กองหนังสือนี้เป็นส่วนเล็กๆ ส่วนหนึ่งของความพยายามของผม ที่จะทำความเข้าใจกับการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีโดยเฉพาะ "ปัญญาประดิษฐ์" หรือ Artificial Intelligence (AI) ที่จะมีผลต่อสังคมไทยทั้งในภาพรวมและภาพย่อยของแต่ละอาชีพ

                หรือบางทีก็เรียกมันว่า Super Intelligence ซึ่งหมายถึงความสามารถของมนุษย์ที่จะพัฒนาให้หุ่นยนต์มีความสามารถในการแยกแยะ, ประเมิน, วิเคราะห์ข้อมูลได้อย่างน่าอัศจรรย์

                เขาเรียกมันว่า Machine Learning ซึ่งหมายความว่าเจ้าเครื่องยนต์กลไกที่เราเขียนโปรแกรมที่เก่งขึ้นเรื่อยๆ นั้น ถึงจุดหนึ่งมันจะมีความสามารถที่ "เหนือมนุษย์"

                จาก Artificial Intelligence ไปสู่ Super Intelligence หรือกลายเป็นความฉลาดระดับ "ซูเปอร์"

                ผมตัดสินใจที่จะต้องทำความเข้าใจกับเจ้า Super Intelligence ทั้งๆ ที่ไม่มีความรู้ความสามารถด้านเทคโนโลยีเลย

                แต่เพราะผมรู้ว่ามันจะมีความสำคัญต่อโลกในทุกมิติ และหากมนุษย์สามารถใช้มันอย่างชาญฉลาด  เราก็อาจจะได้ประโยชน์มหาศาล

                แต่หากเราปฏิเสธที่จะทำความเข้าใจกับ "ความเป็นอัจฉริยะ" ของมัน วันหนึ่งเราก็อาจจะกลายเป็นทาสของมัน

                ถึงวันที่เราตระหนักว่าเจ้า AI รู้จักเรามากกว่าที่เรารู้จักตัวเอง ก็จะเข้าสู่สถานภาพที่เราตกเป็นเบี้ยล่างของมันแน่นอน

                เพราะทุกวันนี้เจ้า AI สามารถทำอะไรหลายอย่างที่เราไม่เคยเชื่อว่ามันจะทำได้ เช่น

                จำหน้าคนได้

                เข้าใจภาษาพูด...แปลภาษาต่างชาติได้ในพริบตา

                ขับรถเองได้

                ผลิตงานศิลปะ

                แนะนำหนังสือและภาพยนตร์ที่คุณชอบ (ใช่...มันรู้ว่าคุณชอบหรือไม่ชอบอะไรจริงๆ)

                แต่งเพลงได้

                แต่งนิยายได้

                ทำหน้าที่พิธีกรอ่านและวิเคราะห์ข่าวได้

                ทำนายได้ว่าเด็กที่เพิ่งเกิดใหม่อาจมีโอกาสเป็นโรคอะไรได้บ้างตลอดชีวิต

                แต่ก่อนนี้คนเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์เป็นคนกำหนดว่าเจ้าคอมพ์จะทำอะไรได้และทำอะไรไม่ได้

                วิธีเดิมคือการเขียนโค้ดเป็น algorithm หรือสูตรที่เป็นภาษาคอมพ์ แล้วมันก็จะทำอะไรตามคำสั่งของมนุษย์

                นั่นแปลว่าเจ้าคอมพ์จะทำอะไรเกินที่มนุษย์สั่งไม่ได้ จึงทำให้เชื่อว่าอย่างไรเสียมนุษย์ก็จะต้องเก่งกว่าคอมพิวเตอร์

                แต่ทุกวันนี้สำหรับงานบางอย่าง มนุษย์ไม่ต้องเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์แล้ว แต่หันไปเก็บข้อมูลที่เรียกว่า data collection

                ข้อมูลที่ว่านี้มีกรณีตัวอย่างที่มนุษย์ต้องการให้เจ้าคอมพ์ทำตาม แต่ความฉลาดของมันคือการที่มี  algorithm ที่ "เรียนรู้ได้" หรือที่เรียกว่า learning algorithm ที่สามารถปรับโปรแกรมโดยตัวมันเองโดยอัตโนมัติ จนมันสามารถทำภารกิจสอดคล้องกับที่ข้อมูลนั้นๆ กำหนดให้ทำ

                หรืออีกนัยหนึ่งคอมพิวเตอร์ไม่ใช่เครื่องคำนวณตัวเลขหรือสถิติอย่างเดียวอย่างที่เราเคยรู้จักมาตลอดอีกต่อไปแล้ว

                ฐานข้อมูล (data bases) กับสื่อดิจิตอล (digital media) ได้มาแทนที่การสื่อสารผ่านกระดาษ

                และการสื่อสารด้วยระบบดิจิตอลผ่านเครือข่ายคอมพิวเตอร์ได้มาทดแทนวิธีการส่งผ่านข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นเรื่อยๆ

                วิวัฒนาการนั้นเริ่มด้วยคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลซึ่งมีรูปแบบหรือ graphical interface ที่ง่ายต่อการใช้ ตามมาด้วยโทรศัพท์อัจฉริยะทำให้การสื่อสารทำได้ง่ายและสะดวกขึ้นอย่างไม่น่าเชื่อ

                คอมพิวเตอร์ที่มาในรูปมือถือทำให้มันกลายเป็นเครื่องมือที่ติดตัวได้อย่างสะดวกสบาย พกพาไปไหนมาไหนได้ง่าย เหมือนทีวีและไมโครเวฟในยุคหนึ่ง

                อีกทั้งทุกวันนี้ข้อมูลทุกประเภท ไม่เพียงแต่ตัวเลขและตัวหนังสือเท่านั้น หากแต่ยังรวมถึงภาพ, วิดีโอและเสียงถูกเก็บ ประเมิน และส่งต่อผ่านระบบดิจิตอลได้ด้วยความเร็วและแม่นยำที่เหลือเชื่อ

                ก็ด้วยเทคโนโลยีใหม่นี้แหละที่ทำให้เกิดการเพิ่มพูนของข้อมูลมหาศาลที่เรียกว่า "dataquake" หรือ  "ข้อมูลมากมายเทียบได้กับแผ่นดินไหว" ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดความสนใจอย่างกว้างขวางต่อสิ่งใหม่ ๆ ที่เราเรียกว่า

                การวิเคราะห์ข้อมูล (data analysis) และ Machine Learning อันหมายถึงการที่โปรแกรมเรียนรู้ด้วยตัวเอง (learning programs) มาแทนที่คนเขียนโปรแกรม (programmers)

                นั่นเป็นที่มาของการที่โปรแกรม Deep Blue ที่สามารถเอาชนะแชมป์หมากรุกระดับโลกได้ในปี 1997 และโปรแกรม AlphaGo ตีพ่ายแชมป์หมากโกะ ในปี 2016

                คำถามก็คือว่า

                ถ้ามันฉลาดขึ้นเรื่อยๆ โดยไม่ต้องอาศัยมนุษย์ วันหนึ่งข้างหน้ามันจะหาทางกำจัดมนุษย์ได้หรือไม่?

                นั่นคือคำถามใหญ่ที่ผมพยายามจะหาคำตอบให้ได้ก่อนจะหายใจเฮือกสุดท้าย!