ต้อนรับเดือนแห่งความรัก พิพิธภัณฑ์ผ้า ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ จัดกิจกรรม “ดอกไม้ประดิษฐ์สื่อรัก” ครั้งแรกกับการสาธิตและการสอนการประดิษฐ์ดอกไม้จากผ้า โดยครูผู้เชี่ยวชาญของมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ซึ่งนอกจากผู้เข้าร่วมกิจกรรมได้รับรู้เรื่องราวของดอกไม้ที่ได้รับพระราชทานนาม และดอกไม้ในพระนามาภิไธยในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 อาทิ กล้วยไม้คัทลียา “ควีนสิริกิติ์”, ดอนญ่า “ควีนสิริกิติ์”, กุหลาบ “ควีนสิริกิติ์” และบัว “ควีนสิริกิติ์” ในงานยังจัดให้มีการประดิษฐ์ การเข้าช่อดอกรวงผึ้ง ซึ่งเป็นดอกไม้ประจำรัชกาลที่ 10 ให้กับผู้ที่สนใจ

(วิไลวรรณ ลายถมยา)

วิไลวรรณ ลายถมยา ผู้ช่วยงานส่งเสริมศิลปาชีพ ดูแลแผนกดอกไม้ประดิษฐ์พระนาม เล่าว่า “สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 ทรงโปรดให้ตั้งกลุ่มประดิษฐ์ดอกไม้ เพื่อจำลองแบบดอกไม้ของไทยที่ใกล้สูญพันธุ์ ซึ่งพระองค์ท่านมีพระราชประสงค์ที่จะอนุรักษ์ไว้ รวมทั้งเพื่อสร้างอาชีพให้กับชาวนาชาวไร่หลังจากฤดูกาลทำนา โดยมีครูผู้ชำนาญการด้านดอกไม้ประดิษฐ์จากสวนจิตรลดามาสอนการทำดอกไม้ประดิษฐ์ให้แก่สมาชิกที่ศูนย์ศิลปาชีพบางไทร จ.พระนครศรีอยุธยา ทุกวันอังคาร ตั้งแต่ พ.ศ.2524 จนถึงวันนี้ ซึ่งในสมัยก่อนเวลาที่พระองค์ท่านทรงงาน ดอกไม้ประดิษฐ์ทุกดอกจะต้องส่งถวายทอดพระเนตรก่อนทุกครั้ง เพราะหากยังมีข้อบกพร่องที่อาจจะยังทำได้ไม่เหมือนจริง เช่น สีสัน รูปแบบกลีบดอกต่างๆ พระองค์ท่านจะทรงแนะนำให้กลับมาแก้ไขก่อนนำไปวางจำหน่ายต่อไป

