รัฐบาลญี่ปุ่นแถลงเมื่อวันศุกร์ว่าญี่ปุ่นจะส่งเรือพิฆาต 1 ลำ และเครื่องบินลาดตระเวน 2 ลำ คุ้มกันเส้นทางเดินเรือในภูมิภาคตะวันออกกลางตั้งแต่ปีหน้า โดยเป็นภารกิจของญี่ปุ่นเองไม่เกี่ยวกับกองกำลังผสมของสหรัฐและจะไม่ยุ่งกับช่องแคบฮอร์มุซ

ทาโร โคโน รัฐมนตรีกลาโหมญี่ปุ่นแถลงข่าวที่กระทรวงเมื่อวันศุกร์ / AFP

    รายงานเอเอฟพีและรอยเตอร์เมื่อวันที่ 27 ธันวาคมกล่าวว่า ตามแผนที่ผ่านการอนุมัติของคณะรัฐมนตรีของนายกฯ ชินโซ อาเบะ เรือพิฆาตบรรทุกเฮลิคอปเตอร์ 1 ลำ และเครื่องบินลาดตระเวน พี-3 ซี 2 ลำ จะถูกส่งไปปฏิบัติภารกิจรวบรวมข่าวกรองสำหรับการรักษาความปลอดภัยของเส้นทางเดินเรือสำหรับเรือสินค้าญี่ปุ่นที่เดินทางผ่านในภูมิภาคนั้น แต่หากมีสถานการณ์ฉุกเฉิน รัฐมนตรีกลาโหมจะมีคำสั่งพิเศษอนุญาตให้ใช้อาวุธเพื่อปกป้องเรือที่ตกอยู่ในอันตรายได้

    โยชิฮิเดะ ซูกะ รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี กล่าวขณะแถลงข่าวประจำวันเมื่อวันศุกร์ว่า สันติภาพและเสถียรภาพในตะวันออกกลางมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อสันติภาพและความเจริญรุ่งเรืองของประชาคมระหว่างประเทศ ซึ่งรวมถึงญี่ปุ่น ขณะเดียวกัน ก็สำคัญมากเช่นกันที่จะต้องสร้างความมั่นใจว่าเรือที่เกี่ยวข้องกับญี่ปุนสามารถเดินเรือได้อย่างปลอดภัยในตะวันออกกลาง ซึ่งเป็นแหล่งพลังงานที่สำคัญของโลก

    อิหร่านและสหรัฐมีความบาดหมางกันมากขึ้นนับแต่ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ นำสหรัฐถอนตัวจากความตกลงนิวเคลียร์ปี 2558 เมื่อปีที่แล้ว แล้วรื้อฟื้นการคว่ำบาตรอิหร่านอย่างเต็มรูปแบบ เดือนพฤษภาคมและมิถุนายนปีนี้ มีเรือสินค้าของหลายประเทศถูกโจมตีหลายครั้งในภูมิภาคตะวันออกกลาง ซึ่งรวมถึงเรือบรรทุกน้ำมันโคกุกะ เคอเรเจิส ของญี่ปุ่น สหรัฐกล่าวโทษการโจมตีเหล่านี้ว่าเป็นฝีมือของอิหร่าน แต่อิหร่านปฏิเสธคำกล่าวหานี้

    สหรัฐได้จัดตั้งกองกำลังผสมทางทะเลขึ้นเพื่อปกป้องเรือในภูมิภาคนี้ โดยอังกฤษและออสเตรเลียเป็นกำลังหลักของหุ้นส่วนสหรัฐในโลกตะวันตกที่ตกลงจะส่งเรือรบมาช่วยคุ้มกันเรือสินค้าในอ่าวอาหรับ แต่ประเทศยุโรปส่วนใหญ่ปฏิเสธจะเข้าร่วมภารกิจนี้ ด้วยหวั่งเกรงว่าจะบั่นทอนความพยายามประคับประคองความตกลงนิวเคลียร์ที่ทำใว้กับอิหร่าน

    ส่วนญี่ปุ่นนั้น แม้จะเป็นพันธมิตรของสหรัฐ แต่ยังรักษาความสัมพันธ์อันดีกับอิหร่านไว้ และเลือกที่จะเปิดปฏิบัติการของตนเองแทนที่จะเข้าร่วมภารกิจที่สหรัฐเป็นผู้นำ

    สัปดาห์ที่แล้ว อาเบะเพิ่งให้การต้อนประธานาธิบดีฮัสซัน โรฮานี ของอิหร่านที่มาเยือนกรุงโตเกียว และเขาได้แจ้งต่อผู้นำอิหร่านถึงแผนการส่งเรือรบไปยังภูมิภาคอ่าว

    โฆษกของกระทรวงกลาโหมคนหนึ่งเผยกับเอเอฟพีว่า ตามแผนนี้ ปฏิบัติการของกองกำลังป้องกันตนเองของญี่ปุ่นจะครอบคลุมน่านน้ำสากลในอ่าวโอมาน, ตอนเหนือของทะเลอาหรับ และอ่าวเอเดน แต่จะไม่รวมถึงช่องแคบฮอร์มุซ ซึ่งเป็นพื้นที่ปฏิบัติการของกองกำลังผสมของสหรัฐและเป็นเส้นทางขนส่งน้ำมันที่สำคัญ     

    เจ้าหน้าที่กระทรวงกลาโหมรายหนึ่งกล่าวว่า รัฐบาลญี่ปุ่นวางเป้าหมายว่าจะเริ่มปฏิบัติการบินลาดตระเวนได้ในเดือนมกราคม ส่วนเรือพิฆาตนั้นน่าจะเริ่มปฏิบัติการได้ในเดือนกุมภาพันธ์

    ภารกิจที่รัฐบาลญี่ปุ่นอนุมัตินี้มีระยะเวลา 1 ปี จนถึงวันที่ 26 ธันวาคม 2563 หากจะขยายเวลาภารกิจจะต้องให้คณะรัฐมนตรีอนุมัติใหม่

    รัฐธรรมนูญฉบับรักสันติของญี่ปุ่นที่เริ่มใช้หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 จำกัดขีดความสามารถในการป้องกันตนเองของญี่ปุ่นไว้อย่างเข้มงวด แต่นายกฯ อาเบะพยายามแก้ไขข้อจำกัดส่วนนี้ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา

    ปฏิบัติการของชาติยุโรปเพื่อคุ้มครองความปลอดภัยของเส้นทางเดินเรือในภูมิภาคอ่าวจะเริ่มต้นในเดือนหน้าเช่นกัน โดยฝรั่งเศสจะส่งเรือรบ 1 ลำลาดตระเวนในภูมิภาคนั้น.