สิ้นวีรบุรุษแปลงกายเป็นเผด็จการ "โรเบิร์ต มูกาเบ" อดีตประธานาธิบดีซิมบับเววัย 95 ปี ที่ครองอำนาจยาวนาน 37 ปี ถึงแก่อสัญกรรมแล้ว ผู้นำหลายชาติยังคงยกย่องเป็นฮีโร่ปลดปล่อยประเทศจากเจ้าอาณานิคม แม้ช่วงหลังจะกลายเป็นเผด็จการหลงอำนาจ

แฟ้มภาพ ถ่ายไว้เมื่อวันที่ 8 มิถุนายน 2543 โรเบิร์ต มูกาเบ ชูกำปั้นต่อหน้าผู้สนับสนุนพรรคซานูพีเอฟของเขาระหว่างการปราศรัยที่หมู่บ้านมูปันดาวานา / AFP / Odd ANDERSEN

    รายงานของสำนักข่าวเอเอฟพีและรอยเตอร์เมื่อวันศุกร์ที่ 6 กันยายน 2562 อ้างคำประกาศผ่านทวิตเตอร์ทางการของประธานาธิบดีเอมเมอร์สัน มนังกากวา ในวันเดียวกันว่า อดีตประธานาธิบดีโรเบิร์ต มูกาเบ บิดาผู้ก่อตั้งประเทศซิมบับเว ถึงแก่อสัญกรรมแล้ว

    "มูกาเบเป็นวีรบุรุษผู้ปลดปล่อยประเทศ เป็นนักอุดมการณ์รวมกลุ่มแอฟริกาผู้อุทิศชีวิตของเขาเพื่อปลดแอกและให้อำนาจแก่ประชาชนของเขา ผลงานของเขาที่มีต่อประวัติศาสตร์ของประเทศและของทวีปนี้จะไม่มีวันถูกลืมเลือน" มนังกากวา ซึ่งเคยเป็นรองประธานาธิบดีของมูกาเบที่กองทัพดันขึ้นครองอำนาจแทนที่ กล่าว

    เอเอฟพีอ้างคำกล่าวของนักการทูตซิมบับเวรายหนึ่งว่า มูกาเบเสียชีวิตที่สิงคโปร์ เมื่อเวลาประมาณ 09.40 น.ของวันศุกร์ตามเวลาไทย

    มูกาเบเข้ารับการรักษาตัวที่โรงพยาบาลในสิงคโปร์หลายครั้งในช่วงหลายปีมานี้ เมื่อเดือนพฤศจิกายนปีกลาย มนังกากวาเคยเปิดเผยว่า มูกาเบรักษาตัวที่สิงคโปร์และเขาเดินไม่ได้แล้ว แต่ไม่บอกว่าเขาป่วยเป็นโรคอะไร

    ผู้นำหลายชาติในทวีปแอฟริกาแสดงความอาลัยต่ออสัญกรรมของเขา รัฐบาลแอฟริกาใต้ส่งสาส์นแสดงความเสียใจต่อการเสียชีวิตของนักรบผู้ปลดปล่อยแห่งการรวมกลุ่มแอฟริกาที่ไม่เกรงกลัวใคร ประธานาธิบดีอูฮูรู เคนยัตตา แห่งเคนยา ยกย่องว่าเขาเป็นบุรุษผู้กล้าหาญที่ไม่เคยกลัวการต่อสู้เพื่อสิ่งที่เชื่อมั่นแม้แต่ในช่วงยามที่เขาไม่ได้ความนิยม

    ภายในประเทศ แม้แต่ศัตรูก็ยังยอมรับในคุณความดีที่เขาเคยสร้างไว้แก่ซิมบับเว เดวิด โคลทาร์ท ส.ว.ฝ่ายค้านและทนายความ กล่าวว่า มูกาเบทิ้งมรดกด้านดีเอาไว้คือการยุติการปกครองโดยคนขาวที่เป็นชนกลุ่มน้อย และการขยายการศึกษาที่มีคุณภาพให้ทั่วถึงชาวซิมบับเวทุกคน

แฟ้มภาพ เมื่อวันที่ 18 เมษายน 2560 โรเบิร์ต มูกาเบ จุมพิตนางเกรซ ภรรยา ระหว่างวันฉลองเอกราชปีที่ 37 ที่สนามกีฬาแห่งชาติในกรุงฮาราเร / AFP / Jekesai NJIKIZANA

    มูกาเบเกิดเมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2467 เคยทำงานเป็นครูโรงเรียนประถม ก่อนจะไปเรียนต่อมหาวิทยาลัยฟอร์ตฮาเรในแอฟริกาใต้ ซึ่งเวลานั้นเป็นแหล่งบ่มเพาะผู้ที่มีแนวคิดแอฟริกันชาตินิยม เขากลับประเทศ ซึ่งตอนนั้นคือประเทศโรดีเซีย เมื่อปี 2503 แล้วเข้าสู่การเมือง แต่ 4 ปีต่อมาเขาถูกจับขังคุกฐานต่อต้านรัฐบาลผิวขาว หลังออกจากคุก มูกาเบขึ้นเป็นผู้นำของขบวนการกองโจร กองทัพปลดปล่อยแห่งชาติแอฟริกาซิมบับเว ทำการต่อสู้ยาวนาน 7 ปี หลังสงครามเขาได้เป็นนายกรัฐมนตรีและประธานาธิบดี

    ภายหลังชนะการเลือกตั้งในปี 2523 มูกาเบขึ้นสู่อำนาจพร้อมคำสรรเสริญจากการประกาศนโยบายความปรองดองทางเชื้อชาติ ขยายการศึกษาและบริการสาธารณสุขให้ทั่วถึงคนผิวสีที่เป็นประชากรส่วนใหญ่ของประเทศ แต่ชื่อเสียงของเขาด่างพร้อยอย่างรวดเร็ว เมื่อเขาปราบปรามฝ่ายค้าน ซึ่งรวมถึงการกวาดล้างกูคูราฮุนดี ที่มีฝ่ายต่อต้านถูกฆ่าราว 20,000 คน นอกจากนี้ การยึดครองที่ดินเกษตรของคนผิวขาวยังทำให้มูกาเบกลายเป็นบุคคลน่ารังเกียจในเวทีระหว่างประเทศ

    เกือบ 4 ทศวรรษหลังครองอำนาจ มูกาเบในสายตาคนจำนวนมากในประเทศและต่างชาติคือเผด็จการหลงอำนาจที่พร้อมจะใช้งานหน่วยล่าสังหาร, โกงการเลือกตั้ง และทำลายเศรษฐกิจ กระทั่งความปรารถนาถ่ายทอดอำนาจให้เกรซ ภรรยาที่อ่อนวัยกว่าเขา 40 ปี เป็นชนวนเหตุทำให้กองทัพบีบให้เขาลงจากอำนาจเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2560 แล้วผลักดันรองประธานาธิบดีมนังกากวารับตำแหน่งแทน.