ศาลกัมพูชายกเลิกการกักบริเวณ "เขม โสกา" ผู้นำฝ่ายค้าน ในบ้านพักแล้วเมื่อวันอาทิตย์ ให้อิสรภาพในการเคลื่อนไหวภายในประเทศ แต่ห้ามเดินทางออกนอกประเทศและห้ามเล่นการเมือง คาดเป็นความพยายามผ่อนคลายแรงกดดันจากอียูก่อนโดนลงดาบตัดสิทธิพิเศษทางภาษี อีกด้าน "สม รังสี" บินจากฝรั่งเศสมากัวลาลัมเปอร์ รอจ้อสภามาเลเซียอังคารนี้

สม รังสี เดินทางถึงสนามบินกัวลาลัมเปอร์ เมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน 2562 / AFP

    ข่าวเอเอฟพีและรอยเตอร์เมื่อวันอาทิตย์ที่ 10 พฤศจิกายน 2562 รายงานว่า ศาลแขวงพนมเปญของกัมพูชามีคำสั่งให้ยกเลิกการกักบริเวณเขม โสกา ผู้นำพรรคกู้ชาติกัมพูชา (ซีเอ็นอาร์พี) พรรคฝ่ายค้านที่โดนยุบพรรคเมื่อปีที่แล้ว แต่คำแถลงระบุว่า เขาไม่สามารถทำกิจกรรมทางการเมืองหรือเดินทางออกนอกประเทศได้

    วาย ริน โฆษกศาลยืนยันกับเอเอฟพีว่า โสกาสามารถเดินทางไปได้ทั่วประเทศแล้ว ขณะเพง เฮง ทนายความของโสมกา กล่าวว่า คำสั่งห้ามยุ่งเกี่ยวกับกิจกรรมทางการเมืองนั้นเขียนไว้กว้างมากและไม่ชัดเจน

    ด้านโสกาโพสต์ลงเฟซบุ๊กว่า ในฐานะผู้บริสุทธิ์ที่โดนคุมขังนาน 2 ปี เขายังคงต้องการให้ยกเลิกข้อกล่าวหาที่มีต่อตัวเขา "ผมคาดหวังว่าการตัดสินใจในวันนี้จะเป็นก้าวแรก แต่ตัวผม เช่นเดียวกับชาวมาเลเซียอีกจำนวนมากที่สูญเสียเสรีภาพทางการเมือง ยังคงต้องการความยุติธรรมและทางออกที่แท้จริง" เขากล่าว

    เขม โสกา วัย 66 ปี ถูกจับกุมเมื่อปี 2560 โดยถูกกล่าวหาว่าสมคบคิดกับต่างชาติวางแผนโค่นล้มฮุน เซน   ส่วนพรรคซีเอ็นอาร์พีของเขาถูกสั่งห้ามลงสมัครรับเลือกตั้งทั่วไปเมื่อปีที่แล้ว ซึ่งพรรคประชาชนกัมพูชาของนายกฯ ฮุน เซน กวาดที่นั่งได้ทั้งสภา และชาติตะวันตกประณามว่าเป็นเรื่องตลก

    ด้านสถานทูตสหรัฐอเมริกาประจำพนมเปญกล่าวว่า การผ่อนคลายคำสั่งห้ามครั้งนี้เป็น "ความก้าวหน้าอย่างจำกัด" และเรียกร้องให้กัมพูชายกเลิกข้อกล่าวหาทั้งหลาย  "ที่คนส่วนใหญ่มองว่ามาจากการขับดันทางการเมือง"

    "สหรัฐเรียกร้องให้ปล่อยตัวทุกคนที่ถูกควบคุมตัวตามอำเภอใจหรืออย่างผิดกฎหมาย รวมถึงนักข่าว, นักเคลื่อนไหวภาคประชาสังคม และผู้สนับสนุนและสมาชิกพรรคการเมืองฝ่ายค้าน อย่างไม่มีเงื่อนไข" แถลงการณ์ของสถานทูตสหรัฐกล่าว

    ช่วงหลายสัปดาห์ที่ผ่านมา นับแต่สม รังสี ผู้ร่วมก่อตั้งพรรคซีเอ็นอาร์พีที่หนีไปใช้ชีวิตลี้ภัยในฝรั่งเศสตั้งแต่ปี 2558 ประกาศแผนเดินทางกลับกัมพูชาเพื่อนำการชุมนุมประท้วงในวันเสาร์ที่ 9 พฤศจิกายน ซึ่งตรงกับวันชาติกัมพูชา ทางการกัมพูชาได้จับกุมนักเคลื่อนไหวไว้แล้วราว 50 ราย

    แผนเดินทางกลับเข้าประเทศของสม รังสี วัย 70 ปี ถูกยกเลิกเมื่อเขาไม่ได้รับอนุญาตให้ขึ้นเครื่องบินของการบินไทยเมื่อวันพฤหัสบดีเมื่อมาลงที่กรุงเทพฯ ภายหลังรัฐบาลไทยยืนยันไม่อนุญาตให้ใช้ไทยเป็นทางผ่าน แต่เมื่อวันเสาร์ผู้นำฝ่ายค้านรายนี้สามารถเดินทางจากกรุงปารีสมาลงที่สนามบินกัวลาลัมเปอร์ แต่ยังไม่ชัดเจนว่าเขาจะพยายามเข้ากัมพูชาอีกหรือไม่

    รังสีกล่าวไว้ว่า เขาจะอยู่ในมาเลเซียสัก "2-3 วัน" เพื่อพบกับมิตรสหายที่มีความคิดเหมือนกัน และจะไปกล่าวสุนทรพจน์ต่อสมาชิกรัฐสภามาเลเซียในวันอังคาร

    เขาบอกกับเอเอฟพีถึงการปล่อยตัวโสกาด้วยว่า เป็นก้าวเล็กๆ ในทิศทางที่ถูกต้อง และข้อกล่าวหาน่าหัวเราะที่กล่าวหาเพื่อนสมาชิกฝ่ายค้านของเขาควรถูกยกเลิกด้วย

    การปราบปรามฝ่ายค้านทำให้สหภาพยุโรป (อียู) เริ่มกระบวนการทบทวนสิทธิพิเศษทางภาษี "ทุกอย่างยกเว้นอาวุธ" (อีบีเอ) ของกัมพูชา โดยมีแผนจะตัดสินใจเบื้องต้นวันที่ 12 พฤศจิกายนนี้ เท็ดดี บากุยลัต อดีต ส.ส.ฟิลิปปินส์ที่เป็นสมาชิกรัฐสภาอาเซียนเพื่อสิทธิมนุษยชน กล่าวว่า คำสั่งศาลให้ปล่อยตัวโสกาเป็นแค่ความพยายามยับยั้งการแซงก์ชันของอียูเท่านั้น.