สำหรับเรื่องราวของดอกไม้ที่ได้รับพระราชทานนาม และดอกไม้ในพระนามาภิไธยในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 ที่นำมาสาธิตให้ชมอย่างใกล้ชิดในครั้งนี้ ได้แก่ กล้วยไม้คัทลียา “ควีนสิริกิติ์” คัทลียาลูกผสมที่ประเทศอังกฤษเป็นผู้ผสมพันธุ์ขึ้นในปี พ.ศ.2501 และมีความสวยงามจนได้รับรางวัลยอดเยี่ยมจาก The Royal Horticulture Society ประเทศอังกฤษ จึงได้มีการกราบบังคมทูลสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ขอพระราชทานพระราชานุญาตอัญเชิญพระนามาภิไธย “สิริกิติ์” เป็นชื่อของกล้วยไม้ลูกผสมพันธุ์นี้ว่า คัทลียา “ควีนสิริกิติ์” ดอกมีสีขาวนวล ดอกออกเดี่ยวหรือเป็นช่อ 1-4 ดอก ขอบกลีบย่นเป็นคลื่น ตรงกลางมีแต้มสีเหลืองทอง มีกลิ่นหอมหวานอ่อนๆ ออกดอกตลอดปี
ส่วน ดอนญ่า “ควีนสิริกิติ์” ซึ่งมีถิ่นกำเนิดจากประเทศฟิลิปปินส์ ในปี พ.ศ.2506 เมื่อครั้งที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จฯ ทรงเยือนประเทศฟิลิปปินส์อย่างเป็นทางการ ทางมหาวิทยาลัยฟิลิปปินส์จึงได้ขอพระราชทานพระราชานุญาตอัญเชิญพระนามาภิไธย “สิริกิติ์” เป็นชื่อของดอนญ่าลูกผสมพันธุ์ใหม่นี้ว่า ดอนญ่า “ควีนสิริกิติ์” ลักษณะเป็นไม้พุ่มสูงประมาณ 1-3 เมตร ดอกออกเป็นช่อที่ปลายยอด แต่ละช่อมีใบประดับขนาดใหญ่รองรับสีชมพูอ่อน ขลิบขอบด้วยสีแดง ดอกย่อยสีเหลืองขนาดเล็ก ออกดอกตลอดปี
ขณะที่ กุหลาบ “ควีนสิริกิติ์” กุหลาบลูกผสมจากประเทศฝรั่งเศส ซึ่งมีความสวยงามระดับโลก ได้นำออกเผยแพร่ในปี พ.ศ.2511 และปี พ.ศ.2513 ได้รับรางวัลชนะเลิศในการประกวดกุหลาบที่ประเทศไอร์แลนด์ และผู้อำนวยการเรือนกุหลาบของประเทศฝรั่งเศสในเวลานั้นจึงได้ขอพระราชทานพระราชานุญาตอัญเชิญพระนามาภิไธย “สิริกิติ์” เป็นชื่อของกุหลาบลูกผสมพันธุ์นี้ว่า กุหลาบ “ควีนสิริกิติ์” มีลักษณะเด่นที่ดอกเดี่ยวมีสีเหลืองเข้มขนาดใหญ่ ขอบกลีบมีสีชมพูเรื่อ มีกลิ่นหอมละมุน และปัจจุบันปลูกที่พระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์

ด้าน บัว “ควีนสิริกิติ์” บัวลูกผสมที่เกิดจากการผสมพันธุ์ข้ามสกุล ระหว่างบัวสายพันธุ์ต่างประเทศกับดอกบัวผันสายพันธุ์นางกวักของไทย ได้ลูกผสมที่มีกลีบดอก 2 สี คือ ส่วนปลายกลีบดอกมีสีม่วง โคนกลีบดอกมีสีขาว ส่วนกลีบเลี้ยงมีสีขาวอมเขียว สีดอกของบัวลูกผสมนี้มีสีม่วง ถือว่าเป็นสีใหม่ที่ยังไม่เคยปรากฏมาก่อน และได้พระราชทานพระราชานุญาตให้ใช้ชื่อบัวว่า “ควีนสิริกิติ์” เพื่อเฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาสทรงเจริญพระชนมพรรษา 80 พรรษา 12 สิงหาคม 2555
ทั้งนี้ ดอกไม้ประดิษฐ์พระนามทั้งหมด เป็นความภาคภูมิใจของสมาชิกแผนกดอกไม้ประดิษฐ์เป็นอย่างมาก เพราะเป็นงานฝีมือที่ต้องใช้ฝีมือที่ละเอียดประณีตเป็นพิเศษในทุกขั้นตอน และต้องบอกว่าพวกเราชาวไทยโชคดีที่มีสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 ที่ทรงมีพระอัจฉริยภาพในการอนุรักษ์มรดกทางภูมิปัญญาของไทย และมีพระราชดำริในการส่งเสริมอาชีพให้กับประชาชนผ่านโครงการพระราชดำริมากมาย ที่สร้างรายได้และสร้างอาชีพให้ราษฎรในทั่วทุกภูมิภาคของประเทศไทย”.