โชนรังสี เฉลิมชัยกิจ นายกสมาคมผู้จัดพิมพ์และผู้จำหน่ายหนังสือแห่งประเทศไทย

     การจัดงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ ครั้งที่ 48 ในรูปแบบออนไลน์ครั้งแรก ภายใต้แนวคิด "หนังสือดิ้นได้ไปออนไลน์” สร้างเมืองหนังสือให้นักอ่านช็อปได้ตลอด 24 ชั่วโมง ระหว่างวันที่ 25 มีนาคม ถึง 5 เมษายน 2563 ผ่านพ้นไปแล้วบนแพลตฟอร์มใหม่เว็บไซต์ ThaiBookfair.com  เนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่รุนแรงมากขึ้น การรวมตัวของคนเยอะๆ ไม่ปลอดภัย

      หลังปรับกลยุทธ์การจัดงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติออนไลน์ให้นักอ่านช็อปตัวปลิว โดยไม่ต้องออกจากบ้าน เพื่อลดความเสี่ยงการแพร่ระบาดของเชื้อโรค ผลตอบรับดีจนสมาคมผู้จัดพิมพ์และจำหน่ายหนังสือแห่งประเทศไทย (PUBAT) เตรียมเดินหน้าผลักดันให้เว็บไซต์ ThaiBookfair.com เป็น "ฮับ” หรือศูนย์รวมหนังสือออนไลน์ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย

      โชนรังสี เฉลิมชัยกิจ นายกสมาคมผู้จัดพิมพ์และผู้จำหน่ายหนังสือแห่งประเทศไทย กล่าวว่า ในสถานการณ์โควิด-19 ที่รุนแรงมากขึ้น สมาคมและพันธมิตรร้านค้า สำนักพิมพ์ ร่วมกันวางแผนและตัดสินใจปรับการจัดงานสัปดาห์หนังสือมาเป็นออนไลน์เต็มรูปแบบ เป็นการปรับตัวอย่างรวดเร็ว มีสำนักพิมพ์สมาชิกกว่า 200 แห่งเข้าร่วมนำหนังสือมากมายมาขายให้นักอ่าน ทั้งยังช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจอุตสาหกรรมสิ่งพิมพ์ในปีนี้มีชะลอตัว โดยได้พัฒนาเว็บไซต์ ThaiBookfair.com ให้เป็นช่องทางเข้าถึงหนังสือออนไลน์ขนาดใหญ่ในรูปแบบ online Book Fair  เมื่อเข้าไปสามารถเลือกสถานที่เข้าไปซื้อหนังสือที่ต้องการ ทั้งจากเว็บไซต์หลักเอง หรือลิงก์ไปยังแพลตฟอร์มพันธมิตร ภายในเว็บไซต์มีร้านค้าจากสำนักพิมพ์ไม่ต่ำกว่า 200 ร้านที่นำเสนอหนังสือ นักอ่านสามารถคลิกเลือกหนังสือที่ชอบเข้าตะกร้า ชำระเงินแบบรวมยอด โดยระบบหน้าร้านเหล่านี้ถูกพัฒนาโดย LnwShop (เทฟช็อป) และเหล่าโปรแกรมเมอร์รุ่นใหม่ของไทย

       “ สำนักพิมพ์สมาชิกเกิน 80% ไม่เคยจำหน่ายหนังสือออนไลน์ สมาคมได้จัดอบรมและมีที่ปรึกษาให้ร้านค้า สัปดาห์หนังสือออนไลน์เปิดตัวงานวันแรก 25 มีนาคม คนสนใจจำนวนมากแตะสองแสนคน จนเว็บ ThaiBookfair.com ขัดข้องไป 2 ชั่วโมง โดย 2-3 วันแรก เป็นกลุ่มนักอ่านที่คุ้นเคยกับการช็อปออนไลน์ จากนั้นมีสำนักพิมพ์ทยอยเข้าร่วมระหว่างงานเพิ่มเติมอีก ยอดผู้เข้าชมออนไลน์แต่ละวันขึ้นๆ ลงๆ สมาคมก็เพิ่มแรงดึงดูดปรับโปรโมชั่นในแพลตฟอร์ม ทำ FLASH SALE ทุกวัน แจกคูปองลดราคา 100 บาท 80 บาท และ 30 บาท ทุกวัน ทำให้คนให้ความสนใจมากยิ่งขึ้น ขณะที่เพื่อนสำนักพิมพ์ก็จัดโปรเสริมเองให้ช็อปแบบจุใจ รวมถึงจัดกิจกรรมออนไลน์ ไลฟ์ทอล์ก ทำคลิปหนังสือมาใหม่น่าสนใจผ่านช่องทางนี้ตลอด 24 ชั่วโมง หลังจากปิดงานสัปดาห์หนังสือในวันที่ 5 เมษายนที่ผ่านมา ตัวเลขจำนวนผู้เข้าชมงานออนไลน์เบื้องต้น 6 แสนคน ส่วนใหญ่เป็นคนเข้ามาซ้ำ 68% และเป็นคนกรุงเทพฯ และปริมณฑล" โชนรังสี กล่าว

