พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดพิพิธภัณฑ์เหรียญกษาปณานุรักษ์ แหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมแห่งใหม่บนเกาะรัตนโกสินทร์ เพราะได้รวบรวมองค์ความรู้ในหลากหลายแง่มุมเกี่ยวกับเงินตราที่เป็น "เหรียญ" ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศ ผู้เข้าชมจะได้ชมเหรียญกษาปณ์ที่ผลิตและประกาศใช้ครั้งแรกตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 4 ตลอดจนวิวัฒนาการของเหรียญแต่ละรัชกาล โดยเฉพาะเหรียญที่กรมธนารักษ์จัดสร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ซึ่งถือเป็นยุคทองของเหรียญไทย มีการผลิตเหรียญรวมกว่า 208 วาระ มากที่สุดในประวัติการณ์การผลิตเหรียญของบ้านเรา

เหรียญกษาปณ์ทองคำตราพระมหาพิชัยมงกุฎ-กรุงสยาม ในสมัยรัชกาลที่ 4 

      อาคารก่ออิฐถือปูนสีเหลืองบนถนนจักรพงษ์แห่งนี้ กระทรวงการคลังมอบหมายให้กรมธนารักษ์จัดสร้างพิพิธภัณฑ์เหรียญขึ้น โดยปรับปรุงอาคารเก่าของสำนักบริหารเงินตราเดิม สูง 3 ชั้น ให้เป็นพิพิธภัณฑ์เหรียญที่สวยงามและทันสมัย เคยเปิดให้ชมชั้น 1 เมื่อ 5 ปีก่อน หลังการปรับปรุงห้องจัดแสดงชั้น 2 และชั้น 3 แล้วเสร็จ ทางกรมธนารักษ์ได้ขอรับพระราชทานชื่อ โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ พระราชทานชื่อว่า "พิพิธภัณฑ์เหรียญกษาปณานุรักษ์" หมายถึง สถานที่รวบรวมและแสดงสิ่งต่างๆ เกี่ยวกับเหรียญอันเป็นที่อนุรักษ์เหรียญกษาปณ์ ขณะนี้พร้อมต้อนรับชาวไทยและนักท่องเที่ยวเข้าชม

      เหรียญเงินตราที่นำมาจัดแสดง อยู่ภายใต้แนวความคิด “วิถีแห่งเงินตรา สินล้ำค่าของแผ่นดิน” นอกจากนี้ยังมีการจัดแสดงเหรียญนานาชาติที่สะท้อนให้เห็นประวัติศาสตร์ ศิลปวัฒนธรรมของแต่ละประเทศ แต่ละเหรียญเหมือนพาผู้ชมไปพบกับประสบการณ์แปลกใหม่ที่ช่วยปะติดปะต่อ ร้อยเรียงเรื่องราวทางเศรษฐกิจ สังคม และวิถีวัฒนธรรม

      ภายในอาคารพิพิธภัณฑ์เหรียญกษาปณานุรักษ์มีการจัดแสดงนิทรรศการถาวรและนิทรรศการชั่วคราว ประกอบด้วย ชั้น 1 นิทรรศการถาวร ห้องปฐมบทแห่งเงินตรา บอกเล่าผ่านแอนิเมชัน 4 มิติ ที่ฉายบนผนังถ้ำแบบ 360 องศา ได้อรรถรสการรับชม ผ่านประสาทสัมผัสทั้งตาดู หูฟัง พื้นสั่นสะเทือน และได้รับกลิ่นจากเครื่องเทศ ถัดมาห้องเส้นทางวิวัฒนาการเงินตรา จำลองบรรยากาศป่าและธรรมชาติที่มนุษย์หยิบมาเป็นสื่อกลางแลกเปลี่ยน เช่น หนังสัตว์ ใบชา เกลือแท่ง และเมล็ดโกโก้ จากนั้นเข้าสู่นิทรรศการเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระผู้ทรงปฏิรูปเหรียญกษาปณ์ไทย ภายในนิทรรศการฉายแอนิเมชันเรื่องราวการเปลี่ยนผ่านจากเงินพดด้วงมาเป็นเหรียญกลมแบนสมัยรัชกาลที่ 4 แล้วยังมีนิทรรศการชั่วคราว นิทรรศการ ชุดเงินตรารัตนโกสินทร์ นิทรรศการชุดสืบราชย์ สานพระราชปณิธาน

