ใกล้จะถึงสงกรานต์แล้ว มีเรื่องที่เราต้องพูดคุยกันหลายเรื่อง เพราะสงกรานต์ที่เป็นงานเทศกาลประเพณีซึ่งเป็นวัฒนธรรมของไทยเพื่อความสุขสนุกสนานของคนในชาติมีการแปรเปลี่ยนไปในหลายๆ เรื่อง จนทำให้ประเพณีที่ดีงามนั้นกลายเป็นประเพณีที่ก่อให้เกิดปัญหาทางสังคม กลายเป็นเรื่องเศร้าสลด เรื่องที่น่าเสียใจอยู่หลายเรื่อง

งานสงกรานต์ตามประเพณีดั้งเดิม เป็นปีใหม่ไทย เป็นการเปลี่ยนปีนักษัตร วันที่ 13 เมษายนเป็นวันสงกรานต์หรือวันสังขารล่อง เป็นวันที่มีการเปลี่ยนแปลงปีนักษัตร อย่างเช่นปีนี้ปีระกากำลังล่องจากไป ปีจอก็กำลังล่องเข้ามา วันที่ 14 เมษายนเป็นวันเนา ที่ประเทศไทยเราถือเป็นวันครอบครัว โดยประเพณีดั้งเดิมเป็นวันรดน้ำดำหัวผู้หลักผู้ใหญ่เพื่อแสดงความกตัญญู ในอดีตแม่ก็จะได้ผ้าถุงบ้าง เสื้อผ้าลูกไม้บ้าง พ่อก็จะได้โสร่งบ้าง ผ้าขาวม้าบ้าง ประเพณียังพอมีเหลืออยู่บ้าง แต่ก็คงไม่เข้มเหมือนเดิม วันที่ 15 เมษายนเป็นวันปากปี หรือวันพญาวัน ถือเป็นวันเริ่มต้นศักราชใหม่ตามประเพณีดั้งเดิม ก็จะมีการขนทรายเข้าวัด ด้วยการร่วมกันก่อเจดีย์ทราย เสร็จแล้วก็เกลี่ยทรายที่ขนเข้ามาก่อเจดีย์ทรายแก้ไขการสึกกร่อนของหน้าดินที่แต่ละปีพวกเราเข้าไปทำให้หน้าดินสึก นอกจากนั้นแล้วก็จะมีการสรงน้ำพระด้วยน้ำแช่ฝักส้มป่อย ใส่น้ำอบไทย โรยดอกมะลิและกลีบกุหลาบ ประเพณีก็ยังคงมีเหลืออยู่แต่ไม่ยิ่งใหญ่เหมือนแต่ก่อน เย็นๆ ก็จะมีการเล่นเกมกัน ทั้งมอญซ่อนผ้า ช่วงชิงและทอยสะบ้า เดี๋ยวนี้แทบจะไม่มีแล้ว นอกจากสงกรานต์ที่พระประแดงของมอญ

เรื่องดีๆ หลายอย่างที่น่าจะรักษาไว้แต่กลับหายไป ส่วนเรื่องไม่ดีหลายอย่างที่ไม่น่าจะเกิดขึ้นกลับเกิดขึ้น จนจะกลายเป็นประเพณีแทนสิ่งดีที่หายไป เป็นเรื่องเศร้าสลดใจที่เกิดขึ้นปีแล้วปีเล่า เป็นเรื่องที่เราทั้งหลายรับรู้ อยากให้มีการแก้ไข แต่ผู้ที่มีอำนาจและมีหน้าที่ในการแก้ไขก็ไม่ได้ทำอะไรที่จะทำให้สิ่งไม่ดีในวันสงกรานต์นั้นหายไป

• อุบัติเหตุในช่วงวันสงกรานต์ทำให้มีคนบาดเจ็บล้มตายกันเป็นจำนวนมาก มีสถิติเพิ่มขึ้นแทบทุกปี แล้วเราก็มาตั้งเป้าลดจำนวนการเกิดอุบัติเหตุที่มีคนเจ็บคนตาย ทั้งๆ ที่เรื่องนี้ควรจะมีค่าเป็นศูนย์ คือไม่ควรจะมีคนบาดเจ็บและล้มตายเลย เราจ้องไปที่คนเมาแล้วขับ แต่หากดูสถิติแล้วอุบัติเหตุเกิดจากรถมอเตอร์ไซค์มากกว่าร้อยละ 90 แสดงให้เห็นว่านอกจากเรื่องของการเมาแล้ว ยังมีเรื่องของการใช้รถผิดประเภทในการเล่นน้ำด้วย ครั้นจะบังคับไม่ให้ใช้รถมอเตอร์ไซค์เล่นสงกรานต์ก็คงจะหาว่าถูกลิดรอนเสรีภาพ ในเมื่อไม่อยากให้ใครบังคับ ทำไมไม่สมัครใจดูแลตัวเอง ด้วยการไม่ขี่มอเตอร์ไซค์เล่นสงกรานต์ล่ะ ทางการจะได้ไม่ต้องออกกฎหมายบังคับ

