สสส.สำนักพิมพ์ bookscape dtac จัดเวทีเสวนาสาธารณะ “เรียนรู้-อยู่กับเด็ก” เด็กมีศักยภาพทางสมองในการเรียนรู้ตั้งแต่อยู่ในท้องแม่ ความรักความอบอุ่นที่พ่อแม่ให้ส่งผลดีต่อพัฒนาการของเด็ก องค์การอนามัยโลก (WHO) พบปัญหาเด็กซึมเศร้าเสียชีวิตเป็นอันดับ 2 ครอบครัวที่เลี้ยงลูกด้วยการลงโทษอย่างรุนแรงเป็นตัวเร่งให้วัยรุ่นเกิดโรคซึมเศร้าถึงขั้นฆ่าตัวตาย เด็กเผชิญความทุกข์ ต้องยืดหยุ่นให้เป็น ใช้ความสัมพันธ์ที่ดีของคนรอบข้างช่วยแก้ไขปัญหา

 

โครงการขับเคลื่อนความรู้ด้านการสร้างเสริมสุขภาพเด็กและครอบครัว และพัฒนาศักยภาพเยาวชน สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)ร่วมกับสำนักพิมพ์ bookscape และ dtac จัดเสวนาสาธารณะเรียนรู้-อยู่กับเด็ก : ถอดรหัสประสบการณ์การใช้จิตวิทยาเด็กผ่านมุมมองหลากหลายอาชีพผ่านมุมมองของผู้คนหลากหลายอาชีพที่ได้คลุกคลีกับเด็ก ผ่านบทบาทต่างๆ ที่ถ่ายทอดความรู้และเคล็ดลับในการประยุกต์ใช้จิตวิทยาเด็กในชีวิตจริง วันอาทิตย์ที่ 14 ก.ค. ห้อง Library ชั้น 32 ดีแทคเฮาส์ จามจุรีสแควร์

เวทีเสวนาสาธารณะ “เรียนรู้-อยู่กับเด็ก : ถอดรหัสประสบการณ์การใช้จิตวิทยาเด็กผ่านมุมมองหลากหลายอาชีพ” ร่วมเสวนาโดย อ.ดร.สุภลัคน์ ลวดลาย คณะจิตวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และผู้แปลหนังสือจิตวิทยาเด็ก : ความรู้ฉบับพกพา : Usha Goswami พญ.ดาริน จตุรภัทรพร (หมอเป้) แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว โรงพยาบาลกรุงเทพ และคุณแม่ลูกสอง เจ้าของเพจ “รักก่อนกำเนิด เกิดก่อนกำหนด” อนุพันธุ์ พฤกษ์พันธ์ขจี (ครูมอส) จิตรกรและนักศิลปะบำบัด จากสตูดิโอ ๗ Arts Inner Place ผู้เชี่ยวชาญการระบายสีสำหรับเด็กในแนวมนุษย์ปรัชญา ไผท ผดุงถิ่น ตัวแทนคุณพ่อยุคใหม่ ผู้ก่อตั้งสตาร์ทอัพ BUILK Thailand : บิลค์ ไทยแลนด์ ชวนสนทนาโดย พนิตชนก ดำเนินธรรม (นิดนก) นักเขียนและคุณแม่ลูกอ่อน เจ้าของเพจ NidNok

 ปกป้อง จันวิทย์ บรรณาธิการอำนวยการสำนักพิมพ์ bookscape และ ตัวแทน สสส. กล่าวว่า ตลอดทั้งปีจะนำความรู้ใหม่จากหนังสือดีๆ ที่ดังระดับโลกมาแปลเป็นภาษาไทย ทุกกิจกรรมที่จัดขึ้นมีการบันทึกเทปเพื่อเผยแพร่ความรู้ให้สังคมไทย

 

รัชญา กุลณพงษ์ ผู้ช่วย ผอ.ฝ่ายการพัฒนาอย่างยั่งยืน บ.โทเทิ่ล แอ็คเซ็ส คอมมูนิเคชั่น จำกัด (มหาชน) เจ้าภาพฝ่ายสถานที่กล่าวเปิดงานว่า  สถานประกอบการแห่งนี้เป็นมิตรกับเด็ก ครอบครัวมีความสำคัญทำให้พนักงานทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ dtac กำหนด Save internet เพื่อให้เด็กมีภูมิคุ้มกันในการใช้อินเทอร์เน็ตปลอดภัยโดยมีผู้ใหญ่ช่วยพิจารณาเรื่องความเสี่ยง และเปิดโอกาสให้เด็ก

