เจ้าหน้าที่ระดับสูงของพรรคเอ็นแอลดีของนางอองซาน ซูจี ในรัฐยะไข่ ที่โดนกบฏอาระกันจับไว้เป็นตัวประกันขณะจัดชุมนุมหนุนนางซูจีขึ้นศาลโลกเมื่อ 2 สัปดาห์ก่อน เสียชีวิตในเหตุระเบิดโจมตีที่ฝ่ายกบฏโทษว่าเป็นฝีมือของกองทัพเมียนมา แต่เอ็นแอลดีระบุกบฏต้องรับผิดชอบ ส่วนกองทัพยังไม่มีความเห็น

นางอองซาน ซูจี เป็นตัวแทนเมียนมาต่อสู้คดีในศาลโลกเมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2562 / AFP

    รายงานเอเอฟพีและรอยเตอร์เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 26 ธันวาคม 2562 อ้างการเปิดเผยของกองทัพอาระกันในรัฐยะไข่ ทางภาคตะวันตกของเมียนมา ว่า เย เตน ประธานพรรคสันนิบาตแห่งชาติเพื่อประชาธิปไตย (เอ็นแอลดี) สาขาบูตีด่อง ถูกฆ่าตายระหว่างที่กองทัพเมียนมาโจมตีกองทัพอาระกันเมื่อวันคริสต์มาส แต่ไม่มีการตรวจพิสูจน์อย่างอิสระเพื่อยืนยันคำกล่าวอ้างนี้

    "เพราะการระเบิดครั้งใหญ่ ผู้ถูกกักขังบางคนเสียชีวิต บางคนบาดเจ็บ เย เตน ประธานเอ็นแอลดีจากบูตีด่อง เสียชีวิตในที่เกิดเหตุ" แถลงการณ์ของกองทัพอาระกันกล่าวถึงเหตุการณ์กองทัพเมียนมาโจมตีที่มั่นของพวกเขา

    เย เตน เป็นเจ้าหน้าที่พลเรือนระดับสูงที่สุดที่เสียชีวิตในเหตุการณ์ต่อสู้ระหว่างกองทัพกับกบฏอาระกันในรัฐยะไข่ที่ปะทุขึ้นรอบใหม่เมื่อราว 1 ปีก่อน ซึ่งทำให้ชาวบ้านไร้ที่อยู่แล้วนับแสนคน

    ประธานพรรคของนางซูจีสาขาบูตีด่องรายนี้ถูกพวกกบฏจับตัวไว้เมื่อราว 2 สัปดาห์ก่อน ระหว่างที่เขากำลังวางแผนจัดการชุมนุมเมื่อวันที่ 11 ธันวาคม เพื่อแสดงความสนับสนุนนางซูจี ประธานของพรรค ซึ่งดำรงตำแหน่งมนตรีแห่งรัฐ ที่กำลังเตรียมการต่อสู้คดีที่ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศที่กรุงเฮกของเนเธอร์แลนด์

    มโย ญุน โฆษกพรรคเอ็นแอลดี ปฏิเสธคำกล่าวอ้างของกบฏ และว่าพวกกบฏต้องรับผิดชอบต่อการตายของเจ้าหน้าที่ผู้นี้ "พวกเราเหล่าสมาชิกพรรคเอ็นแอลดีทุกคนเสียใจมากกับการสูญเสียครั้งนี้" โฆษกผู้นี้กล่าวกับเอเอฟพี "การจัดชุมนุมเพื่อสนับสนุนนางเป็นเรื่องชอบธรรมและไม่ใช่อาชญากรรม"

    ด้านกองทัพเมียนมายังไม่ให้ทัศนะเกี่ยวกับรายงานการเสียชีวิตของเจ้าหน้าที่พรรคเอ็นแอลดีรายนี้

    กองทัพอาระกันก่อความไม่สงบในรัฐยะไข่แห่งนี้ ทั้งด้วยการลักพาตัวอย่างเหิมเกริม, การวางระเบิด และการบุกโจมตีกองทัพและเจ้าหน้าที่ท้องถิ่น แต่ขณะเดียวกัน กองทัพเมียนมาก็ตอบโต้อย่างรุนแรง ด้วยการส่งกำลังทหารไปเสริมกำลังในพื้นที่นับหมื่นนาย และใช้ปฏิบัติการที่องค์กรแอมเนสตีอินเตอร์เนชันแนลกล่าวว่า เป็นการอุ้มหาย, ทารุณทรมาน และการฆ่านอกกระบวนการยุติธรรม

    กบฏอาระกัน ซึ่งกำลังคนส่วนใหญ่เป็นชาวพุทธยะไข่ อ้างว่าพวกเขาต่อสู้เพื่ออำนาจปกครองตนเอง และยืนยันว่าพวกเขาไม่เกี่ยวข้องกับกลุ่มกบฏโรฮีนจาที่โจมตีที่มั่นของกองกำลังฝ่ายความมั่นคงเมียนมา ที่เป็นต้นเหตุปฏิบัติการกวาดล้างอย่างรุนแรงเมื่อปี 2560 ที่ทำให้ชาวมุสลิมโรฮีนจากว่า 740,000 คน ทิ้งถิ่นฐานในรัฐยะไข่อพยพข้ามแดนเข้าบังกลาเทศ และนำไปสู่คำกล่าวหาว่าเมียนมาฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ชนกลุ่มน้อยเหล่านี้

    แกมเบีย ประเทศเล็กๆ ในแอฟริกาที่มีประชากรส่วนใหญ่เป็นมุสลิม ยื่นฟ้องต่อศาลโลก โดยมีองค์การความร่วมมืออิสลาม (โอไอซี) 57 ชาติ, แคนาดา และเนเธอร์แลนด์ให้การหนุนหลัง กล่าวหาเมียนมาละเมิดสนธิสัญญาฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ปี 2491 ศาลเริ่มเปิดการรับฟังคำกล่าวหาเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม

    กองทัพอาระกันกล่าวไว้ก่อนการไต่สวนว่า พวกเขาสนับสนุนคดีนี้ ซึ่งไม่บ่อยครั้งนักที่กบฏชาวพุทธกลุ่มนี้จะแสดงจุดยืนเข้าข้างชาวโรฮีนจา

    นางซูจีได้ต่อสู้คำกล่าวหานี้ต่อศาลโลกว่า ไม่มีหลักฐานที่พิสูจน์ว่าเมียนมามีเจตนาฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ และปฏิบัติการของกองทัพนั้นทำเพื่อตอบโต้การโจมตีของกบฏ.