ไมค์ ปอมเปโอ รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐ กล่าวต่อที่ประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียน-สหรัฐที่กรุงเทพฯ เมื่อวันพฤหัสบดี ยืนยันสหรัฐจะไม่ขอให้ชาติพันธมิตรในอาเซียน "เลือก" ว่าจะอยู่ข้างสหรัฐหรือจีน

ไมค์ ปอมเปโอ รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐ จับมือกับหวัง อี้ รัฐมนตรีต่างประเทศจีน ระหว่างการหารือนอกรอบการประชุมอาเซียนเมื่อวันที่ 1 สิงหาคม 2562 / AFP

    คำกล่าวของรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐมีออกมา 1 วันภายหลังรัฐมนตรีต่างประเทศ หวัง อี้ ของจีน กล่าวเตือนประเทศนอกภูมิภาคอาเซียนว่าไม่ควร "บ่มเพาะความไม่ไว้เนื้อเชื่อใจ" ระหว่างจีนกับอาเซียนที่ถือเป็นเพื่อนบ้านของจีน

    หวังและปอมเปโอได้พบหารือกันนอกรอบเวทีอาเซียน เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 1 กรกฎาคมด้วย แต่ทั้งคู่เพลาประเด็นขัดแย้งระหว่าง 2 ชาติลง โดยหวังกล่าวถึงการประชุมระหว่างเขากับปอมเปโอว่าเป็น "การสื่อสารเชิงลึก" ที่ช่วยเพิ่มความเข้าใจซึ่งกันและกันมากขึ้น ถึงแม้ว่าระหว่างจีนและสหรัฐอาจมีหลากหลายประเด็นและปัญหา แต่ไม่ว่าจะมีปัญหามากมายเพียงใด ทั้ง 2 ฝ่ายก็จำเป็นต้องนั่งลงเจรจาและสื่อสารกันต่อไป

    ด้านปอมเปโอทวีตเกี่ยวกับการประชุมนอกรอบกับรัฐมนตรีจีนว่า เขาและหวังได้ "แลกเปลี่ยนทัศนะเชิงลึก" กัน ซึ่งรวมถึงประเด็นเกาหลีเหนือ และว่าสหรัฐพร้อมจะให้ความร่วมมือกับจีนหากเป็นเรื่องที่ส่งเสริมผลประโยชน์ของสหรัฐ

    การทำสงครามการค้าระหว่างมหาอำนาจ 2 ชาตินี้กำลังส่งผลกระทบต่อการขยายตัวของเศรษฐกิจโลกและก่อความผันผวนแก่เศรษฐกิจทั่วเอเชีย

    ผู้แทนการค้าของจีนและสหรัฐเพิ่งเสร็จสิ้นการประชุมกันที่นครเซี่ยงไฮ้เมื่อวันพุธ ซึ่งเป็นการพบเจรจาโดยตรงครั้งแรกนับแต่ผู้นำทั้ง 2 ฝ่ายตกลงสงบศึกการค้าเมื่อเดือนมิถุนายน โดยผู้แทนการค้า 2 ฝ่ายนัดประชุมกันใหม่เดือนกันยายน เมื่อวันพฤหัสบดีจีนประกาศด้วยว่า จีนเริ่มซื้อสินค้าเกษตรของสหรัฐมากขึ้นแล้ว

    ประเด็นร้อนที่ก่อความตึงเครียดยังรวมถึงกรณีทะเลจีนใต้ ที่สหรัฐกล่าวหาจีนว่าเสริมสร้างแสนยานุภาพทางทหาร ในขณะที่จีนไม่ต้องการให้สหรัฐเข้ามายุ่มย่ามในภูมิภาคนี้ ซึ่งจีนมองว่าเป็นเขตอิทธิพลของจีน

    จีนอ้างอำนาจอธิปไตยเหนือทะเลจีนใต้เกือบทั้งหมด แม้ว่าหลายชาติในอาเซียนก็อ้างกรรมสิทธิ์เช่นกัน ชาติเหล่านี้กล่าวโทษจีนว่าใช้อิทธิพลทางทหาร, เศรษฐกิจและการทูต เตะถ่วงการทำประมวลการปฏิบัติในทะเลจีนใต้ ส่วนสหรัฐซึ่งยืนกรานเสรีภาพในการเดินเรือในทะเลจีนใต้ ก็เสนอความช่วยเหลือให้หลายประเทศที่ต้องการทัดทานจีน

    รัฐบาลสหรัฐกำลังเฝ้าติดตามความร่วมมือระหว่างกัมพูชากับจีนด้วย ภายหลังมีรายงานว่ารัฐบาลทั้ง 2 ทำข้อตกลงลับๆ ให้กองทัพจีนใช้ฐานทัพเรือกัมพูชา แต่ในการประชุมอาเซียนวันพฤหัสบดี ปอมเปโอกล่าวว่า กัมพูชาปฏิเสธเรื่องนี้อย่างแข็งขัน

    ระหว่างการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียน-สหรัฐ ปอมเปโอยังยืนกรานด้วยว่า รัฐบาลของเขาจะไม่ยุแยงให้ประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ "เลือกว่าจะอยู่ข้างประเทศไหน" การเข้ามาเกี่ยวพันของสหรัฐในภูมิภาคนี้ไม่เคยเป็นและจะไม่เป็นการกระทำที่คำนึงแต่ผลได้ผลเสีย แต่จะเป็นการบรรจบกันของผลประโยชน์ทั้ง 2 ฝ่าย

    เขากล่าวว่า การทูตของอเมริกากับอาเซียนตลอดหลายทศวรรษที่ผ่านมาล้วนเป็นการทำตามความปรารถนาสร้างความเป็นหุ้นส่วน, ความเคารพของเราต่ออำนาจอธิปไตยของแต่ละประเทศ และการแบ่งปันความยึดมั่นต่อหลักพื้นฐานแห่งกฎหมาย, สิทธิมนุษยชน และการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน

    วันศุกร์นี้ รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐมีกำหนดพบกับรัฐมนตรีต่างประเทศทั้งของเกาหลีใต้และญี่ปุ่น โดยเขาหวังว่าจะช่วยเป็นกาวใจลดทอนความบาดหมางเก่าแก่ที่ปัจจุบันลุกลามเป็นความขัดแย้งทางการค้าระหว่างชาติพันธมิตรสำคัญของสหรัฐคู่นี้ได้.