ขอบคุณภาพจาก siamblockchain

27 มี.ค. 61 - นายกรณ์ จาติกวณิช ประธานคณะกรรมการนโยบายพรรคประชาธิปัตย์ แสดงความคิดเห็นต่อการให้บริการที่น่ากังวลของ Facebook กับคนไทย ผ่านเพจ “Korn Chatikavanij” ว่า

ไทยเรามาทำ “FB” ของเรากันเอง?

ในยุคแรกๆ การใช้ FB จะใสซื่อมาก เป็นยุคที่ FB จะเน้นคำขวัญว่า ‘Free. And always will be” (ฟรี และจะฟรีตลอดไป) แต่นั่น คือ สมัยก่อนที่มีการนำ algorithms มาใช้ในการกดสิทธิ์ว่าเราสามารถ ‘เห็น’ อะไรบ้าง ‘ไม่เห็น’ อะไรบ้าง และก่อนที่บริษัท FB จะจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ และมียุทธศาสตร์การแสวงกำไรจากการโฆษณา โดยอาศัยความได้เปรียบจากการวิเคราะห์ความคิดของเราในระบบของเขา เพื่อนำผลการวิเคราะห์ไปขายให้กับผู้ซื้อโฆษณา

อย่างเวลาผมคุยทาง social กับเพื่อนๆว่าอยากไปเที่ยวญี่ปุ่น แล้วมีโฆษณาโรงแรมญี่ปุ่นปรากฏในฟีดผมทันทีนั้น ถามว่าผมชอบไหม ผมก็ต้องตอบว่าไม่ชอบ และทุกครั้งจะรู้สึกเหมือนถูกใครแอบดักฟัง แต่ก็ถือว่าไม่ใช่เรื่องใหญ่ พอทนได้เพื่อแลกกับบริการที่ใช้โดยไม่ต้องเสียเงิน (ผมหลีกเลี่ยงคำว่า ‘ฟรี’ เพราะไม่ได้ฟรีจริงเนื่องจากเขาเอาดาต้าเราไปใช้งาน)

แต่ข่าวล่าสุดที่ปรากฏว่า FB ได้ขายข้อมูลลักษณะนี้ให้ที่ปรึกษาการเลือกตั้งต่างชาตินำมาใช้ในการ ‘แทรกแซงความคิด’ ของผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งในอเมริกา (และคงจะในประเทศอื่นๆด้วย) ทำให้ผมมองว่านี่เป็นการละเมิดอย่างรุนแรง
นอกเหนือจากนี้ เราจะสังเกตได้ว่าหน้า Page ต่างๆที่เราติดตามอยู่จะแทบไม่เคยปรากฏให้เราเห็น ซึ่งสำหรับผม (อาจจะต่างกับคนอื่น) ผมสนใจอ่านความเห็นจากเพจที่ผมติดตาม มากกว่าสนใจเรื่องที่มีสาระน้อยกว่า (พยายามเขียนแบบสุภาพ!) ของเพื่อน หรือ ญาติพี่น้อง ซึ่งวันๆ feed ผมจะเต็มไปด้วยเรื่องราวการกินดื่ม หรือ การบ่นโน่นนี่นั่นโดยคนเดิมๆไม่กี่คน (รักทุกคนนะครับ ไม่ใช่ไม่รัก เพียงอยากได้อ่านความคิดเห็นคนอื่นบ้าง ?) ในขณะที่เพจต่างๆที่เคยกดไลค์ติดตามแทบไม่เคยโผล่ (นอกจากถ้าเขาซื้อ boost)

ทั้งหมดนี้เลยทำให้ผมเริ่มคุยกับน้องๆในวงการ tech ว่าเราสามารถสร้างระบบ social ของไทยเราเองได้หรือไม่ อาจเป็นที่ไม่มีการโฆษณาเป็น revenue model หรือ อย่างน้อยเป็นระบบที่ผู้ใช้มีอำนาจจากการเป็นเจ้าของดาต้าของตัวเองมากกว่าปัจจุบัน

คนไทยเป็นประเทศที่ใช้ FB มากที่สุดประเทศหนึ่งในโลก แต่คนไทยไม่น้อยเริ่มเซ็งกับวิธีการของ FB ที่นับวันดูเหมือนจะใส่ใจกับรายได้ และผู้ถือหุ้นมากกว่าสมาชิกผู้ใช้บริการ

นอกจากนี้รัฐสภาในหลายประเทศแสดงความกังวลในนโยบายของ FB ที่ไม่รับผิดชอบต่อข้อความเท็จที่ปรากฏในระบบของตนและนี่ยังไม่นับประเด็นว่า FB สร้างรายได้จากคนไทยมหาศาล แต่แทบไม่เสียภาษีให้รัฐไทยเลย

เรื่องนี้หากเราไม่ทำอะไรอาจส่งผลต่อความมั่นคงของประเทศได้ ผมไม่ได้พูดเกินความจริง ไม่คิดไม่ได้แล้วครับ

ถึงเวลาที่ FB จะมีคู่แข่งได้แล้ว เป็นคู่แข่งที่มี business model ที่ต่างกัน คนไทยเราเป็นผู้ใช้เยอะ เราน่าจะเป็นผู้ก่อตั้ง platform ใหม่ได้”