สสส.จับมือกลุ่มคนตัว D เปิดเวทีพลังนักสื่อเสียงร่วมสร้าง “คนไทยหัวใจฟู” ดึงดีเจ 100 สถานีวิทยุชุมชนทั่วไทยพัฒนาศักยภาพ เพิ่มกลยุทธ์ผลิตสื่อดี-หยุดข่าวลวงด้านสุขภาพ-สร้างประโยชน์ต่อชุมชน ดร.สุปรีดา ผจก.สสส. เชิญชวนคนไทยปรับวิถีชีวิตสนใจสุขภาพ 18 ปี สสส.  ชีวิตดีเริ่มต้นที่เรา

สสส.จัดกิจกรรม “สร้างคนไทยหัวใจฟู” ที่ห้องประชุม 201 อาคารศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ สสส. ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์ ผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวว่า ในฐานะเจ้าบ้าน สสส.เป็นองค์กรภาครัฐใช้เงินภาษีด้วยเส้นทางพิเศษ มีอำนาจจัดเก็บภาษีเพิ่มอีก 2% จากเหล้า บุหรี่ที่นำเข้า ซึ่งจะต้องเสียภาษีสรรพสามิตตั้งแต่ปี 2544 เป็นกองทุนแรก ต่อมาเพิ่มอีกเป็น 4 กองทุน กองทุนกีฬา กองทุนผู้สูงอายุ เบี้ยผู้สูงอายุ สสส.ทำงานสร้างเสริมสุขภาพประชาชน มีคำถามว่าเรามีกระทรวงสาธารณสุขเป็นหน่วยงานใหญ่เป็นเบอร์ 2 รองจากกระทรวงศึกษาธิการ ให้บริการด้านสาธารณสุขอยู่แนวหน้า บุคลากรสาธารณสุข 3 แสนคน กระจายระดับตำบล มี อสม.กว่าล้านคน

เหตุผลที่ต้องมีหน่วยงาน สสส. เรื่องความเจ็บไข้ได้ป่วย สุขภาพเปลี่ยนแปลงจากอดีต การแพทย์แผนปัจจุบันทำได้ผล เปรียบเทียบกับสมัยก่อนป่วยโรคระบาดต้องอพยพย้ายเมือง สมัยแม่นาค แม่คลอดลูกเสี่ยงตายครึ่งหนึ่ง ยุคสมัยเปลี่ยนไป โรคติดต่อร้ายแรง โรคห่า ฝีดาษ คร่าชีวิตคนตายเป็นเบือ บัดนี้หายไปแล้ว อีโบลาตายทั้งโลกกว่าพันคน ภาวการณ์คลอดที่แม่ตาย เด็กทารกตายลดลง เราเจอคลื่นลูกใหม่ โรค NCDs โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง สังเกตได้จากการที่เราไปงานศพ คนที่ตายอันดับ 1 ด้วยโรคมะเร็ง 7 หมื่นคน โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคสมอง โรคที่เกิดจากพฤติกรรม

เมื่อท่านเดินเข้ามาที่หน่วยงาน สสส. ชีวิตดีเริ่มต้นที่เรา เชิญคนไทยปรับวิถีชีวิตช่วยกันลดบุหรี่ ลดเหล้า ลดพุง พร้อมเครื่องมือช่วยร้อยแปด ด้วยโครงสร้างเดิมของกระทรวงสาธารณสุข ระบบบริการสุขภาพมีสถานบริการ รพ.สต. รพ.อำเภอ รพ.จังหวัด ในขณะที่ สสส.มีเจ้าหน้าที่กว่า 100 คนทำภารกิจใหม่ มีกองทุนสนับสนุนให้คนมีบทบาทช่วยกันดูแลสุขภาพให้ดีขึ้น ต้นตอสุขภาพสัมพันธ์กับวิถีชีวิต ขณะนี้กำลังพิจารณาขับเคลื่อนในการจัดเก็บภาษียาเส้น ขึ้นภาษีน้ำตาล จัดเก็บภาษีเครื่องดื่มน้ำอัดลม เครื่องดื่มพร้อมดื่มที่ใช้น้ำตาลเพื่อขจัดตัวการทำลายสุขภาพของคนไทยจากความเสี่ยงในการบริโภคน้ำตาล สสส.หนุนองค์กรพัฒนาให้เกิดการเรียนรู้ กองทุนที่จะสร้างความเสมอภาคทางการศึกษา ลดความเหลื่อมล้ำในสังคม การตั้งกองทุนภาคประชาสังคมช่วยกันบอกบุญกลับมาด้วย

