ไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียน นับเป็นเทคโนโลยีที่กำลังมาแรงจนเป็นเทรนด์ของโลก โดยเฉพาะไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบนหลังคาที่อยู่อาศัย (โซลาร์รูฟ) เนื่องจากตอบโจทย์ที่แสงอาทิตย์ไม่มีวันหมด เป็นพลังงานสะอาด และยังมีต้นทุนการผลิตไฟฟ้าที่นับวันก็ยิ่งถูกกว่าต้นทุนการผลิตไฟฟ้าจากฟอสซิลมากขึ้น ด้วยปัจจัยเหล่านี้จึงทำให้เทคโนโลยีพลังงานไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์ (โซลาร์เซลล์) มาแรงแซงโค้งเมื่อเทียบกับไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียนอื่นๆ เช่น ลม ชีวมวล ฯลฯ แต่จุดอ่อนคือการผลิตที่ไม่สม่ำเสมอ

                สำหรับประเทศไทยนั้นมีการส่งเสริมการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียนตามแผนพลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือก (AEDP 2015) ซึ่งขณะนี้เตรียมปรับปรุงสู่แผนใหม่หรือ AEDP 2018 และยังกำหนดนโยบายไทยแลนด์ 4.0 ซึ่งเป็นยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี มุ่งสู่การนำนวัตกรรมมาปรับโครงสร้างเศรษฐกิจ โดยเฉพาะการส่งเสริมให้เกิดการลงทุนในอุตสาหกรรมเป้าหมาย (S-Curve) ในพื้นที่เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (EEC) เพื่อเป็นแรงขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทยในอนาคต และแน่นอนว่าหนึ่งในอุตสาหกรรมที่ถูกกำหนดไว้คือ ยานยนต์ไฟฟ้า เพราะโลกกำลังมุ่งไปสู่ทิศทางดังกล่าว ทำให้กลุ่ม ปตท.ในฐานะบริษัทพลังงานของประเทศที่ดูแลความมั่นคงด้านพลังงาน จึงมองการขยายโอกาสไปยังธุรกิจใหม่ๆ เพื่อตอบโจทย์ทิศทางการใช้พลังงานในอนาคตและนโยบายรัฐ

                การลงนามของ ปตท. กับ บมจ.โกลบอล เพาเวอร์ ซินเนอร์ยี่ หรือ GPSC ในสัญญา “โครงการวิจัยและพัฒนาโรงงานผลิตแบตเตอรี่ต้นแบบ ด้วยเทคโนโลยีเซมิ-โซลิด ถือเป็นเส้นทางที่จะนำไปสู่การบรรลุเป้าหมายของธุรกิจใหม่ในอนาคต ในการต่อยอดเทคโนโลยีแบตเตอรี่หรือระบบกักเก็บพลังงาน เพื่อปิดจุดอ่อนของพลังงานหมุนเวียนที่ไม่สามารถผลิตไฟได้ต่อเนื่อง เพราะขึ้นอยู่กับสภาพอากาศและกลไกทางธรรมชาติ

                ดังนั้น ด้วยตลาดแบตเตอรี่เริ่มเป็นที่ต้องการของหลายภาคธุรกิจ เพื่อการเพิ่มประสิทธิภาพ การลดต้นทุน การบริหารจัดการพลังงานภายในชุมชน หรือเมือง ในรูปแบบสมาร์ทเอ็นเนอยี่ ส่งผลให้ ปตท.และ GPSC มีแนวคิดสร้างโรงงานผลิตแบตเตอรี่ต้นแบบ เพื่อต่อยอดไปสู่กระบวนการผลิตเชิงพาณิชย์ได้อย่างเป็นรูปธรรม โดยเริ่มที่การตั้งโรงงานผลิตแบตเตอรี่ต้นแบบด้วยกระบวนการผลิต Semi-Solid ในสหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นที่ตั้งของบริษัท 24 M Technology ที่ GPSC เข้าไปร่วมลงทุน เพื่อให้การดำเนินงานรวดเร็ว และสะดวกต่อการพัฒนาพร้อมนักวิจัยในเบื้องต้น ได้วางกรอบการดำเนินการในระยะเวลา 2 ปี ซึ่งคาดว่าจะก่อสร้างแล้วเสร็จในไตรมาส 2/2563 ด้วยมีกำลังการผลิต 10 เมกะวัตต์ต่อชั่วโมง

