แม้ว่าการแข่งขันในธุรกิจร้านอาหารจะรุนแรงมากสักแค่ไหน แต่ยังถือเป็นดาวเด่นที่มีผู้ประกอบการหน้าใหม่เข้ามาตลอดทั้งปี โดยข้อมูลของซีอาร์จีพบว่าภาพรวมธุรกิจร้านอาหารในประเทศไทยมีมูลค่าสูงถึง 4 แสนล้านบาท นับว่ามีขนาดใหญ่มาก การเติบโตก็ค่อนข้างจะล้อไปตามจีดีพีของประเทศ หรือเฉลี่ยที่ 3-5% หากจะแยกมูลค่าของร้านแต่ละประเภทออกมา ก็จะเห็นได้ว่าร้านอาหารประเภทคาเฟ่ หรือร้านกาแฟมีมูลค่าขยับเข้ามาเป็น 2 หมื่นล้านบาทแล้ว ซึ่งก็ไม่น่าแปลกใจสักเท่าไหร่ เพราะที่ผ่านมาคนรุ่นใหม่หันมาเปิดร้านกาแฟกันมากเหลือเกิน

        ส่วนต่อมาจะเป็นแบบ Hotpot 1.9 หมื่นล้านบาท ร้านอาหารจานด่วน 1.87 หมื่นล้านบาท ร้านอาหารญี่ปุ่น 1.8 หมื่นล้านบาท ส้มตำ 1.6 หมื่นล้านบาท เบอร์เกอร์ 9,000 ล้านบาท ร้านอาหารตะวันตก 9,000 ล้านบาท พิซซ่า 8,200 ล้านบาท เบเกอรี่ 8,100 ล้านบาท ร้านอาหารไทย 8,000 ล้านบาท ไอศกรีม 7,700 ล้านบาท ปิ้งย่าง 6,200 ล้านบาท โดนัต 3,600 ล้านบาท อาหารจีน 3,000 ล้านบาท อาหารเกาหลี 2,000 ล้านบาท และเวียดนาม 1,000 ล้านบาท

        ศูนย์วิจัยกสิกรไทย ระบุว่า ปัจจุบันมีผู้ประกอบการร้านอาหารประกอบธุรกิจในห้างสรรพสินค้า และร้านค้าปลีกขนาดใหญ่มากขึ้น เป็นผลมาจากการขยายสาขาของห้างสรรพสินค้า รวมถึงร้านค้าปลีกขนาดใหญ่ และการเพิ่มสัดส่วนพื้นที่ร้านอาหาร เป็นการเปิดพื้นที่สำหรับผู้ประกอบการร้านอาหาร ทั้งเชนร้านอาหาร ผู้ประกอบการรายใหญ่ และผู้ประกอบการรายย่อยทั่วไป โดยการเริ่มต้นธุรกิจ หรือขยายสาขาของผู้ประกอบการร้านอาหารรายย่อยทั่วไป เป็นการเพิ่มทางเลือกในการรับประทานอาหารในห้างสรรพสินค้า และร้านค้าปลีกขนาดใหญ่ให้มีความหลากหลายมากขึ้น  จากเดิมที่ส่วนใหญ่เป็นการใช้บริการเชนร้านอาหารเป็นหลัก

        แน่นอนว่าการเพิ่มสัดส่วนพื้นที่ร้านอาหารในห้างสรรพสินค้า และร้านค้าปลีกขนาดใหญ่ เป็นการเปิดโอกาสให้ผู้ประกอบการร้านอาหารรายใหม่สามารถเข้าไปประกอบธุรกิจ แต่ขณะเดียวกันก็น่าจะส่งผลต่อเนื่องให้การแข่งขันระหว่างผู้ประกอบการร้านอาหารในห้างสรรพสินค้า และร้านค้าปลีกขนาดใหญ่มีสถานการณ์รุนแรงมากยิ่งขึ้นด้วย

        การเข้ามาเปิดในห้างย่อมทำให้ต้นทุนของการดำเนินธุรกิจเพิ่มสูงขึ้นตามไปด้วย ก็นับเป็นความท้าทายสำหรับผู้ประกอบการร้านอาหาร ไม่ว่าจะเป็นค่าเช่าพื้นที่ เพราะหากทำเลนั้นๆ มีศักยภาพสูงเท่าไหร่ ย่อมทำให้ราคาเช่าสูงตามไปด้วย รวมถึงต้นทุนค่าแรงที่เพิ่มสูงขึ้น ที่ส่งผลต่อผู้ประกอบการร้านอาหารทุกกลุ่ม

