มติศาลรัฐธรรมนูญสั่งยุบ พรรคอนาคตใหม่ และตัดสิทธิ์กรรมการบริหารพรรค 10 ปี ตามคำร้องของคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) เพื่อให้พิจารณายุบพรรค อนค.ตามมาตรา 92 วรรคหนึ่ง (3) ประกอบมาตรา 72 ของพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ​ (พ.ร.ป.) ​ว่าด้วยพรรคการเมือง 2560 กรณีพรรค อนค.กู้ยืมเงิน นายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ หัวหน้าพรรค จำนวน 191.2 ล้านบาท จะส่งผลสะเทือนต่อการเมืองไทยอย่างไร

                โดยคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญสรุปช่วงท้ายมีใจความตอนหนึ่งว่า การดำเนินกิจกรรมของพรรคการเมืองต้องอาศัยรายได้ โดยกำหนดแหล่งที่มาไว้ ในมาตรา 62 ของ พ.ร.ป.พรรคการเมือง ดังนั้นเงินส่วนใดที่พรรคการเมืองนำมาใช้จ่ายในการดำเนินกิจกรรมของพรรคการเมือง ที่ไม่มีแหล่งที่มาตามกฎหมายระบุไว้ ย่อมถือว่าเป็นเงินที่ได้มาโดยมิชอบด้วยมาตรา 62 พ.ร.ป.พรรคการเมือง ถึงแม้ว่าไม่ได้ห้ามการกู้ยืมเงินของพรรคการเมืองโดยชัดเจน แต่ไม่ได้รับรองว่าให้กระทำได้ ประกอบกับพรรคการเมืองเป็นนิติบุคคลตามกฎหมายมหาชน เงินกู้ แม้มิได้เป็นรายได้ แต่เป็นรายรับและเงินทางการเมือง การดำเนินการเกี่ยวกับการได้มาและการใช้จ่ายเพื่อดำเนินกิจกรรมทางการเมืองจึงจะทำได้ภายในขอบเขตที่กฎหมายกำหนดไว้เท่านั้น...

                ...แม้พรรคอนาคตใหม่จะชำระหนี้เงินกู้บางส่วนให้แก่นายธนาธรหลายครั้ง แต่การชำระคืนครั้งแรกเมื่อวันที่ 4 ม.ค.2562 เป็นเงินสดจำนวนเงิน 14 ล้านบาท ภายหลังที่ได้ทำสัญญากู้ยืมเงินเพียง 2 วัน ถือเป็นการผิดปกติวิสัย นอกจากนี้สัญญากู้ยืมเงินฉบับลงวันที่ 11 เม.ย.2552 ซึ่งมีวงเงินกู้จำนวน 30 ล้านบาท อัตราดอกเบี้ยร้อยละ 2 ต่อปี แต่วันทำสัญญา พรรคอนาคตใหม่กลับรับเงินกู้เพียง 2.7 ล้านบาท การทำสัญญากู้เงินฉบับเพิ่มเติมโดยที่ยังมีหนี้เงินกู้ค้างชำระอยู่ ไม่เป็นไปตามปกติวิสัย

                 ...การทำสัญญาเงินกู้ดังกล่าวจึงมีลักษณะที่มีข้อตำลงในสัญญา และพฤติการณ์ในการเอื้อประโยชน์ช่วยเหลือพรรคอนาคตใหม่เป็นกรณีพิเศษ ไม่เป็นปกติในทางการค้าและไม่เป็นไปตามปกติวิสัยในการให้กู้เงิน และการชำระหนี้เงินกู้ยืมและการคิดดอกเบี้ย ก็ไม่เป็นไปตามปกติทางการค้าสำหรับการกู้ยืมเงินที่ไม่มีหลักประกัน ถือเป็นการให้ประโยชน์อื่นใดแก่พรรคอนาคตใหม่ บรรดาที่สามารถคำนวณเป็นเงินได้ และเมื่อรวมประโยชน์อื่นใดที่พรรครับบริจาค กู้ยืมจำนวน 191.2 ล้านบาท กับเงินที่นายธนาธรบริจาคให้กับพรรคเมื่อปี 62 จำนวน 8.5 ล้านบาท ย่อมชัดแจ้งว่าเป็นกรณีการรับบริจาคเงิน ทรัพย์สินหรือประโยชน์อื่นใดที่มีมูลค่าเกิน 10 ล้านบาทต่อปี ซึ่งต้องห้ามตามมาตรา 66 วรรคสอง

