สมเด็จพระนารุฮิโตะแห่งญี่ปุ่นมีพระราชดำรัสเนื่องในวันครบรอบการสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 เป็นครั้งแรกในรัชสมัยของพระองค์นับแต่เสด็จขึ้นครองราชย์เมื่อเดือนพฤษภาคม โดยทรงแสดงความสำนึกผิดอย่างยิ่งต่อผลของการกระทำของญี่ปุ่นในอดีต อีกด้านนายกฯ ชินโซ อาเบะ ส่งเครื่องสักการะเซ่นไหว้ศาลเจ้าแห่งสงคราม

สมเด็จพระจักรพรรดินารุฮิโตะแห่งญี่ปุ่น และสมเด็จพระจักรพรรดินีมาซาโกะ ทรงแสดงความเคารพเบื้องหน้าแท่นบูชา ระหว่างพิธีรำลึกผู้สังเวยชีวิตจากสงคราม เนื่องในวันครบรอบ 74 ปีที่ญี่ปุ่นยอมแพ้สงครามโลกครั้งที่ 2 เมื่อ 15 สิงหาคม 2562 / AFP

    สมเด็จพระจักรพรรดินารุฮิโตะซึ่งมีพระชนมพรรษา 59 พรรษา ทรงเป็นจักรพรรดิญี่ปุ่นพระองค์แรกที่เสด็จพระราชสมภพภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 สิ้นสุดลงแล้ว ขณะที่สมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะ พระราชบิดาของพระองค์ มีพระชนมพรรษาเพียง 11 พรรษา เมื่อครั้งที่สมเด็จพระจักรพรรดิฮิโรฮิโตะทรงประกาศยอมแพ้สงคราม พระราชดำรัสของจักรพรรดินารุฮิโตะเมื่อวันพฤหัสบดีที่ 15 สิงหาคม ได้รับการจับตามองอย่างใกล้ชิดทั้งภายในญี่ปุ่นและทั่วภูมิภาคเอเชียว่าจะเปลี่ยนไปจากพระราชดำรัสของพระราชบิดาของพระองค์หรือไม่

    รายงานเอเอฟพีกล่าวว่า พระราชดำรัสของจักรพรรดินารุฮิโตะมีความคล้ายคลึงกับพระราชดำรัสของจักรพรรดิอากิฮิโตะเมื่อปีที่แล้ว พระองค์ตรัสว่า เมื่อได้ทรงมองย้อนไปยังช่วงเวลาสันติหลังสงคราม และได้ใคร่ครวญสิ่งที่ผ่านมาในอดีต พร้อมกับพิจารณาด้วยความรู้สึกสำนึกผิดอย่างยิ่ง พระองค์ทรงคาดหวังว่าการทำลายล้างของสงครามจะไม่เกิดขึ้นซ้ำอีก

    "ตลอด 74 ปีที่สงครามนี้สิ้นสุดลง สันติภาพและความเจริญรุ่งเรืองของประเทศเราในวันนี้สร้างขึ้นได้ด้วยความบากบั่นอย่างไม่รู้เหน็ดเหนื่อยของประชาชน" จักรพรรดินารุฮิโตะตรัสในพิธีรำลึกวันสิ้นสุดสงครามที่กรุงโตเกียว ซึ่งมีพิธียืนสงบนิ่ง 1 นาทีเพื่อไว้อาลัยแด่ผู้เสียชีวิตเพราะสงครามด้วย

    วันเดียวกัน นายกฯ ชินโซ อาเบะ ของญี่ปุ่นตัดสินใจไม่เดินทางไปสักการะศาลเจ้ายาสุกุนิในกรุงโตเกียวอีก 1 ปี โดยได้ส่งผู้ช่วยนำเครื่องสักการะพร้อมปัจจัยไปเซ่นไหว้ที่ศาลเจ้าแห่งสงครามที่ถูกมองเป็นสัญลักษณ์ของระบอบทหารนิยมแห่งนี้

    นายกฯ ชาตินิยมของญี่ปุ่นรายนี้ไปสักการะศาลเจ้ายาสุกุนิครั้งสุดท้ายเมื่อเดือนธันวาคม 2556 ซึ่งเป็นปีแรกที่เขาเข้ารับตำแหน่ง สร้างความโกรธเคืองแก่จีนและเกาหลีใต้ที่ตกเป็นเหยื่อการรุกรานของญี่ปุ่นสมัยสงคราม และยังทำให้โดนรัฐบาลสหรัฐตำหนิด้วย.