                ซึ่งโรงงานต้นแบบนี้สามารถผลิตแบตเตอรี่สูตร LFP เพื่อใช้งานภายในบ้านที่อยู่อาศัย และแบตเตอรี่ Lithium Nickel Manganese Cobalt Oxide หรือ NMC สำหรับยานยนต์ไฟฟ้า (EV) ได้

                ทั้งนี้ เทคโนโลยี Semi-Solid เป็นคำตอบของนวัตกรรมการผลิตแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนแบบใหม่ของ 24M Technology จุดเด่นอยู่ที่กระบวนการออกแบบเซลล์แบตเตอรี่ให้มีความปลอดภัยสูง และสามารถลดขั้นตอนกระบวนการผลิตได้มากกว่า 50% ส่งผลให้ต้นทุนในการผลิตลดลง รวมถึงเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เพราะสามารถนำวัสดุบางอย่างกลับมาใช้ได้ใหม่

                อย่างไรก็ตาม ไฟฟ้าเป็นพลังงานที่กักเก็บไม่ได้ หรือกักเก็บได้ก็ยังมีต้นทุนที่สูงอยู่ ขณะเดียวกันเราจะใช้ไฟได้ก็ต้องมีระบบสายส่งไปถึงบ้านเรือนเรา สิ่งเหล่านี้เป็นความท้าทาย เพราะโลกกำลังหันไปหาพลังงานหมุนเวียนเนื่องจากเป็นพลังงานทดแทนที่ปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจก 

                ดังนั้น โดยในอนาคตหากโรงงานต้นแบบสำเร็จแล้ว    เชื่อว่ากลุ่ม ปตท.จะลงทุนสร้างโรงงานผลิตแบตเตอรี่ดังกล่าว แต่เป็นขนาดเล็ก เพื่อใช้ในพื้นที่เขตนวัตกรรมเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก (EECi) เนื่องจากเป็นพื้นที่ที่มีความต้องการใช้แบตเตอรี่สำหรับผลิตไฟฟ้าสูงก่อน

                ทั้งนี้ ชวลิต ทิพพาวนิช ประธานเจ้าหน้าที่บริหารและกรรมการผู้จัดการใหญ่ GPSC ได้ออกมาย้ำอย่างชัดเจนว่า การที่ GPSC ร่วมกับ ปตท. เพื่อทดลองนำร่องดำเนินการพัฒนาสมาร์เอ็นเนอยี่ คอมมูนิตี้ Smart ในพื้นที่ EECi วังจันทร์วัลเล่ย์ จังหวัดระยอง จะมีการติดตั้งโซลาร์รูฟ และโซลาร์ลอยน้ำ มีการนำบล็อกเชนมาใช้ในการซื้อขายไฟฟ้าแต่ละอาคารและมีการใช้เทคโนโลยี AI ในการติดตามสภาวะอากาศที่เหมาะสมในการผลิตและเลือกใช้แหล่งผลิตไฟฟ้าที่เหมาะสม เป็นต้น

                และนี่คือ Journey ของกลุ่ม ปตท. ในการพัฒนานวัตกรรมเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงของอุตสาหกรรมไฟฟ้าในอนาคต ซึ่ง GPSC พร้อมคิดค้นสร้างสรรค์นวัตกรรมพลังงาน เพื่อนำไปพัฒนา และขับเคลื่อนเศรษฐกิจประเทศ ด้วยแผนการเพิ่มทุนเพื่อปรับโครงสร้างธุรกิจให้มีความแข็งแกร่ง. 

บุญช่วย  ค้ายาดี