มีคำเตือนจากจีนว่า หากโควิด-19 ยืดเยื้อไปอีกสักพัก อาจจะเกิดปัญหาโลกขาดอาหารได้

                นี่เป็นอีกหนึ่งมิติของวิกฤติที่ไม่ควรมองข้าม เพราะห่วงโซ่การผลิตอาหารถูกป่วนด้วยไวรัสตัวนี้อย่างน่าเป็นห่วงไม่น้อย

                เจ้าหน้าที่กระทรวงเกษตรของจีนคนหนึ่งวิเคราะห์ว่า เมื่อโควิดแพร่ระบาดไปทั่ว ระบบการผลิตและ supply chain ของการผลิตอาหารทั้งโลกก็ถูกกระทบอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

                ไม่แต่เฉพาะกระบวนการผลิตเท่านั้น แต่แหล่งผลิตสินค้าเกษตรก็ถูกหยุดยั้งกะทันหัน

                อีกทั้งการค้าการขายสินค้าเกษตรในตลาดโลกก็ผิดไปจากระบบปกติ

                รัฐมนตรีช่วยเกษตรของจีนที่ชื่อหยูกังเจิ้นบอกว่า หลายประเทศเริ่มจะกักตุนวัตถุดิบด้านการเกษตรที่เกี่ยวกับอาหาร

                เมื่อบางประเทศไม่ขายวัตถุดิบอาหาร การผลิตในระดับโลกก็ผันผวน

                สิ่งที่ตามมาคือ ราคาทั้งสินค้าเกษตรและอาหารที่ผลิตก็ปั่นป่วน ขึ้นลงอย่างไม่มีเหตุไม่มีผล

                เพราะการประเมินอุปสงค์และอุปทานก็ไม่สามารถใช้เกณฑ์เก่าได้อีกต่อไป

                จีนเองเจอกับผลกระทบด้านนี้อย่างเห็นได้ชัด

                โควิด-19 ทำให้ห่วงโซ่การผลิตตั้งแต่ต้นทางถึงปลายทางตกอยู่ในภาวะผิดเพี้ยนไปจากเดิมทั้งหมด

                เริ่มต้นด้วยเมื่อผู้คนต้องติดอยู่กับบ้านหรือกักตัวเองเพื่อหลีกเลี่ยงการติดเชื้อ โรงงานก็หาคนทำงานไม่ได้

                การผลิตอาหารหลัก เช่น หมูและเนื้ออื่นๆ ก็ชะงัก

                เมื่อไร่นาและโรงงานไม่ทำงานตามปกติ กระบวนการผลิตอาหารก็รวนเร

                เมื่อระบบผลิตอาหารของจีนโซซัดโซเซ ตลาดโลกก็พลอยอ่อนปวกเปียกไปด้วย

                รัฐมนตรีช่วยเกษตรจีนบอกว่า แม้ว่าจีนจะผลิตข้าวพอสำหรับกินในประเทศ แต่ธัญพืชและสินค้าเกษตรอื่นๆ ก็ต้องนำเข้าจากต่างประเทศ

                เช่น ถั่วเหลืองและน้ำมันพืชก็เกิดขาดแคลนขึ้นมาทันที

                จีนส่งออกพืชผักและชาไม่น้อย พอไวรัสอาละวาด การผลิตสินค้าเหล่านี้ก็ถูกระงับไปหลายส่วน

                ที่อเมริกา บริษัทยักษ์อย่าง Smithfield Foods ประกาศปิดโรงงานเนื้อหมูไม่มีกำหนด เพราะคนงานเกือบ 300 คนติดเชื้อโควิด

                โรงงานใหญ่นี้ตั้งอยู่ที่เมือง Sious Falls ของรัฐเซาท์ดาโกตา

                โรงงานแห่งนี้ที่มีคนงานถึง 3,700 คน เมื่อไม่สามารถจะให้คนทำงาน “รักษาระยะห่าง” ได้ ก็เปิดโอกาสให้ติดเชื้ออย่างง่ายดาย

                ประกอบกับที่รัฐบาลสหรัฐในตอนต้นไม่แสดงความใส่ใจกับการระบาดของไวรัสตัวนี้เท่าไหร่นัก จึงทำให้การแพร่เชื้อเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว

                โรงงานที่ว่าจ้างคนมากที่สุดของรัฐกลายเป็น “โรงงานผลิตเชื้อโรค” ทันที

                สัปดาห์ก่อนทั้งรัฐมีคนติดเชื้อโควิด 730 คน...ในจำนวนนี้ 293 คน มาจากโรงงานแปรรูปเนื้อหมูแห่งนี้

                ตอนแรกพอมีข่าวนี้ ฝ่ายบริหารหยุดงาน 3 วัน เพื่อทำความสะอาดและออกแบบการทำงานที่ยืนห่างกันตามกติกา social distancing

                แต่ก็ไร้ผล เพราะเชื้อโรคได้แพร่ออกไปกว้างขวางแล้ว

                จนต้องประกาศปิดโรงงานทั้งหมดไม่มีกำหนด

                ประธานของบริษัทบอกว่า เมื่อโรงงานนี้ต้องปิด ประกอบกับการปิดโรงงานผลิตอาหารโปรตีนอีกหลายแห่ง ทำให้ประเทศอเมริกาตกอยู่ในภาวะที่เสี่ยงกับการขาดเนื้อรับประทาน

                ในช่วงเวลาใกล้กัน บริษัทผลิตเนื้อหมูใหญ่อีกแห่งหนึ่งของอเมริกาคือ Tyson Foods ก็สั่งปิดโรงงานที่เมืองวอเตอร์ลูของรัฐไอโอวา เพราะมีคนงานกว่า 180 คน จากทั้งหมด 3,000 คนติดเชื้อโควิด

                ผลกระทบต่อเนื่องก็จะลามไปถึงรายได้ของเกษตรกรเลี้ยงหมูและสัตว์อื่นๆ ที่ป้อนวัตถุดิบเข้าโรงงาน

                ร้านรวงที่ขายเนื้อและอาหารต่างๆ ก็จะเผชิญกับการขาดแคลน

                ผู้บริโภคทั้งประเทศก็จะเจอกับปัญหาไม่มีอาหารโปรตีน

                จากนั้นหากสถานการณ์กระทบไปยังประเทศอื่นๆ เพราะโรคระบาดรอบนี้ด้วย คำทำนายเรื่อง “โลกขาดอาหาร” ก็อาจจะไม่ใช่เพียงแค่จินตนาการของใครบางคน

                นี่เป็นที่มาของการที่ประเทศไทยเราจะต้องวางตัวเป็นประเทศผลิตอาหารป้อนโลกอย่างจริงจัง

                ไทยต้องเริ่มวางแผนเสริมความสามารถของเราในอันที่จะเป็น “ครัวโลก” อย่างแท้จริงเมื่อโควิดจางหายไป

                เพราะนี่คือโอกาสทองสำหรับไทยเราที่จะใช้ความแข็งแกร่งทางการเกษตรและการผลิตอาหารเพื่อฟื้นเศรษฐกิจของเราอย่างเป็นรูปธรรมอย่างแท้จริง.