                การที่นายธนาธรให้เงินกู้พรรคอนาคตใหม่ เป็นการบริจาคเงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่นใด และการที่นายธนาธร ซึ่งเป็นหัวหน้าพรรค ให้พรรคกู้ยืมเงินจำนวนมาก กก.บห.พรรคอนาคตใหม่ควรที่จะรู้ว่าการเป็นหนี้จำนวนมากต่อบุคคลใดย่อมก่อให้เกิดการครอบงำ ชี้นำโดยบุคคลที่เป็นเจ้าหนี้ อาศัยอำนาจแห่งมูลหนี้ ที่จะเรียกให้พรรคชำระหนี้ หรืองดเว้นการอันใดตามสัญญาก็ได้ ทั้งยังก่อให้เกิดความได้เปรียบทางการเงินมาเป็นผู้บงการพรรคแต่เพียงผู้เดียวหรือกลุ่มเดียว อันส่งผลให้พรรคการเมืองเป็นธุรกิจการเมือง

                ดังนั้นการกู้ยืมเงินของพรรคอนาคตใหม่จึงมีเจตนาหลีกเลี่ยงการรับบริจาคเงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่นตามมาตรา 66 เมื่อการรับบริจาคดังกล่าวต้องห้ามตามมาตรา 66 จึงเป็นการรับบริจาคเงิน ทรัพย์สินหรือประโยชน์อื่นใด โดยรู้หรือควรจะรู้ว่าได้มาชอบมิด้วยกฎหมาย ตาม พ.ร.ป.พรรคการเมือง มาตรา 72 กรณีจึงมีหลักฐานอันควรเชื่อได้ว่าพรรคอนาคตใหม่กระทำการฝ่าฝืนมาตรา 72 อันเป็นเหตุให้สั่งยุบพรรคอนาคตใหม่ตาม พ.ร.ป.พรรคการเมือง ตามตรา 92 วรรคสอง ประกอบวรรคหนึ่ง (3) รวมทั้งเพิกถอนสิทธิ์สมัครรับเลือกตั้ง กก.บห. 10 ปี และห้ามพรรคการเมืองรับบริจาคโดยมิชอบด้วยกฎหมาย โดย กก.บห.ที่ถูกยุบจะจดทะเบียนจัดตั้งพรรคการเมืองใหม่อีกไม่ได้ภายในเวลา 10 ปี นับแต่วันที่ศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งยุบพรรค

                ทั้งนี้ ศาลรัฐธรรมนูญมีมติ 7 ต่อ 2 ให้ยุบพรรคอนาคตใหม่ สำหรับรายชื่อตุลาการเสียงข้างมาก 7 ราย ได้แก่ นายนุรักษ์ มาประณีต ประธานศาลรัฐธรรมนูญ นายจรัญ ภักดีธนากุล นายนครินทร์ เมฆไตรรัตน์ นายบุญส่ง กุลบุปผา นายปัญญา อุดชาชน นายวรวิทย์ กังศศิเทียม และ นายอุดมศักดิ์ นิติมนตรี ส่วนตุลาการเสียงข้างน้อย 2 ราย ได้แก่ นายชัช ชลวร และ นายทวีเกียรติ มีนะกนิษฐ

                สำหรับพรรคอนาคตใหม่มีกรรมการบริหารพรรค 16 คน เป็น ส.ส. 11 คน คำวินิจฉัยดังกล่าวทำให้ กก.บห.ที่เป็น ส.ส.เวลานี้ที่ทั้งหมดล้วนเป็น ส.ส.ระบบบัญชีรายชื่อ จำนวน 11 คน ไม่นับนายธนาธร ที่ไม่ได้เป็น ส.ส.แล้วในปัจจุบัน ต้องพ้นจากการเป็น ส.ส.ทันที และถูกตัดสิทธิ์เว้นวรรคทางการเมือง 10 ปี  