18 ปีของหน่วยงาน สสส. การสื่อสารมีความสำคัญมาก ทำให้คนมีสุขภาพดีหรือเลวก็ต้องมองเรื่องระบบเป็นสิ่งสำคัญ ข้อมูลข่าวสารที่ได้รับ พฤติกรรมทางสุขภาพได้รับการกระตุ้นเร้า ชักชวน หลอกล่อ เบ้าหลอมพฤติกรรม ถ้ารัฐอยากให้ประชาชนมีพฤติกรรมแบบที่พึงประสงค์ ดังนั้นสื่อมวลชนจึงมีความสำคัญยิ่ง ส่งผลต่อประชาชน ทุกวันนี้พื้นที่สื่อดีๆ ในการนำเสนอเรื่องเกี่ยวกับเด็กเยาวชนถูกเบียดบังด้วยการขายสินค้าโฆษณาชวนเชื่อ ทำลายสุขภาพ เหล้า บุหรี่ ขนมกรุบกรอบในรายการเด็ก จนเกิดกองทุนสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ เพื่อสนับสนุนการทำรายการดีๆ เพื่อเยาวชน ฯลฯ

เด็กสมัยนี้ไม่ดูสื่อครอบครัวเท่าไหร่ เขาอยู่หน้าจอเล็กมากกว่า แต่ละคนต่างมีหน้าจอของตัวเองทั้ง facebook คนที่อยู่ในวงการก็ต้องปรับตัวและไม่หยุดที่จะปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลง รายการวิทยุหลายรายการมีการถ่ายทอดสดมีการพูดหน้าไมค์หันมายักคิ้วหลิ่วตาด้วย ท่านก็มีเพจของท่านเป็นตัวแทนสื่ออย่างใกล้ชิด พื้นที่เฉพาะของชุมชนเป็นคุณค่าสำคัญ การปรับโฉมรายการ Content is the King เชื่อมโยงการสร้างความรู้ การขับเคลื่อนสังคมทำให้คนไทยมีสุขภาพดี ทุกวันนี้องค์กรที่ทำงานกับ สสส.มากกว่าหมื่นองค์กร ร่วมสร้างคนไทยหัวใจฟู สร้างประโยชน์ให้สาธารณะ

สสส.สนับสนุนให้เกิดนวัตกรรมการสร้างเสริมสุขภาพ เชื่อมประสานการทำงานร่วมกับภาคีทุกภาคส่วนในสังคมเพื่อขับเคลื่อนกระบวนการสร้างเสริมสุขภาพให้คนไทยมีสุขภาวะที่ดีครบ 4 ด้าน คือ กาย จิต ปัญญา สังคม โดยมีกระบวนการสนับสนุนให้คนไทยเป็นหุ้นส่วนในการสร้างเงื่อนไขที่ดีให้กับสุขภาพ ระบบสื่อเป็นหนึ่งในปัจจัยกำหนดสุขภาพที่มีอิทธิพลต่อสุขภาวะของคนทุกกลุ่มทุกวัย หากมีการใช้สื่ออย่างไม่เท่าทันย่อมส่งผลต่อสุขภาวะ การถูกคุกคามทำร้ายทั้งด้านจิตใจและร่างกาย การถูกหลอกลวงจากข้อมูลค่ำโฆษณาในสื่อออนไลน์ ผลิตภัณฑ์ที่กระทบต่อสุขภาพ จึงมุ่งพัฒนา “ระบบนิเวศสื่อสุขภาวะ”ในการพัฒนา “คน” สู่การเป็นนักสื่อสารสุขภาวะ และการพัฒนาปัจจัยแวดล้อม