ห้องปฐมบทแห่งเงินตรา แอนิเมชัน 4 มิติ 

      ขึ้นบันไดไปชั้น 2 เป็นนิทรรศการถาวร ห้องนานาอาณาจักรเหรียญ จัดแสดงเหรียญสมัยฟูนัน-ทวารวดี ลพบุรี และศรีวิชัย ซึ่งแพร่หลายตามเส้นทางการค้าในสุวรรณภูมิ โชว์เหรียญจริงในบรรยากาศการจำลอง พร้อมฉายโปรเจ็กเตอร์รอบห้องย้อนวันเวลาของสุวรรณภูมิกลับมามีชีวิตอีกครั้ง ส่วนห้องเริ่มต้นอาณาจักรไทย พาเราเข้าสู่ยุคสมัยเงินตราไทยแท้ ที่เรียกว่า “พดด้วง” เล่าถึงพดด้วงในแต่ละสมัยผ่านบรรยากาศตลาดการค้าโบราณจากสุโขทัย อยุธยา ธนบุรี มาจนถึงรัตนโกสินทร์ตอนต้น รวมถึงเงินตราในอาณาจักรล้านนา ล้านช้าง เมื่อเข้าสู่ห้องกษาปณ์รัตนโกสินทร์ ผู้ชมจะได้รู้เรื่องราววิวัฒนาการของเหรียญสมัยรัตนโกสินทร์ผ่านการจำลองบรรยากาศการค้าในอดีต รวมทั้งสื่อมัลติมีเดียอันหลากหลายและทันสมัย พิพิธภัณฑ์ยังนำเสนอเรื่องเหรียญในมุมมองแปลกใหม่ที่ไม่ใช่แค่เป็นสื่อกลางการแลกเปลี่ยน แต่มีบทบาทกับความเชื่อและประเพณีไทยในห้องเหรียญกับสังคมไทย

ห้องนานาอาณาจักรเหรียญ โชว์เหรียญจริงในบรรยากาศจำลอง

      ส่วนห้องเหรียญนานาชาติ มีทัชสกรีนลูกโลกขนาดใหญ่ที่รอให้ผู้ชมมาสัมผัสเรื่องราวของเหรียญกษาปณ์หมุนเวียนจากทั่วทุกมุมโลกด้วยตัวเอง พร้อมทั้งโชว์เหรียญกษาปณ์หมุนเวียนนานาชาติ ถัดมา ห้องกว่าจะมาเป็นเหรียญ เสนอกระบวนการผลิตที่ละเอียดและประณีต ห้องรู้รอบเหรียญ รวบรวมเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยของเหรียญไทย ถ้าอยากรู้ทำไมเหรียญ 5 บาทถึงมีขอบในเป็นเหลี่ยม คำตอบอยู่ห้องนี้ ห้องร้อยเรียงเรื่องเงินตรา จุดเด่นเสนอโมเดลเงินตราไทยที่นำมาร้อยเรียงสื่อการเดินทางของเหรียญตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

ห้องเหรียญนานาชาติ สัมผัสเรื่องราวเหรียญกษาปณ์จากทุกมุมโลก

      ไฮไลต์ยังไม่หมด เดินไปชั้น 3 ชมนิทรรศการถาวร ห้องวัฒนากษาปณ์ไทย ห้องนี้ถ่ายทอดเรื่องราวยุคทองของเหรียญกษาปณ์ไทย พร้อมทั้งจัดแสดงเหรียญกษาปณ์ในสมัยรัชกาลที่ 9 ตั้งแต่เหรียญกษาปณ์หมุนเวียน เหรียญกษาปณ์ที่ระลึก เหรียญที่ระลึก และเหรียญที่ระลึกประดับแพรแถบ น่าสนใจมาก ใช้วัสดุและเทคนิคการผลิตที่หลากหลาย ทั้งเหรียญที่ระลึกมีราคาปรากฏบนเหรียญ ใช้จ่ายได้ ส่วนเหรียญที่ระลึกไม่มีสภาพเป็นเงินตรา ใช้ชำระหนี้ไม่ได้ ในหลวง ร.9 มีพระบรมราชานุญาตให้กรมธนารักษ์เชิญพระบรมฉายาลักษณ์และพระบรมสาทิสลักษณ์ประทับบนเหรียญเป็นจำนวนมาก เราจะได้เห็นเหรียญที่ผลิตขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติ รวมถึงน้อมนำจิตใจของพสกนิกรไทยให้แสดงความจงรักภักดี และน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณ มีค่าต่อใจทุกเหรียญที่ได้ชม

เหรียญกษาปณ์ที่ระลึกเพื่อส่งเสริมกิจการองค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) ผลิตขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติ ร.9   

     ที่กล่าวมานี้ เป็นนิทรรศการที่นำเทคโนโลยีทันสมัยมาประกอบการจัดแสดง รวมถึงใช้แนวคิดการออกแบบแบบอารยสถาปัตย์ ให้เหมาะสมกับคนทุกเพศทุกวัยและทุกภาษา มีคำบรรยายอักษรเบรลล์ ทางเดินและแบบจำลองสามารถสัมผัสได้สำหรับผู้พิการทางสายตา แล้วยังมีอุปกรณ์บรรยายเสียงนำชมพิพิธภัณฑ์ถึง 7 ภาษา ทั้งไทย จีน ญี่ปุ่น เกาหลี อังกฤษ เยอรมัน และฝรั่งเศส รองรับนักท่องเที่ยว อยากชวนให้มาพิพิธภัณฑ์เหรียญกษาปณานุรักษ์ จะได้เล่าให้ลูกหลานคนใกล้ตัวฟังว่า เหรียญที่อยู่ในมือมีคุณค่าเพียงไร พิพิธภัณฑ์เปิดให้บริการวันอังคาร-วันศุกร์ ตั้งแต่เวลา 08.00-16.30 น. และวันเสาร์-อาทิตย์ ตั้งแต่เวลา 10.00-18.00 น. ปิดทุกวันจันทร์ เข้าชมฟรี.