                โดยกรณีดังกล่าวมีการให้ความเห็นในทางข้อกฎหมายก่อนหน้านี้จากบางฝ่าย ทำให้ไม่สามารถเลื่อนรายชื่อผู้สมัคร ส.ส.ระบบบัญชี พรรคอนาคตใหม่ในอันดับถัดๆ ไปนับไป 11 คน จากผู้สมัคร ส.ส.ปาร์ตี้ลิสต์อันดับล่าสุดขึ้นมาแทน 11 คนที่หายไปได้ ซึ่งจะทำให้เสียง ส.ส.ฝ่ายค้าน ในสภาฯ หายไปทันทีอีก 11 เสียง

                 สำหรับ กก.บห.ที่เป็น ส.ส.บัญชีรายชื่อ 11 คน มีดังนี้ นายปิยบุตร แสงกนกกุล เลขาธิการพรรค, น.ส.กุลธิดา รุ่งเรืองเกียรติ รองหัวหน้าพรรค, นายชำนาญ จันทร์เรือง รองหัวหน้าพรรค, พล.ท.พงศกร รอดชมภู รองหัวหน้าพรรค, น.ส.พรรณิการ์ วานิช โฆษกพรรค, นายไกลก้อง ไวทยการ นายทะเบียนพรรค, น.ส.เยาวลักษณ์ วงษ์ประภารัตน์, สุรชัย ศรีสารคาม, เจนวิทย์ ไกรสินธุ์, น.ส.จารุวรรณ ศรัณย์เกตุ รวมทั้ง นายนิรามาน สุไลมาน ที่ลาออกจาก กก.บห.ไปก่อนหน้านี้

                 ส่วนรายชื่อ กก.บห.ที่ไม่ได้เป็น ส.ส.มีอีก 4 คน ประกอบด้วย 1.นายชัน ภักดีศรี 2.นายสุนทร บุญยอด 3.นายรณวิต หล่อเลิศสุนทร และ 4.นายนิติพัฒน์ แต้มไพโรจน์  ส่วน ส.ส.ที่เหลือต้องย้ายสังกัดพรรคการเมืองอื่นภายใน 60 วัน

                จากคำวินิจฉัยศาล รธน. ทำให้จำนวน ส.ส.ในสภาฯ เหลือ 487 คน (บวกเลือกตั้งซ่อม จ.กำแพงเพชร, สมุทรปราการ เท่ากับ 489 คน) โดยแบ่งเป็นของฝั่งรัฐบาล 260 เสียง และเป็นของฝ่ายค้าน 227 เสียง

                แน่นอนว่าหากนับจำนวน ส.ส.ในสภาฯ ฝ่ายรัฐบาลย่อมได้เปรียบฝ่ายค้านกว่าเดิม จากเสียงปริ่มน้ำก็จะหายใจคล่องขึ้น การโหวตลงมติร่างกฎหมายต่างๆ ก็ไม่ต้องกังวลเหมือนทุกครั้งที่ผ่านมา

                อย่างไรก็ตาม แม้การเมืองในสภาฯ ฝ่ายรัฐบาลจะคุมเกมได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น แต่การเมืองนอกสภาฯ จะเข้มข้น ร้อนระอุกว่าเดิมอย่างแน่นอน

                โดยภายหลังศาล รธน.อ่านคำวินิจฉัย นายปิยบุตร แสงกนกกุล แถลงตอนหนึ่งว่า ประเทศไทยเลือกใช้นิติสงครามเลือกจำกัดศัตรูทางการเมืองแบบเดิม และนิติสงครามเช่นนี้ไม่สามารถแก้ไขความขัดแย้งได้ ตรงกันข้ามกลับตอกลิ่มความขัดแย้งมากกว่าเดิม พวกเขาเจ็บช้ำน้ำใจ พวกเขาตั้งคำถามดังๆ ว่ายุบพรรคที่เขาสนับสนุนได้อย่างไร ณ วันนี้มีคนอีกจำนวนมากที่สนับสนุนพรรคอนาคตใหม่ที่ไม่รู้เหตุการณ์ 10 ปีที่ผ่านมา แต่วันนี้เขาเห็นแล้วว่านิติสงครามเป็นอย่างไร ของเดิมยังไม่แก้ ความวัวยังไม่หาย ความควายเข้ามาอีก

