นพ.กิตต์กวี โพธิ์โน ผู้อำนวยการโรงพยาบาล (รพ.) จิตเวชนครราชสีมาราชนครินทร์ จ.นครราชสีมา เปิดเผยว่า สถานการณ์ผู้สูงอายุในประเทศล่าสุดในปี 2561 กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์รายงานมีผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไปจำนวน 10,666,803 คน คิดเป็นร้อยละ 16.1 ของประชากรทั้งหมดที่มีกว่า 66 ล้านคน โดยเพิ่มขึ้นจากปี 2560 เฉลี่ยวันละประมาณ 1,200 คน จังหวัดที่มีจำนวนผู้สูงอายุมากที่สุด ได้แก่ กรุงเทพฯ 1,020,917 คน รองลงมาคือนครราชสีมา 435,347 คน เชียงใหม่ 316,847 คน ขอนแก่น 299,639 คน ส่วนใหญ่อาศัยอยู่กับลูกหลาน 
    ผู้สูงอายุเป็นกลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาทางจิตใจได้ง่าย ที่พบได้บ่อย ได้แก่ ความเครียด วิตกกังวล สมองเสื่อม ซึมเศร้า ซึ่ง รพ.จิตเวชนครราชสีมาฯ ได้ร่วมกับศูนย์สุขภาพจิตที่ 9 พัฒนาวิชาการองค์ความรู้เทคโนโลยีต่างๆ เพื่อส่งเสริมระบบบริการผู้สูงอายุครอบคลุมสถานบริการสาธารณสุขทุกระดับในพื้นที่เขตสุขภาพที่ 9 ประกอบด้วย จ.นครราชสีมา บุรีรัมย์ ชัยภูมิ และสุรินทร์ ซึ่งมีผู้สูงอายุรวมกว่า 1 ล้าน 1 แสนคน และส่งเสริมให้ผู้สูงอายุทุกกลุ่มมีความสุขตามนโยบายของกรมสุขภาพจิตในปี 2562-2563 โดยกลุ่มผู้สูงอายุที่สุขภาพยังดี ซึ่งมีประมาณร้อยละ 70 จะหนุนจัดกิจกรรมผ่านทางชมรมผู้สูงอายุ ส่วนกลุ่มที่เจ็บป่วยโรคเรื้อรัง หรือเรียกว่ากลุ่มติดบ้าน ติดเตียง รวมทั้งผู้สูงอายุที่อยู่โดดเดี่ยว จะดูแลเป็นพิเศษ เพิ่มการเฝ้าระวังปัญหาสุขภาพจิต โดยเฉพาะภาวะซึมเศร้า และเร่งพัฒนาโปรแกรมสร้างพลังใจให้ผู้สูงอายุในชุมชนที่อยู่ในสถานะต้องพึ่งพิงในระยะยาวด้วย   
    ทั้งนี้ ความสุขในการดำเนินชีวิตของผู้สูงอายุหลักๆ มาจาก 2 ทาง คือจากตนเองและจากครอบครัว โดยในส่วนของผู้สูงอายุให้ปฏิบัติด้วยสูตรสร้างความสุขตัวเอง 5 สุข ดังนี้ 1.สุขกายสบายใจ โดยเข้าใจยอมรับการเปลี่ยนแปลงตามวัย รับประทานอาหารที่ย่อยง่าย ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอเหมาะสมอย่างน้อยวันละครึ่งชั่วโมง เมื่อไม่สบายต้องบอกลูกหลานตั้งแต่เนิ่นๆ 2.สุขสนุก คือสร้างความสนุกให้ชีวิต ไม่เก็บตัว เช่น เข้าสังคมสังสรรค์กับเพื่อนๆ ทำงานอดิเรก หรือมีอารมณ์ขัน มองโลกในแง่ดี 3.สุขสง่า ยึดมั่นในความดี ให้คำปรึกษาช่วยเหลือคนรุ่นหลัง เป็นคลังสมองของครอบครัว ชุมชน สังคม ใช้เงินออมอย่างรอบคอบ 4.สุขสงบ ใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย ปฏิบัติตามหลักศาสนาที่นับถือ อารมณ์หนักแน่น มั่นคง และ 5.สุขสว่าง คือใช้ชีวิตอย่างมีสติ เห็นทุกอย่างตามความเป็นจริง