        สำหรับการขยายสาขายังเป็นกลยุทธ์ที่ผู้ประกอบการร้านอาหารให้ความสำคัญ แม้การขยายสาขาจะเป็นการเสริมสร้างให้รายได้รวมของผู้ประกอบการขยายตัว แต่โดยส่วนใหญ่แล้วเป็นการขยายตัวมาจากรายได้ของสาขาที่เปิดใหม่ ซึ่งเป็นผลมาจากลูกค้ามีแนวโน้มกระจายตัวใช้บริการสาขาใหม่ๆ และส่งผลต่อเนื่องให้รายได้ของสาขาเดิมลดลง หรือเติบโตอย่างชะลอตัวลง

        ข้อมูลจากศูนย์วิจัยกสิกรไทย ยังบอกอีกว่า ความท้าทายของผู้ประกอบการจึงอยู่ที่การคัดเลือกทำเลในการขยายสาขา ซึ่งต้องเป็นทำเลที่สามารถเข้าถึงฐานลูกค้าใหม่ๆ เพื่อไม่ให้ส่งผลกระทบต่อรายได้ของสาขาเดิม โดยอาจเป็นการขยายสาขาไปยังพื้นที่ใหม่ๆ ที่การแข่งขันยังไม่รุนแรง รวมถึงอัตราค่าเช่ายังไม่สูงมากนัก

        ในเรื่องของทำเลผู้บริหารของซีอาร์จี บอกว่า ในตอนนี้ผู้ประกอบการยังมีโอกาสขยายสาขาได้อีกหลายสถานที่ ไม่ใช่เพียงแค่ตามศูนย์การค้าที่ขยายตัวอยู่ แต่ยังสามารถไปยังที่มีการเปิดพื้นที่สำหรับร้านอาหาร อย่างสถานีบริการน้ำมัน ที่หลายแห่งพยายามหาร้านอาหารเข้ามาตอบโจทย์ไลฟ์สไตล์ของผู้คนมากขึ้น เพราะตอนนี้ผู้เข้าใช้บริการก็ไม่ได้มาเติมน้ำมันอย่างเดียว แต่ต้องมีหลายอย่างให้ครบวงจร หรืออาคารสำนักงานในพื้นที่ใจกลางเมืองที่ลูกค้ากลุ่มเป้าหมายเป็นพนักงานออฟฟิศคนรุ่นใหม่ที่มีกำลังซื้อ รวมถึงโรงพยาบาลที่มีบริการต่างๆ เพื่ออำนวยความสะดวกสำหรับผู้ป่วยและผู้มาเยี่ยม ก็ล้วนแต่เป็นทำเลน่าสนใจ ที่สามารถเป็นทางเลือกแก่ผู้ประกอบการได้

        ไม่ว่าจะขยันเปิดร้านอาหารกันมากสักแค่ไหน แต่หากสูตรบริหารไม่ดีก็อาจไม่ประสบความสำเร็จได้ โดยเฉพาะยุคที่ผู้บริโภคไม่ได้ต้องการเพียงแค่รสชาติอาหารอร่อยอย่างเดียว แต่ความสะดวกสบายก็เป็นอีกหนึ่งประเด็นที่ต้องคำนึงถึง ทำให้ตัวเลขของบริการเดลิเวอรีเติบโตสองหลักทุกปี ขณะเดียวกันประเภทอาหารที่หลากหลายก็เกิดขึ้นเยอะ แต่อยู่ยาก ร้านอาหารเปิดใหม่ หากสายป่านไม่ยาวมากพอ เรื่องของโอเปอเรชั่นที่ไม่ดี การตลาดไม่ทำ สุดท้ายก็จะอยู่ในตลาดได้ไม่นาน ต้องถอยออกไป น่าสนใจว่าก่อนสิ้นปีความคึกคักของธุรกิจร้านอาหารจะเป็นเช่นไร ท่ามกลางการแข่งขัน และกำลังซื้อลูกค้าบางกลุ่มที่ยังไม่ฟื้นตัวดีนัก.

รุ่งนภา สารพิน