รัฐบาลจีนยันไม่อยากทำสงครามการค้า แต่เตือนสหรัฐ จีนพร้อมตอบโต้หากสหรัฐสร้างความเสียหายต่อผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจของจีน ปลุกความวิตกสงครามการค้าหลังประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ประกาศแผนขึ้นภาษีนำเข้าเหล็กและอะลูมิเนียม

โรงงานผลิตเหล็กเปาสตีลของจีน ที่นครเซี่ยงไฮ้ แฟ้มภาพ AFP

สำนักข่าวเอเอฟพีรายงานเมื่อวันอาทิตย์ที่ 4 มีนาคม 2561 ว่า นับแต่ประธานาธิบดีทรัมป์ประกาศไว้เมื่อวันพฤหัสบดี ว่ารัฐบาลของเขาเตรียมจะขึ้นภาษีนำเข้าเหล็กและอะลูมิเนียม ก็มีประเทศผู้ผลิตสินค้า 2 ชนิดนี้หลายประเทศขู่จะใช้มาตรการตอบโต้สหรัฐ แต่จีน ซึ่งเป็นคู่แข่งทางการค้ารายใหญ่ของสหรัฐ กลับไม่ได้กล่าวเตือนถึงการตอบโต้ใดๆ จนกระทั่งเมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา

จางเย่ซุย โฆษกสภาผู้แทนประชาชนแห่งชาติจีน (เอ็นพีซี) กล่าวระหว่างการแถลงข่าวที่กรุงปักกิ่ง หนึ่งวันก่อนหน้าที่เอ็นพีซีจะเป็นประชุมในวันจันทร์ ว่า จีนไม่ได้ต้องการทำสงครามการค้ากับสหรัฐ แต่หากการดำเนินการของสหรัฐทำร้ายผลประโยชน์ของจีน จีนจะไม่นิ่งดูดาย และจะใช้มาตรการที่จำเป็น

จางเตือนว่า นโยบายที่ตั้งขึ้นจากภาพความเข้าใจผิดๆ หรือการตัดสินผิดๆ จะทำร้ายความสัมพันธ์ และก่อผลลัพธ์ที่ไม่มีฝ่ายใดอยากเห็น

คำประกาศขึ้นภาษีของประธานาธิบดีสหรัฐขึ้นในช่วงเวลาเดียวกับที่ หลิวเฮ่อ ที่ปรึกษาทางเศรษฐกิจระดับสูงของประธานาธิบดีสีจิ้นผิง เข้าพบเจ้าหน้าที่รัฐบาลสหรัฐที่ทำเนียบขาว เพื่อหารือเกี่ยวกับความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจที่เต็มไปด้วยปัญหา

ตามรายงานของสำนักข่าวซินหัวของทางการจีน ระหว่างการเยือนครั้งนี้ หลิวและเจ้าหน้าที่สหรัฐเห็นพ้องกันว่า จีนและสหรัฐควรจัดการแก้ไขข้อพิพาททางการค้าด้วยการร่วมมือกัน มากกว่าการเผชิญหน้ากัน

นับแต่ประกาศขึ้นภาษีนำเข้าเหล็ก 25% และอะลูมิเนียม 10% ทรัมป์ไม่นำพาต่อคำข่มขู่ของประเทศอื่นๆ ในวันศุกร์เขายังคุยด้วยว่า "สงครามการค้าเป็นสิ่งดี และชนะได้ง่าย"

ช่วงหาเสียงเลือกตั้งประธานาธิบดี ทรัมป์มักกล่าวโจมตีจีนอย่างโกรธแค้นกรณีที่สหรัฐขาดดุลการค้าให้จีนอย่างมโหฬาร แต่จีนซึ่งเป็นผู้ผลิตเหล็กรายใหญ่ที่สุดในโลก กลับส่งออกเหล็กและอะลูมิเนียมมายังสหรัฐน้อยมาก

คนงานจีนตรวจสอบแผ่นอะลูมิเนียมที่โรงงานในมณฑลอานฮุย แฟ้มภาพ AFP

เหล็กของจีนส่งมาขายสหรัฐคิดเป็นสัดส่วนไม่ถึง 1% ของเหล็กที่สหรัฐนำเข้า ส่วนอะลูมิเนียมก็มีสัดส่วนเพียง 10% ในขณะที่ผู้ผลิตเหล็กประเทศอื่นๆ เช่น แคนาดา, บราซิล, เม็กซิโก, เกาหลีใต้ และตุรกี ต้องพึ่งพาตลาดสหรัฐมากกว่า

เมื่อวันเสาร์ หวังอี้ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศจีน กล่าวไว้ว่า พฤติกรรมของอเมริกาที่คว่ำบาตรการส่งออกเหล็กและอะลูมิเนียมอย่างสมเหตุสมผลของประเทศอื่นๆ ด้วยการอ้างว่ากระทบต่อความมั่นคงแห่งชาตินั้น ไร้เหตุผล

ประเทศพันธมิตรของสหรัฐบางประเทศ เช่น แคนาดาและออสเตรเลีย คาดหวังว่าจะรอดพ้นมาตรการขึ้นภาษีของสหรัฐได้ สหพันธ์อุตสาหกรรมเกาหลีซึ่งเป็นกลุ่มล็อบบี้รายใหญ่ของเกาหลีใต้ ส่งจดหมายถึงสมาชิกรัฐสภาสหรัฐและเจ้าหน้าที่สหรัฐหลายคนเมื่อวันอาทิตย์ เพื่อขอให้สหรัฐยกเว้นเกาหลีใต้เป็นกรณีพิเศษ

เจ้าหน้าที่สหรัฐคนหนึ่งกล่าวไว้เมื่อวันศุกร์ถึงความเป็นไปได้ที่จะพิจารณายกเว้นให้เป็นรายประเทศไป

ออสเตรเลียเตือนไว้ว่า ความขัดแย้งทางการค้าอาจส่งผลให้การขยายตัวของเศรษฐกิจโลกหยุดชะงัก

สตีฟ ซีโอโบ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิยช์ออสเตรเลีย กล่าวกับสถานีสกายนิวส์ออสเตรเลียเมื่อวันอาทิตย์ว่า หากประเทศทั้งหลายยังคงกล่าวตอบโต้กันไปมา หรือถึงที่สุดคือการใช้มาตรการภาษีสินค้านำเข้าและส่งออกตอบโต้กัน การเติบโตทางเศรษฐกิจก็จะชะลอตัวลง

เมื่อวันเสาร์ ทรัมป์ยังคงกล่าววาจาเขื่องโขอยู่เช่นเดิม โดยขู่ว่าสหรัฐอาจขึ้นภาษีนำเข้ารถยนต์จากสหภาพยุโรป (อียู) หากประเทศในยุโรปใช้มาตรการตอบโต้การขึ้นภาษีเหล็กของสหรัฐ

ก่อนหน้านั้น เมื่อวันศุกร์ ฌอง-โคลด ยุงเคอร์ ประธานคณะกรรมาธิการยุโรป กล่าวเตือนว่า อียูกำลังร่างมาตรการตอบโต้สินค้าหลายยี่ห้อของสหรัฐ เช่น ลีวายส์และฮาร์เลย์-เดวิดสัน.