    ในส่วนของครอบครัวลูกหลาน มีข้อแนะนำให้ปฏิบัติต่อผู้สูงวัยให้มีความสุขด้วยสูตร 5 มอบ ได้แก่ 1.มอบความรัก ห่วงใยให้ความเคารพ ยกย่องให้เกียรติ ทั้งการพูดและการกระทำ เช่น กล่าวทักทายก่อน เชิญทานอาหารก่อน 2.มอบความเข้าใจ ยอมรับการการเปลี่ยนแปลงเสื่อมตามวัยของผู้สูงอายุ เช่น การหลงลืม พูดซ้ำๆ เรื่องเดิม 3.มอบสัมผัสด้วยการกอด จับมือ บีบนวดถ่ายทอดความรักที่มีต่อผู้สูงอายุ 4.มอบเวลา เช่น พาไปวัด ไปเที่ยว ไปทานอาหาร หรือโทร.พูดคุยถามความเป็นอยู่ และ 5.มอบโอกาสให้ผู้สูงอายุทำกิจกรรมหรือทำงานที่ท่านสามารถทำได้ หรือให้ท่านเล่าประสบการณ์ที่ท่านภาคภูมิใจและลูกหลานนำมาปรับใช้ในชีวิต เป็นต้น   
    คุณหมอตอกย้ำว่า ประการสำคัญ ขอให้ครอบครัว ลูกหลานช่วยกันสังเกตปัญหาสุขภาพจิตในผู้สูงอายุ โดยสามารถดูจากชีวิตประจำวันที่ผิดไปจากเดิม 5  เรื่อง ดังนี้ 1.การกินผิดปกติ อาจกินมากขึ้นหรือน้อยกว่าเดิม เบื่ออาหาร ซูบผอมทั้งๆไม่มีปัญหาทางร่างกาย 2.การนอน อาจนอนหลับมากกว่าปกติ บางคนอาจนอนไม่หลับ ตกใจตื่นกลางดึกแล้วหลับต่อไม่ได้ บางคนอาจฝันร้ายติดต่อกันบ่อยๆ 3.อารมณ์ผิดปกติ เช่น หงุดหงิดบ่อยขึ้น เศร้าซึม เคร่งเครียด ฉุนเฉียว วิตกกังวลมากขึ้นกว่าเดิม 4.มีพฤติกรรมเปลี่ยน เช่น เคยร่าเริงแจ่มใสก็กลับซึมเศร้า เงียบขรึม ไม่พูดไม่จา บางคนก็หันไปพึ่งเหล้า บุหรี่ บางคนที่พูดน้อยก็กลายเป็นคนพูดมาก และ 5.มีอาการเจ็บป่วยทางกาย เช่น บ่นปวดเมื่อยตามตัว ปวดศีรษะ ปวดกระดูก วิงเวียนศีรษะ หายใจไม่อิ่ม ปวดท้อง ท้องอืด ท้องเฟ้อ เป็นต้น ซึ่งเป็นอาการที่เป็นผลมาจากจิตใจที่มีความเครียด วิตกกังวลซึ่งพบได้บ่อย แต่ประชาชนมักไม่รู้ตัว และจะไปพบแพทย์บ่อยๆ แต่หาสาเหตุความผิดปกติไม่เจอ กินยาแล้วไม่ดีขึ้น ไม่หาย หากพบผู้สูงอายุมีอาการที่กล่าวมาขอให้รีบพูดคุย ซึ่งลูกหลานจะช่วยได้ดี หากยังไม่ดีขึ้นขอให้ปรึกษาเจ้าหน้าที่สาธารณสุขใกล้บ้าน หรือโทร.ปรึกษาสายด่วนสุขภาพจิต 1323 ฟรีตลอด 24 ชั่วโมง.