      นายกสมาคม PUBAT ให้ข้อมูลด้วยว่า ส่วนใหญ่ช่วงแรกเป็นการซื้อสินค้าผ่านโทรศัพท์มือถือ 62% เดสก์ท็อป 32% และแท็บเล็ต 4.8% ช่วงหลังการจัดงานด้วยสถานการณ์โควิด-19 ทำให้ประชาชนบางส่วนอยู่บ้าน หยุดเชื้อช่วยชาติ และมาตรการ WORK FROM HOME ทำสัดส่วนซื้อผ่านมือถือกับเดสก์ท็อปใกล้เคียงกัน ส่วนช่วงเวลาที่คนเข้ามาเลือกดูและซื้อหนังสือมากที่สุด ตั้งแต่เวลา 13.00-19.00 น. จากนั้นกราฟผู้เข้างานลดลง ก่อนจะมาพุ่งสูงหลังเที่ยงคืน ปัจจัยหนึ่งเพื่อลงทะเบียนรับคูปองส่วนลดซื้อหนังสือ

      สำหรับบรรยากาศการช็อปออนไลน์ก็แสนคึกคัก โชนรังสีบอกว่า ในยุคที่คนรุ่นใหม่และคนทำงานคุ้นเคยกับการช็อปปิ้งออนไลน์กันอยู่แล้ว ประเภทหนังสือขายดีกระหน่ำ คือ หนังสือการ์ตูน ไลท์โนเวล ตามด้วยวรรณกรรม ทั้งนิยายรัก นิยายวาย นิยายสืบสวนสอบสวย เรื่องสั้น ถัดมาหมวดหนังสือจิตวิทยาและการพัฒนาตนเอง ผนวกกับสถานการณ์โควิด หนังสือฮาวทูแนวนี้ขายดีในช่วงสภาวะวิกฤติ ส่วน 5 อันดับร้านหนังสือยอดนิยม มีหน้าร้านใหญ่บนแพลตฟอร์มนี้ ได้แก่ ศูนย์หนังสือจุฬาฯ ร้านนายอินทร์ ร้านซีเอ็ด ร้านเอเชียบุ๊ค และร้านบีทูเอส แม้ยอดขายจะหดตัวเมื่อเทียบกับการจัดงานแบบเดิม ทุกปีจะขายมากกว่า 400-500 ล้านบาท ขณะที่ในออนไลน์หายไปเกิน 70% แต่สนพ.ก็ไม่ต้องเสียค่าเช่าบูธหลาย สำนักพิมพ์ได้ทำสิ่งใหม่ขายผ่านออนไลน์ที่ไม่เคยทำ

      “ เสียงตอบรับการจัดงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติออนไลน์ครั้งแรก ประเมินผลจากความคิดเห็นในเพจ bookthai แรกๆ ก็มีนักอ่านกังวลเรื่องค่าจัดส่งหนังสือ สมาคมก็แก้จุดนี้ ทำคูปองส่วนลดและช็อปครบ 600 บาทส่งฟรี แล้วก็มีนักอ่านบ่นแกมเสียดายไม่ได้มาเดินชมในสถานที่จริง ไม่ได้จับ สัมผัส พลิกหนังสือ แต่ทุกคนเข้าใจข้อจำกัด มีคอมเมนต์ในมุมสร้างสรรค์ สื่อคนไทยให้ความสำคัญการอ่าน มีคอมเมนต์สร้างรอยยิ้ม เช่น ได้หนังสือเต็มตะกร้า แต่เงินในกระเป๋าไม่หาย เพราะใช้บัตรเครดิต  ส่วนสำนักพิมพ์ก็ตอบรับดี เพราะถ้าไม่มีทั้งงาน Book Fair และไม่มี online Book Fair ก็คงแย่เหมือนกัน และมีเสียงเรียกร้องให้คงแพลตฟอร์มนี้เอาไว้ แม้จะจบงานแล้ว เป็น Thailand Mega Book Hub หรือศูนย์รวมหนังสือออนไลน์ที่ใหญ่สุดของชาติ ด้วยสถานการณ์โควิดยังไม่มีทีท่าว่าจะยุติ และพฤติกรรมผู้บริโภคในกลุ่มนักอ่านยังหาช่องทางซื้อสินค้าออนไลน์ สมาคมจะปรับปรุงและพัฒนาเซิร์ฟเวอร์ จุดมุ่งหมายสร้างวัฒนธรรมการอ่านให้เกิดขึ้น ไม่เฉพาะกรุงเทพฯ แต่ให้คนทุกภูมิภาคได้ใช้บริการซื้อหนังสือออนไลน์" โชนรังสี กล่าว

      นายกสมาคม PUBAT กล่าวด้วยว่า พิษโควิด อุตสาหกรรมหนังสือได้รับผลกระทบไม่แพ้ภาคส่วนอื่นๆ ยังรอคอยมาตรการช่วยเหลือจากภาครัฐเฟสต่อไป ต้องเยียวยาผู้ประกอบการ SME ในภาพรวม ไม่เพียงพักชำระหนี้ รวมถึงรัฐต้องสนับสนุนแพลตฟอร์มออนไลน์ที่เป็นระดับสากลด้วย อย่างไรก็ตาม ขณะนี้สมาคมกำลังร่างมาตรการจัดตั้งกองทุนอุตสาหกรรมหนังสือและหลักเกณฑ์การสนับสนุน ไม่เฉพาะสำนักพิมพ์ แต่รวมคนในธุรกิจหนังสือ นักเขียน บรรณาธิการ นักวาดภาพประกอบ ฯลฯ ตลอดจนระบบลิขสิทธิ์ให้กับกระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) พิจารณาจัดตั้งต่อไป

      อย่างไรก็ตาม โชนรังสีฝากในท้ายว่า การอ่านอย่างมีคุณภาพ จะนำไปสู่การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ หากอ่านเพียง 3 บรรทัด จะได้แค่ไอเดีย ขณะที่การอ่านวรรณกรรม พ็อตเกตบุ๊ก หรือบทความ ทำให้เกิดกระบวนการคิดและวิเคราะห์ ไม่ตื่นตูมกับ FAKE NEWS อีกทั้งแนวทางส่งเสริมการอ่านแต่ละช่วงวัยก็ต่างกัน ตั้งแต่เด็กเล็ก เด็กโต  คนทำงาน และผู้สูงอายุ นอกจากนี้ อยากให้ผู้นำประเทศเรียนรู้การยกระดับคนให้มีความเป็นสากล ย้อนไป 6 ปีก่อน ผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์จีนต้องการพลิกโฉมคนจีน มุ่งเน้นการศึกษาและเรียนรู้วัฒนธรรมตนเองและประชาคมโลก โดยใช้การอ่านเป็นเครื่องมือทรงพลัง ทำตั้งแต่ต้นน้ำการปรับปรุงระบบภาษี ใช้เทคโนโลยีสร้างคอนเทนต์ที่น่าสนใจ ปรับปรุงร้านหนังสือ มีมุมห้องสมุด มุมนิทรรศการ สร้างพื้นที่แห่งความสุข ส่วนปลายน้ำจัดกิจกรรมและอีเวนต์ส่งเสริมการอ่านในโรงเรียน มหาวิทยาลัย ทำให้วันนี้คนจีนมีคุณภาพมากขึ้น หันกลับมาที่ไทย ได้ใช้การอ่านเป็นเครื่องมือสร้างชาติหรือไม่ อย่าคิดแต่ว่าหนังสือตายแล้ว!!!.