                "หากการยุบพรรคครั้งนี้ เพียงเพราะว่าผู้มีอำนาจต้องการผลักไสผมและธนาธรออกไป ผมยืนยันว่าพวกเขาคิดผิดครับ เพราะความคิดแบบอนาคตใหม่จะเจริญงอกงามเติบโตกว้างยิ่งกว่า เพราะผมและธนาธรจะออกโลดแล่นทางการเมืองยิ่งกว่าเดิม หากคิดว่านี่เป็นการตัดไฟแต่ต้นลม พวกเขาคิดผิดครับ เพราะนี่คือไฟลามทุ่ง...นี่คือจุดเริ่มต้นของประชาชนเพื่อให้ได้มาซึ่งประชาธิปไตย เราจะร่วมกันต่อสู้ต่อไป ความคิดแบบอนาคตใหม่จะเติบโตยิ่งกว่าเดิม ผมและธนาธรจะรณรงค์ทางการเมืองทั่วประเทศอย่างไม่รู้เหนื่อย นี่ไม่ใช่จุดจบ แต่คือจุดเริ่มต้น เพราะพวกเราเป็นปีศาจที่กาลเวลาได้สร้างขึ้นเพื่อหลอกหลอนคนในโลกเก่า" นายปิยบุตร กล่าว

                ขณะที่ นายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ แถลงว่า นี่ไม่ใช่เวลาเสียใจ ไม่ใช่เวลาที่จะร้องไห้ เพราะพรรคอนาคตใหม่เป็นมากกว่าพรรคการเมือง พวกเขาต้องการทำลายเรา นี่เป็นเวลาที่จะพิสูจน์ว่าเขาทำลายเราไม่ได้ เราต้องเข้มแข็งกว่าเดิม นี่เป็นเวลาการลุกขึ้นยืนให้มั่นคง วันนี้ยานพาหนะที่ชื่อพรรคอนาคตใหม่สิ้นสุดลง แต่ผู้คนยังเดินทางต่อ 

                "ดังนั้นผมขอประกาศตั้งคณะอนาคตใหม่ เป็นคณะรณรงค์เพื่อผลักดันวาระที่ก้าวหน้า ซึ่งเป็นที่รวมตัวกันของกลุ่มคนที่ต้องการสืบสานอุดมการณ์ของพรรคอนาคตใหม่ โดยมีวัตถุประสงค์กลับไปเมื่อตอนที่เราตั้งพรรคอนาคตใหม่ครั้งแรก นั่นคือการปักธงความคิด จะไปรณรงค์วาระทางการเมืองที่เคยเป็นนโยบายของพรรคอนาคตใหม่อย่างเข้มแข็ง มุ่งมั่น หนักแน่น ไม่ย่อท้อ แม้พวกเขาจะเหยียบเรากี่ครั้งก็ตาม" นายธนาธร กล่าว

                ทางด้านพรรคเพื่อไทยออกแถลงการณ์ว่า ทางพรรคเพื่อไทยรู้สึกเสียใจกับคำตัดสินดังกล่าว ซึ่งส่งผลกระทบกับสมาชิกพรรคอนาคตใหม่ และประชาชนผู้สนับสนุนอีกกว่า 6 ล้านคน ในการเลือกตั้งครั้งที่ผ่านมาพรรคอนาคตใหม่และพรรคเพื่อไทยยืนยันหลักการเดียวกันคือ “ต่อต้านการสืบทอดอำนาจ คสช.” จะร่วมเดินหน้าเคียงบ่าเคียงไหล่กับผู้ร่วม  อุดมการณ์ประชาธิปไตยทุกท่าน เพื่อต่อสู้กับการใช้อำนาจไม่เป็นธรรม ที่จ้องทำลายระบอบประชาธิปไตยของเราต่อไป

