หลายคนอาจจะรู้จักผื่นผ้าอ้อมว่าเป็นในเด็ก แต่รู้หรือไม่ว่าผู้ใหญ่หรือผู้สูงอายุที่ต้องใส่ผ้าอ้อม ก็อาจมีโอกาสเป็นผื่นได้เช่นกัน วันนี้เราจะมาทำความรู้จักกับอาการผื่นผ้าอ้อมกันว่าเกิดจากอะไร ต้องดูแลอย่างไร และการป้องกันอย่างถูกวิธีในแบบผู้เชี่ยวชาญอย่าง 3 เอ็ม เพื่อทำให้การใส่ผ้าอ้อมที่ถือเป็นการอำนวยความสะดวกด้านการขับถ่ายของผู้ป่วย และผู้ดูแลที่จำเป็นจะต้องมี และดูแลอย่างดีที่สุด

                ผื่นผ้าอ้อมเกิดจากความอับชื้นจากการต้องสวมใส่ผ้าอ้อมนั่นเอง ไม่ว่าจะในเด็กหรือผู้สูงอายุ โดยตัวผื่นที่เกิดขึ้นมีสาเหตุจากความอับ ความเปียกชื้น ที่เกิดจากเหงื่ออุจจาระ ปัสสาวะ ผิวหนังจึงเกิดการระคายเคืองขึ้น นอกจากนี้อาจจะเกิดจากสารตกค้างในผ้าอ้อมทำให้เกิดการระคายเคืองต่อผิวหนังได้ และในรายที่ต้องสวมใส่ผ้าอ้อมเป็นระยะเวลานาน มักจะมีปัญหาผิวหนังถลอกจากการเสียดสีกับผ้าอ้อมได้ เช่น ผู้ป่วยติดเตียง

                อาการของผื่นผ้าอ้อมสังเกตได้จากผิวเป็นผื่นแดงบริเวณที่มีการสัมผัสสิ่งขับถ่ายหรือเสียดสี เช่น อวัยวะเพศ ก้น ต้นขา ขาหนีบ ท้องน้อย ซึ่งถ้าปล่อยทิ้งไว้ไม่ดูแล ผื่นจะขยายเป็นวงกว้างขึ้น และเกิดเป็นรอยถลอก และในบางรายอาจรุนแรงถึงขั้นติดเชื้อรา ทำให้รู้สึกแสบคัน หรือติดเชื้อแบคทีเรียรุนแรง จนบางครั้งอาจกลายเป็นโรคแทรกซ้อนได้

                วิธีป้องกันและดูแลผื่นผ้าอ้อมที่ถูกต้อง 1.ทำความสะอาดผิวหนังอย่างอ่อนโยนด้วยน้ำเปล่าเท่านั้น ใช้สบู่ที่มีความเป็นกรดด่างเหมาะกับผิวส่วนที่ระคายเคืองได้ง่าย หรือใช้ผลิตภัณฑ์ที่ช่วยกำจัดความสกปรกในจุดที่บอบบางอย่างอ่อนโยนโดยไม่ต้องล้างน้ำซ้ำเพื่อลดการเสียดสี และถลอกของผิวหนัง

                2.ให้ความชุ่มชื้นแก่ผิวหนังด้วยการทาครีมช่วยเพิ่มความชุ่มชื้น โดยเลือกครีมชนิดที่ไม่ก่อให้เกิดการระคายเคือง และต้องมีคุณสมบัติที่สามารถคืนไขมันเข้าผิวหนังได้ และไม่ควรใช้น้ำมันหรือผลิตภัณฑ์ที่ทำให้เหนอะหนะทาผิวหนัง เนื่องจากจะไม่สบายผิว ทำให้ติดผ้าอ้อม และทำความสะอาดยากเกิดความหมักหมมได้ง่าย

                3.หลีกเลี่ยงการใช้ครีมที่มีสเตียรอยด์ที่ใช้รักษาอาการผื่นแพ้ผิวหนังเนื่องจากรอยแดงๆ ในรายที่เป็นผื่นผ้าอ้อมของผู้สูงอายุนั้นอาจไม่ใช่การอักเสบแบบเดียวกันอีก ทั้งการทาสเตียรอยด์ติดต่อกันเป็นเวลานานจะส่งผลให้ผิวบางลงจึงแนะนำให้ใช้ครีมที่ได้คุณภาพมาตรฐาน และเพิ่มความชุ่มชื้นแก่ผิวหนังไปพร้อมๆ กัน

                การป้องกันผื่นผ้าอ้อมนั้นดีต่อทั้งตัวผู้ป่วยเองและช่วยลดภาระผู้ดูแลจากค่ารักษาพยาบาลที่อาจเกิดขึ้นได้อีกด้วยค่ะ โดย 3 เอ็ม มีวิธีการและขั้นตอนง่ายๆ มาแนะนำ

                หมั่นเปลี่ยนผ้าอ้อมสม่ำเสมออย่าให้ผิวหนังอับชื้น โดยต้องทำความสะอาดผิวด้วยผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยนต่อผิวหนังผู้ป่วยทุกครั้ง หลังอุจจาระและปัสสาวะอย่าปล่อยทิ้งไว้นาน เนื่องจากในผู้สูงอายุปัสสาวะมักจะเป็นสาเหตุของความเปียกชื้น ยิ่งเมื่อปนเปื้อนกับอุจจาระที่เป็นด่างสูงด้วยแล้วจะยิ่งทำอันตรายต่อผิวหนังมากขึ้น เพราะแบคทีเรียที่ปนมากับอุจจาระจะทำให้สภาพของปัสสาวะเปลี่ยนไป รวมทั้งอาจจะเกิดการติดเชื้อบริเวณผิวหนังได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าผิวส่วนนั้นถูกห่อหุ้มด้วยผ้าอ้อมตลอด

                ไม่ควรใส่ผ้าอ้อมตลอดวัน โดยหลังจากถอดผ้าอ้อมเก่าออกและทำความสะอาดผิวแล้ว แนะนำให้พักผิวไว้สักครู่ เพื่อให้ผิวหนังได้ระบายความอับชื้น

                เลือกขนาดผ้าอ้อมให้พอดี ไม่ควรใส่ผ้าอ้อมแน่นจนเกินไป เนื่องจากจะทำให้เกิดรอยกด เสียดสี และเป็นแผลได้ง่าย

                หากแผลผื่นผ้าอ้อมเริ่มลุกลามหรือไม่ลดลงควรปรึกษาแพทย์เพื่อรักษาอาการที่เกิดขึ้นต่อไป

                การดูแลผิวผื่นผ้าอ้อมนั้นไม่ใช่เรื่องยาก แต่ต้องขึ้นอยู่กับการสังเกต ใส่ใจในการทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ และเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลปกป้องผิวหนังที่เหมาะสม.