 

ปัญหาที่หยิบยกนำมาถกกัน ข้อมูลจากองค์การอนามัยโลก (WHO) พบปัญหาเด็กซึมเศร้าเสียชีวิตเป็นอันดับ 2 พ่อแม่จะดูแลลูกอย่างไร ปัญหาความเปราะบางทางพันธุกรรมทำให้เป็นโรคซึมเศร้า ต้นตระกูลจากบรรพบุรุษถ่ายทอดทางพันธุกรรม เบาหวาน ความดันโลหิต ปัจจัยจากสิ่งแวดล้อม ความผิดหวัง ความกลัว ยิ่งครอบครัวที่เลี้ยงลูกด้วยการลงโทษอย่างรุนแรงเป็นการเร่งพัฒนาให้เกิดโรคซึมเศร้าได้ โดยเฉพาะเด็กที่อยู่ในวัยรุ่น 15 ปีขึ้นไป โอกาสซึมเศร้าสูง วัยรุ่นจะมีอารมณ์สูงทั้งอกหัก จำเป็นที่พ่อแม่ต้องใช้ความสังเกต จากเด็กที่สดใสกลายเป็นเด็กเงียบ ปลีกตัวจากสังคมเพื่อนๆ ชอบอยู่เงียบๆ บ่นเหนื่อย ท้อแท้ นอนไม่หลับ ควรใช้วิธีพูดคุยเป็นผู้ฟังที่ดีที่สุดจะช่วยเหลือเด็กได้อย่างดี

 

เมื่อเด็กเจอความทุกข์ต้องหาวิธียืดหยุ่นให้เป็น แก้ไขปัญหาอย่างไร หรือจะใช้ความสัมพันธ์ที่ดีกับคนรอบข้าง คนใกล้ตัวมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาได้

ปัญหาเด็กวัย 15 ปีเล่นเกมทั้งวัน ติดวิชาหลัก 9 ตัว เพราะไม่ส่งงาน เด็กยืนยันว่าไม่ได้เป็นปัญหาเดี๋ยวเขาก็แก้ไขได้ วัยรุ่นพัฒนาสติปัญญาเมื่อถึงพร้อมมีเหตุผลของตัวเอง พ่อแม่ก็ต้องตั้งคำถามว่าจำเป็นหรือไม่ที่จะต้องอยู่กับเกมทั้งวัน งานที่จะต้องสอบซ่อมนั้นจะใช้เวลาช่วงไหน เด็กวัยรุ่นต้องใช้วิธีตั้งคำถามให้เขาคิด อย่าสั่งสอนมากจนเกินไป ต้องเลือกคนที่สนิทกับเด็กมากที่สุดเป็นคนเตือน พ่อหรือแม่ เพื่อให้เขาได้คิดบริหารจัดการเวลาด้วยตัวเอง

 

อ.ดร.สุภลัคน์ ลวดลาย กล่าวว่า เรื่องพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อมทำงานร่วมกัน เด็กมีศักยภาพทางสมองในการเรียนรู้ตั้งแต่อยู่ในท้องแม่ ความรักความอบอุ่นที่พ่อแม่ให้ทำให้เด็กมีพัฒนาการที่ดี ถ้าอยากให้ลูกพูดชัดเจน เก่งทางศิลปะ ก็ต้องสร้างโอกาสให้เด็กทดลองทำด้วยตัวเอง เป็นการสร้างเสริมพัฒนาการ ผู้ใหญ่ต้องเป็นแบบอย่างให้เด็ก ถ้าอยากให้เด็กเก่งมีความรู้รอบตัวให้ดูสารคดี เราต้องสร้างภูมิคุ้มกันเป็นหลักยึดให้กับลูก

 