• มีการใช้น้ำสกปรกสาดกัน จนทำให้ต้องมีการออกประกาศเรื่องการใช้น้ำในการเล่นสงกรานต์ เรื่องแบบนี้ไม่น่าจะให้ใครมาออกกฎระเบียบอะไร เราทั้งหลายที่เล่นสงกรานต์น่าจะคิดได้เองว่าเพื่อสุขอนามัยของคนที่เราสาดน้ำเขานั้น ควรจะเป็นน้ำสะอาดที่ไม่สร้างปัญหาให้กับคนอื่น เรื่องแบบนี้น่าจะคิดเองได้ อย่าให้ทางการต้องมาออกประกาศห้ามโน่นห้ามนี่ จนทำให้เรารู้สึกว่าเราเล่นสงกรานต์ไม่สนุก ก็ถ้าหากเราเล่นสงกรานต์ด้วยการห่วงใยคนอื่น ให้เกียรติคนอื่น ก็คงต้องไม่จำเป็นต้องมาพูด กำหนดกฎเกณฑ์ว่าจะต้องสาดกันด้วยน้ำแบบไหน คนบางคนก็ใช้น้ำดีมาเล่น ขนาดซื้อน้ำขวดมาใช้เป็นน้ำสาดคนอื่น ก็ถือว่าเป็นเรื่องดีสำหรับสุขอนามัย แต่ขวดน้ำที่เป็นขยะเกลื่อนพื้นถนนก็เป็นภาพที่ไม่งาม และสมควรที่จะสมัครใจแก้ไขด้วยการทิ้งขวดน้ำให้เป็นที่เป็นทาง อย่าทิ้งให้เกลื่อนถนนอย่างที่เราได้เห็นกันมาในช่วงหลายๆ ปีที่ผ่านมา

• หลายที่หลายแห่งก็มีการดื่มสุรามึนเมา แล้วก็เกิดพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม เช่น มีการโป๊เปลือยเต้นบนถนน ซึ่งทำให้ภาพของงานสงกรานต์เสียหายมาก บางครั้งการมึนเมาก็ก่อให้กรณีน้ำเปลี่ยนนิสัย เมื่อมึนเมาแล้วก็ทะเลาะวิวาทกัน บาดเจ็บก็มี ตายก็มี จนกระทั่งทางการต้องมานั่งกำหนดว่าที่ไหนขายเหล้าได้ ที่ไหนขายเหล้าไม่ได้ เวลาใดขายเหล้าได้ เวลาใดขายไม่ได้ แล้วก็มาโอดครวญกันว่าหาเหล้าดื่มยาก และมองว่าการออกกฎเป็นการบังคับ เป็นการลิดรอนเสรีภาพ ก็ในเมื่อไม่อยากให้เขาออกกฎเช่นนี้ทำไมตอนที่ดื่มเหล้าไม่ดื่มพอประมาณ อย่าดื่มจนครองสติไม่ได้แล้วก็ทำสิ่งที่ไม่เหมาะสม ตลอดจนกระทั่งก่อเรื่องทะเลาะวิวาทที่ทำให้เกิดการบาดเจ็บล้มตายล่ะ

• มีการลวนลามกัน ผู้หญิงก็ถูกลวนลามด้วยการจับแก้ม จับนม จับก้น จับเป้า ผู้ชายก็โดนเหมือนกัน โดนจับเป้า เมื่อเป็นเช่นนี้ก็ทำให้ทางการจะต้องออกมาพูดเรื่องการแต่งตัวไปเล่นสงกรานต์ กล่าวคือ อย่าแต่งตัวที่เป็นเหตุให้คนอื่นมาลวนลาม เช่น ผู้หญิงไม่ควรใส่กางเกงขาสั้น เสื้อคอลึกเกินไป ไม่ควรใส่เสื้อบาง ไม่ควรใส่สีขาว ผู้ชายก็ไม่ควรใส่แค่กางเกงในหรือกางเกงว่ายน้ำ ไม่ใส่เสื้อออกมาเล่นสงกรานต์ ซึ่งการออกมาติงดังกล่าวนั้นทำให้ผู้หญิงบางคนลุกขึ้นมาต่อต้านทางการว่าทำไมต้องบังคับเรื่องการแต่งตัวกัน เพราะการที่ผู้หญิงถูกลวนลามนั้นคงเป็นเพราะความหื่นที่ไม่รู้จักยับยั้งชั่งใจของผู้ชายนิสัยไม่ดีต่างหาก ถ้าหากผู้ชายรู้จักยับยั้งชั่งใจ การแต่งตัวของผู้หญิงไม่ว่าจะแบบไหนก็ไม่น่าจะมีการลวนลามเกิดขึ้น ดังนั้นควรจะให้เสรีภาพกับการแต่งกายไปเล่นสงกรานต์ของผู้หญิง ถ้าพูดถึงเรื่องสิทธิและเสรีภาพ เธอก็น่าจะพูดถูก แต่ถ้าหากเธอสมัครใจแต่งตัวให้รัดกุมด้วยตนเอง เพื่อเป็นการป้องกันตนเองจากการถูกลวนลามก็น่าจะเป็นเรื่องที่ดีนะ

เสรีภาพใครก็อยากได้อยากมีด้วยกันทั้งนั้น แต่การที่คนเราจะได้เสรีภาพนั้น เราจะต้องเป็นคนที่คิดเป็น ทำเป็น รู้ว่าอะไรเหมาะอะไรควร และทำสิ่งที่เหมาะควรเหล่านั้นด้วยตัวเราเอง เป็นการทำด้วยความสมัครใจ ไม่มีใครบังคับ เมื่อเป็นเช่นนี้แล้วเราก็จะรู้สึกว่าเราไม่ได้ถูกใครลิดรอนเสรีภาพ แต่การที่คนบางคนไม่รู้จักคิด ทำสิ่งที่ก่อให้เกิดความเรื่องเศร้าในเทศกาลสงกรานต์ จนทำให้ทำสงกรานต์ต้องลุกขึ้นมาประกาศกฎเกณฑ์ในการเล่นสงกรานต์จนทำให้คนจำนวนหนึ่งรู้สึกอึดอัด ถูกลิดรอนเสรีภาพ ไม่อยากรู้สึกว่าถูกบังคับ สมัครใจทำสิ่งที่ถูกต้องเองนะคะ.