                แหล่งข่าวจากหน่วยงานความมั่นคงประเมินสถานการณ์ภายหลังหลังศาล รธน.มีคำวินิจฉัยยุบพรรค อนค.ว่า เบื้องต้น พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและ รมว.กลาโหม มอบหมายให้ พล.ต.อ.จักรทิพย์ ชัยจินดา ผบ.ตร. รับผิดชอบดูแลสถานการณ์เป็นหลัก โดยใช้กฎหมายปกติดำเนินการให้เกิดประสิทธิภาพ โดยเฉพาะ พ.ร.บ.การชุมนุมในที่สาธารณะ หากมีการปลุกระดมประชาชนลงถนน ซึ่งยอมรับว่าจากเหตุการณ์ดังกล่าว ประชาชนที่สนับสนุนพรรคอนาคตใหม่ยังคงมีอารมณ์ค้างและมีความเป็นไปได้ว่าจะเกิดการชุมนุม อีกทั้งสังคมไทยซึมซับเรื่องความรุนแรงมา 10 กว่าปี ทั้งการกระทำ และผ่านทางโซเชียลมีเดีย เป็นเรื่องที่น่ากังวล และต้องจับตาสถานการณ์ต่อจากนี้ รวมถึงท่าทีแกนนำพรรคอนาคตใหม่ด้วย

                อย่างไรก็ตาม ความขัดแย้งทางการเมืองในสงครามเสื้อสีในช่วง 10 กว่าปีที่ผ่านมา มีการชุมนุม เกิดความรุนแรง บาดเจ็บล้มตายจำนวนมาก ทำให้ประชาชนไม่อยากเห็นสังคมไทยกลับไปอยู่ในสภาพเดิมอีก

                แต่การที่พรรคอนาคตใหม่ถูกยุบ แม้คำวินิจฉัยจะเป็นไปตามเจตนารมณ์ของกฎหมายและมีข้อเท็จจริงเป็นที่ประจักษ์ แต่ฝั่งอนาคตใหม่รวมทั้งฝ่ายที่ต่อต้านการสืบทอดอำนาจ คสช.ก็ยังมองว่าไม่ได้รับความยุติธรรม ความยุติธรรมถูกกำจัดออกจากเวทีการเมืองในระบบรัฐสภา หนทางที่เหลืออยู่จึงต้องเดินเข้าสู่การเมืองบนท้องถนน แม้เงื่อนไขปัจจุบันการชุมนุมใหญ่จะทำได้ยากขึ้น แต่พรรคอนาคตใหม่มีความเชี่ยวชาญในการใช้สื่อโซเชียลมีเดีย สามารถสร้างกระแสชี้นำมวลชนและต่อต้านฝ่ายตรงข้ามได้อย่างมีประสิทธิภาพ การจัดเวทีเสวนา ปราศรัย แบบแฟลชม็อบจะถี่ขึ้นอย่างแน่นอน

                ในภาวะเศรษฐกิจฝืดเคือง ประชาชนเดือดร้อนไปทุกหย่อมหญ้า เกิดปัญหาทางสังคมมากมาย มีเหตุอาชญากรรมทั่วทุกหัวระแหง ยาเสพติด การพนัน ระบาดไปทั่ว ล้วนมาจากสาเหตุความไร้ประสิทธิภาพในการบริหารของรัฐบาล และไม่ปฏิรูปประเทศตามที่เคยสัญญาประชาคม

                หากมีจุดเปลี่ยนสำคัญๆ แบบกรณี ทักษิณ ชินวัตร ขายหุ้นชินฯ เลี่ยงภาษี หรือรัฐบาลยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ออก พ.ร.ก.นิรโทษกรรมสุดซอย ตอนตี 4 ก็อาจกลายเป็นการสุมไฟให้ลามทุ่งได้เช่นกัน!.