ขณะนี้ครอบครัวไทยมีปัญหาเยอะมาก ไม่สามารถเข้าถึงความช่วยเหลือจากราชการ พ่อติดเหล้าแม่ซึมเศร้า ช่องว่างระหว่างชนชั้นมากขึ้น เป็นวังวนอยู่ในครอบครัว เด็กรับรู้ปัญหา เด็กฉลาดกว่าที่เราคิด เด็กไม่ใช่ผ้าขาว เขารับรู้ได้ทุกอย่างแม้แต่สภาวะอารมณ์ของแม่ “ตอนนี้อย่าเข้าใกล้พระมารดา มีรังสีบางอย่าง คนที่เขียนหนังสือจิตวิทยาเด็กเป็นอาจารย์ที่มีพัฒนาการภาษาระดับโลก เขียนหนังสือได้ยากมาก เขียนเมื่อปี 2013 สำนักพิมพ์มี editor เข้ามาช่วยทำให้ภาษาง่ายขึ้น”

 

“มีนิสิตบางคนถามดิฉันว่าวิชานี้ได้ A ง่ายไหม ดิฉันก็ตอบว่า ไม่ใช่ดิฉัน อยู่ที่ความสามารถของคุณ เด็กกลัวผิดหวัง ทำให้เกิดปัญหาในตัวเด็ก ถ้าพลาดแล้วกลัวการเสียหน้าที่สุด เด็กบางคนเมื่ออายจะแก้ไขปัญหาได้ดี แต่บางคนเลือกการโดดตึกฆ่าตัวตาย เราต้องฝึกเด็กให้รู้จักกับความผิดหวัง เมื่อเผชิญกับความผิดพลาดแล้วต้องช่วยให้เขาแข็งแรงขึ้น เพื่อให้เขาได้ใช้ศักยภาพอย่างแท้จริง สังคมปัจจุบันเด็กมักจะพะวักพะวนกับการเรียนเพื่อให้ได้เกรดสูงๆ คนที่เรียนจบ ดร.ไม่ใช่คนเก่งที่สุด แต่เป็นเพราะความอดทน ขยันมาก ไม่ใช่เพราะไอคิวสูง เราเรียนไปก็เจอกับความผิดหวังมากมาย ฝากพ่อแม่ถ้าลูกเจอกับความผิดหวังผิดพลาดไม่ต้องกังวล ไม่ต้องกลัว ให้เขาประคับประคองตัวเองให้ได้ อดทนที่จะรอให้ถึงเวลามีความพร้อมแล้วจะแก้ไขปัญหาได้”

 

ไผท ผดุงถิ่น กล่าวว่า เปิดสอน Start up ธุรกิจยุคใหม่ที่ใช้เทคโนโลยี พฤติกรรมของคนที่เปลี่ยนไปจากการอ่าน นสพ.ทุกวันมาอ่านผ่าน line เมื่อเหงาเปิดกูเกิล เมื่อหลงทางเปิดกูเกิล Map เด็กยุคใหม่รู้จักกันผ่านอินสตาแกรม รู้ข่าวสาร ไปพบกันที่งานเทศกาล sticker ไทย วาดรูปลงแผ่น sticker จำหน่ายเป็นโลกใหม่ที่พ่อแม่ควรเข้าใจเด็ก

 

ในช่วงที่เริ่มต้นสร้างธุรกิจซึ่งเป็นสิ่งใหม่เป็นความท้าทาย ขณะเดียวกันก็เริ่มต้นสร้างครอบครัวมีลูก “เราไม่ใช่พ่อรวย เป็นชนชั้นกลาง ภริยาทำงานประจำก็ออกมาเริ่มต้นทำธุรกิจด้วยกัน ชีวิตเปลี่ยนจากเดิมที่สมัยก่อนสังคมเพื่อนร้องคาราโอเกะ ดูบอล แต่ชีวิตเปลี่ยนต้องเลือกในการใช้เวลา”

 

เด็กแต่ละคนมีความแตกต่างกัน เด็กส่วนใหญ่จะรู้จักวง BNK48 ดูละครกลิ่นกาสะลอง ถ้าไม่รู้จักวงดนตรี BNK48 หรือไม่ได้ดูละครกลิ่นกาสะลองจะผิดไหม เป็นภูมิคุ้มกันขั้นที่ 1 ไม่แปลกที่ไม่เหมือนกับคนอื่นในเมื่อเด็กเป็นตัวของตัวเอง ไม่จำเป็นต้องเหมือนเด็กส่วนใหญ่ในสังคม ครูอย่าคิดว่าเด็กทุกคนจะต้องเหมือนกันทั้งหมด

