29 เม.ย.63 - วินทร์ เลียววาริณ ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ และนักเขียนเจ้าของรางวัลซีไรต์ โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊กว่า ช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา มีจดหมายสามแบบที่เขียนถึงผมทางหลังบ้าน หนึ่ง เขียนมาให้กำลังใจ สอง เขียนมาซ้ำเติม แต่ที่น่าสนใจที่สุดกลับเป็นแบบที่สาม คือเขียนมาบอกว่าจะเลิกอ่าน เพราะรับไม่ได้กับความคิดของนักเขียน

จุดนี้น่าคิดอย่างยิ่ง เพราะมันนำไปสู่คำถามว่า เราควรเลิกเสพงานของคนที่มีความคิดอ่านต่างจากเรา หรือความคิดที่เราไม่ชอบหรือไม่ ถ้าเป็นนักร้อง เราควรเลิกฟังเพลงของเขาหรือไม่ ถ้าเราไม่ชอบความคิดอ่านของเขา หรือจุดยืนทางการเมืองของเขา

แล้วถ้าเป็นหมอ? เล่ากันว่าเมื่อครั้งที่ประธานาธิบดีเรแกนถูกลอบยิง ก่อนเข้าห้องผ่าตัด เรแกนถามหมอว่า "คุณเป็นรีพับลิกันหรือเดโมแครต?" ทุกคนรู้ว่าเรแกนเป็นคนมีอารมณ์ขัน และเขาก็เพียงพูดขำๆ แต่ในโลกของเราทุกวันนี้ ดูเหมือนอารมณ์ขันหายากขึ้น อาจจะมีคนอยากถามหมอก่อนเข้าห้องผ่าตัดจริงๆ ว่ามีความคิดอ่านอย่างไรโดยเฉพาะเรื่องการเมือง!

กลับมาที่เรื่องนักเขียน ในความคิดเห็นส่วนตัวของผม ถ้าจะเลิกอ่านหรือเลิกฟังเพราะเกลียดนักเขียนหรือนักร้อง ผมว่าสมควรทำ เพื่อรักษาสุขภาพจิตของตัวเอง แต่ถ้าจะเลิกอ่านเพราะนักเขียนคิดต่างจากเรา หรือเราไม่ชอบสิ่งที่เขาคิด นี่อาจไม่ดีต่อสุขภาพสมอง เพราะมันทำให้เราจบที่ก๊วนคนมีความคิดแบบเดียวกันเสมอ และไม่มีอะไรทำให้เราไม่พัฒนาเท่ากับการอยู่ในก๊วนคนคิดเหมือนกันทุกเรื่อง ความแตกต่างทางความคิดเป็นสิ่งจำเป็น

แบตเตอรีทำงานไม่ได้หากมีแต่ขั้วบวกหรือลบ โลกเดินไปด้วยสองขั้วตรงข้าม ขับเคลื่อนด้วยฟันเฟืองต่างแบบต่างขนาดกัน ความคิดต่างขับเคลื่อนโลก องค์กรที่ไม่มีความเห็นต่างกันเลย เสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ ผมเคยอ่านเจอว่าผู้เชี่ยวชาญด้านสมองคนหนึ่งในสหรัฐฯย้ำว่า คนเราควรใส่ข้อมูลชุดใหม่เข้าไปในสมองเป็นระยะๆ หัดคิดต่าง มองต่าง และทำอะไรที่ผิดจากเส้นทางเดิมบ้าง แต่จำไม่ได้ว่าเขาเป็นรีพับลิกันหรือเดโมแครต