบการธุรกิจท่องเที่ยวอาเซียน สมาคมไทยบริการท่องเที่ยว สมาคมไทยท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และผจญภัย และสมาคมไทยท่องเที่ยวอย่างรับผิดชอบ เพื่อส่งบุคลากรลงพื้นที่พัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวให้กับ 40 ชุมชน ในพื้นที่พิเศษและเขตพัฒนาการท่องเที่ยว เพื่อจัดทำเส้นทางท่องเที่ยวอย่างน้อย 20 เส้นทาง ดึงให้คนลงไปเดินทางท่องเที่ยว

      นอกจากนี้ยังเตรียมหารือกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย หรือ ททท. เพื่อหาช่องทางผลักดันเส้นทางดังกล่าวลงไปในแพ็กเกจกำลังใจ ซึ่งเป็นแพ็กเกจหนึ่งของการกระตุ้นการท่องเที่ยวที่ผ่านการเห็นชอบจากที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) ไปแล้ว โดยเป็นการสนับสนุนค่าใช้จ่ายเดินทางท่องเที่ยว อบรม หรือสัมมนาภายในประเทศของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) และเจ้าหน้าที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) รวม 1.2 ล้านคน ที่จะต้องซื้อผ่านบริษัททัวร์ในประเทศ แพ็กเกจ 2 วัน 1 คืน ถ้าสามารถนำเส้นทางเหล่านี้ลงไปเป็นทางเลือกท่องเที่ยวแล้ว เชื่อว่าจะช่วยให้เกิดการกระจายรายได้ลงไปถึงมือชุมชน

      รวมถึงได้เสนอของบจากโครงการภายใต้ พ.ร.ก.กู้เงินเพื่อแก้ไขปัญหา เยียวยา และฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคม วงเงิน 400,000 ล้านบาท วงเงินรวม 1,400 ล้านบาท นำมาพัฒนาการท่องเที่ยวชุมชนของ อพท. เพื่อพัฒนาชุมชนและศักยภาพของคนทางด้านท่องเที่ยวให้สามารถพลิกฟื้นกิจกรรมทางเศรษฐกิจ และฟื้นฟูเศรษฐกิจท้องถิ่นและชุมชน  อย่างยั่งยืน

      อย่างไรก็ตาม เมื่อมีการพัฒนาและส่งเสริมให้มีการท่องเที่ยวท้องถิ่น ชุมชนแล้ว สิ่งที่ขาดไม่ได้คือการปลูกจิตสำนึกให้กับนักท่องเที่ยวและชุมชนถึงการรักษ์สิ่งแวดล้อม ลดละขยะพลาสติก เพื่อลดมลพิษและรักษาระบบนิเวศที่ดีให้คงอยู่เพื่อลูกหลานในอนาคตต่อไป.

  บุญช่วย ค้ายาดี