“หมอประกิต” โวยรัฐบาลเลื่อนขึ้นภาษีบุหรี่ 40% เข้าข้างธุรกิจยาสูบ เมินสุขภาพประชาชน เผยคนไทยป่วยโรคจากบุหรี่ 1 ล้านคน มูลค่าความเสียหายมหาศาล เรียกร้องรัฐบาลแสงความจริงใจปกป้องสุขภาพประชาชน
    จากกรณีที่คณะรัฐมนตรีมีมติเมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม 2562 ให้ขยายเวลาการปรับภาษีบุหรี่ซิกาแรตเป็นอัตราเดียวที่ 40% ออกไปอีก 1 ปี  โดยมีผลในเดือนตุลาคม 2563 จากเดิมที่ ครม.เห็นชอบเมื่อเดือนกันยายน 2560 ที่มีการปรับอัตราภาษีบุหรี่ชิกาแรตราคาไม่เกิน 60 บาท คิดภาษี 20% และราคาเกิน 60 บาท คิดภาษี 40% โดยเปลี่ยนเป็นภาษีอัตราเดียวที่ 40% ด้วยเหตุผลว่าต้องการช่วยเหลือเกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบ และผู้ประกอบการอุตสาหกรรมบุหรี่ทั้งหมด ตามคำเรียกร้องของบริษัทบุหรี่และชาวไร่ยาสูบ เนื่องจากการขึ้นภาษีทำให้คนสูบบุหรี่น้อยลงนั้น
    นพ.ประกิต วาทีสาธกกิจ เลขาธิการมูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ กล่าวถึงประเด็นดังกล่าวว่า ปัจจุบันผู้สูบบุหรี่ 10.7 ล้านคน กระจายอยู่ในจังหวัดต่างๆ ทั่วประเทศ ส่งผลให้คนไทยป่วยด้วยโรคจากการสูบบุหรี่ที่ยังมีชีวิตอยู่หนึ่งล้านคน และข้อมูลในปี 2557 มีคนไทยที่ป่วยด้วยโรคจากการสูบบุหรี่ต้องเข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาล 580,794 ครั้ง แต่ละครั้งเฉลี่ยอยู่โรงพยาบาลครั้งละ 6 วัน  โดยตัวเลขนี้นับเฉพาะผู้ป่วยที่เข้ารักษาตัวในโรงพยาบาลด้วย 3 กองทุนของรัฐ คือ ใช้สิทธิ์บัตรทอง ประกันสังคม และสวัสดิการข้าราชการเท่านั้น ซึ่งมีมูลค่าความเสียหายมากกว่ารายได้จากธุรกิจยาสูบ ประเทศไทยจึงจำเป็นต้องมีมาตรการควบคุมการบริโภคยาสูบอย่างจริงจัง
    “การเลื่อนปรับภาษีบุหรี่ทำให้เสียโอกาสในการใช้เครื่องมือในการควบคุมยาสูบ ขอเรียกร้องรัฐบาลให้ชดเชยการเลื่อนการขึ้นภาษียาสูบครั้งนี้ ด้วยการแสดงความจริงใจในการสนับสนุนการควบคุมยาสูบ ผมเข้าใจที่รัฐบาลต้องการช่วยเหลือชาวไร่ยาสูบ แต่เมื่อรัฐบาลตัดสินใจในนโยบายที่จะส่งผลดีต่อธุรกิจยาสูบ ก็ย่อมหมายถึงผลเสียต่อสุขภาพของประชาชน เพราะเรื่องยาสูบกับสุขภาพเป็นเหมือนเกมผลรวมเป็นสูญ (Zero Sum Game) คือเมื่อฝ่ายธุรกิจยาสูบได้ ก็คือสุขภาพของประชาชนที่จะเสีย รัฐบาลจึงต้องแสดงความจริงใจในการให้ความสำคัญกับการปกป้องสุขภาพ ไม่ยิ่งหย่อนกว่าการปกป้องธุรกิจยาสูบ” นพ.ประกิตกล่าว
    นพ.ประกิตกล่าวว่า ขณะนี้การควบคุมยาสูบดำเนินการภายใต้ พ.ร.บ.ควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ พ.ศ.2560 กำหนดให้มีคณะกรรมการควบคุมยาสูบจังหวัด ที่มีผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นประธาน และมีนายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดเป็นเลขานุการ ซึ่งที่ผ่านมาองค์การอนามัยโลกได้ระบุว่า โครงสร้างการควบคุมยาสูบโดยภาครัฐในระดับพื้นที่ของไทยยังถือว่าอ่อนแอ เนื่องจากพบว่ามีผู้ที่ทำงานด้านการควบคุมยาสูบอย่างเต็มเวลาเพียงจังหวัดละ 1 คนเท่านั้น ขณะเดียวกันก็ต้องดูแลแผนการควบคุมสุราควบคู่ไปด้วย ทำให้แผนยุทธศาสตร์การควบคุมยาสูบที่ผ่าน ครม.และจังหวัดต่างๆ ขาดบุคลากรที่จะดำเนินการตามแผนการควบคุมยาสูบในจังหวัดต่างๆ จึงมีความคืบหน้าล่าช้ากว่าที่ควร.