 

อนุพันธุ์ พฤกษ์พันธ์ขจี (ครูมอส) เล่าว่า เด็ก กทม.วาดภาพในชีวิตที่แห้งแล้ง ไม่มีแผ่นดิน ผืนฟ้า นักศิลปะบำบัดแนะนำให้เด็กเติมสิ่งที่มีชีวิตลงในภาพเขียน ดูสารคดีระบายสีที่หัวใจเด็ก รวมทั้งพาเด็กไปเที่ยวแคมป์ได้เห็นธรรมชาติ เดินป่า ได้ข้ามลำธาร ได้ยินเสียงนกร้อง สิ่งเล็กๆ แต่ยิ่งใหญ่สำหรับเด็กคนหนึ่งที่จะนำมาเติมเต็มในภาพธรรมชาติ การที่ปล่อยให้เด็กเล่นอย่างมีอิสระก็ต้องมีขอบเขตมีวินัย เปิดพื้นที่ให้วิ่งเล่นได้ แต่จะต้องไม่วิ่งออกนอกถนน เมื่อกลับเข้าบ้านต้องล้างตัวให้สะอาด ถอดรองเท้านอกบ้าน

 

การสอนให้วาดรูปอย่างอิสระ การระบายสีก็ไม่ใช่ปล่อยให้ละเลงสี เมื่อวาดแล้วต้องล้างพู่กันเช็ดทุกอย่าง วินัยสร้างได้ พ่อแม่ก็ต้องทำตัวอย่างให้เด็กดูด้วย เขาจะทำตามทันที มีสารคดีเล่าเรื่องการระบายสีที่หัวใจเด็ก สมุดระบายสีให้นึกถึงผนังกว้างๆ จอกว้างใช้พู่กันระบายสี การสร้างประสบการณ์ใหม่ที่ไม่มีเส้นประ ด้วยการใช้สมุดการลงสี Colouring Book สมุดระบายสี Painting หรือใช้สมุดฉีก A3 กระดาษระบายสี 100 ปอนด์ การระบายสีพื้นฐานควรเลือกสีเหลือง Lemon yellow สีแดงดอกบัว ม่วง-ชมพูเหมือนสีท้องฟ้าช่วงตีห้าครึ่ง การสอนเด็กเล็กวาดรูปไม่มีโจทย์ ไม่มีคำสั่ง ให้ใช้ความมุ่งมั่นใจตัวเขา

 

พญ.ดาริน จตุรภัทรพร (หมอเป้) เล่าประสบการณ์ว่า เธอมีลูกสาวคนโตที่คลอดก่อนกำหนด ท้องเพียง 5 เดือนครึ่ง รกรอบตัว ต้องนอน รพ.นาน 5 เดือน ร่างกายไม่แข็งแรงเหมือนเด็กทั่วไป มีน้ำหนักเพียง 800 กรัม เด็กไม่สามารถทำอะไรได้ด้วยตัวเอง กำลังใจสำคัญกว่าความรู้ เมื่อเด็กโตขึ้นจะหันมาตั้งหลักเดินหน้าได้ คนนอกช่วยส่งกำลังใจผ่านเรื่องยากๆ เมื่อทำสำเร็จก็ได้รับเสียงชื่นชม

 

เด็กที่คลอดก่อนกำหนดมี 2 แบบ พรีมี และไมโครพรีมี มีน้ำหนักน้อยกว่า 8 ขีด อายุครรภ์น้อยกว่า 26 สัปดาห์ การที่เด็กเกิดก่อนล่วงหน้าปกติแล้วมาพัฒนาการโตข้างนอก มีการตั้งข้อสังเกตว่าเด็กคลอดก่อนกำหนดจะพัฒนาทันเพื่อนรุ่นเดียวกันจะใช้เวลากว่า 2 ปี เด็กคลอดก่อนกำหนดมีโอกาสที่เป็นสมาธิสั้น เลือดออกในสมองมีผลต่อการเรียนรู้ แต่ไม่ได้เสมอไปทุกคน.