วันชัย บุญประชา ผู้ก่อตั้งกลุ่มคนตัว D กล่าวว่า ขณะนี้มีเครือข่ายวิทยุชุมชน 20 จว.ทำรายการวิทยุเพื่อเด็กและครอบครัว เด็กไม่ฟังวิทยุแล้วนะเป็นข้อถกเถียงกัน ในการสำรวจ 5-6 ปีมี 0.82% บนหน้าปัดวิทยุที่เด็กจะสนใจ เมื่อผู้จัดทำรายการเกี่ยวกับเด็ก เด็กอนุบาล ประถม พ่อแม่ก็จะกลับมาฟังอีกเพราะเห็นว่าเป็นรายการของเขา พื้นที่เล็กๆ จากการเรียนรู้นอกห้องเรียนได้ เป็นที่รู้กันว่าเจ้าของสถานีวิทยุ ผู้จัดรายการทำรายการเด็กไม่ใช่เรื่องง่าย ถ้าลงมือทำเองจะเป็นเรื่องดีที่สุด

เท่าที่สังเกตรายการทีวีบางรายการเป็นรายการเด็ก แต่กลับสร้างความรุนแรงให้เด็ก มีการนำการ์ตูนจากต่างประเทศซึ่งไม่ได้ส่งเสริมพฤติกรรมที่ดีให้กับเด็ก สสส.ผลักดันให้มีรายการดีๆ สำหรับเด็ก เกิดทีวีช่องไทยพีบีเอส “เราทำงานเรื่องเด็กและครอบครัว สื่อที่ดีสร้างให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ดี สร้างให้เกิดการเรียนรู้ขณะนี้มีคลื่น สวท. FM 105 และขยายไปยังเครือข่ายสถานีวิทยุต่างๆ

สสส.สนับสนุนนักสื่อเสียงและสร้างคนไทยหัวใจฟู เกิดวิทยุเพื่อเด็กและครอบครัว สร้างนักสื่อเสียงในภูมิภาคช่วยพัฒนาวิทยุเพื่อเด็กและครอบครัวใน 10 จังหวัดนำร่อง ได้แก่ ชัยนาท สุพรรณบุรี กระบี่ พังงา พะเยา แพร่ น่าน เลย อุดรธานี หนองคาย และมี 200 สถานีใน 40 จังหวัดเชื่อมโยงสัญญาณกระตุ้นความสนใจดูแลสุขภาพ เปิดโอกาสให้เด็กได้ฟังเนื้อหาเรื่องสุขภาพ โดยเฉพาะเด็กสมาธิสั้น เด็กออทิสติก สร้างการจดจำได้ดี กล้าแสดงออก มีสติปัญญาที่ดีขึ้น นำไปสู่พฤติกรรมสุขภาพที่ดีและกิจกรรมเพื่อสังคม การแบ่งปัน การดูแลผู้อื่น การจัดการสุขภาวะที่ดี รวมถึงการช่วยลดข่าวลวง (Fake news) นำเสนอแต่ข้อมูลที่ถูกต้องด้านสุขภาพ

ทันตาชัยนาท ดีเจต้นหลิว ดีเจสุราษฎร์ฯ ช่วยผู้สูงอายุเข้าวัดทำบุญ ออกกำลังกาย จัดการขยะ แต่งกิ่งไม้ในชุมชน ดับไฟป่า หนองคาย อุดรฯ หนองบัวลำภู มีกิจกรรมจิตอาสาให้ความรู้คนในชุมชนแจกถุงผ้าไปจ่ายตลาด กิจการช่วยเหลือผู้ป่วยติดเตียง ลดเหล้า ลดบุหรี่ในชุมชน เพชรบุรี สมุทรสาคร ชัยนาท กาญจนบุรี จัดรายการลงพื้นที่เก็บขยะในชุมชน ส่งเสริมให้ทำกิจกรรม ปลูกผักปลอดสารพิษ รณรงค์ลดเหล้าบุหรี่ กิจกรรมเก็บถุงผ้าให้ รพ.ใน จ.ระยอง การจัดการขยะในชุมชน

นิธิกาญจน์ รัตนสิทธิ์ ผู้ประสานงานเครือข่ายสถานีวิทยุและผู้จัดรายการพระอาทิตย์ยิ้มแฉ่ง จันทิมา ตรีเลิศ ชลธิศ กรดี คืนข้อมูลนักสื่อเสียงสุขภาวะร่วมทำกิจกรรมสร้างคนไทยหัวใจฟู ระดมกลุ่มย่อย สถานีวิทยุรายภูมิภาค หัวข้อ “ถอดบทเรียนการจัดกิจกรรมสร้างคนไทยหัวใจฟู”.