อากาศร้อน นอกจากจะส่งผลกระทบต่อสุขภาพกาย คือ เสี่ยงต่อโรคลมแดด หรือฮีตสโตรก (Heat stroke) แล้ว ยังส่งผลกระทบต่อสภาพจิตใจด้วย เพราะอากาศร้อนเป็นตัวกระตุ้นทางอ้อมในการเพิ่มความเครียด เคยมีการทำวิจัยของนายเครก แอนเดอร์สัน (Craig Anderson) แห่งมหาวิทยาลัยไอโอวา ประเทศสหรัฐอเมริกา เขาอธิบายเรื่องความร้อนหรืออุณหภูมิที่เพิ่มขึ้น ส่งผลโดยตรงต่อพฤติกรรมก้าวร้าวและการใช้ความรุนแรงของมนุษย์ไว้ในบทความชื่อ ‘Heat and Violence’ ในบทความดังกล่าวเขาอ้างอิงถึงผลการศึกษาในอเมริกาช่วงปี 2008 ที่เปรียบเทียบอัตราการฆ่าตัวตายและการใช้ความรุนแรงว่ สัมพันธ์กับอุณหภูมิที่สูงขึ้นจากภาวะโลกร้อนหรือไม่ อย่างไร ผลปรากฏว่าในช่วงเวลาที่อุณหภูมิสูงขึ้น อัตราการก่ออาชญากรรมหรือการฆ่าตัวตายก็เพิ่มขึ้นด้วย สัมพันธ์กับข้อมูลที่บ่งชี้ว่าในพื้นที่ที่มีอากาศร้อนมีความเสี่ยงที่ผู้คนจะใช้ความรุนแรงมากกว่าพื้นที่ที่มีอากาศเย็น นอกจากนี้ยังมีผลการทดลองเชิงจิตวิทยาอีกหลายชิ้นที่พิสูจน์ว่าอากาศร้อนและสภาพแวดล้อมที่อึดอัด มีผลทำให้คนใจร้อนและแสดงพฤติกรรมก้าวร้าวมากขึ้นอีกด้วย

    กรมสุขภาพจิตเองก็จะออกประกาศเตือนทุกปีว่า “อากาศร้อน” เป็นตัวกระตุ้นให้เกิดความเครียด ความฉุนเฉียว และพฤติกรรมก้าวร้าว โดยมีการเตือนให้สังเกตอาการต่อไปนี้ คือ นอนไม่หลับ หงุดหงิด และแนะให้ดื่มน้ำมากๆ เลี่ยงอาหารรสเผ็ด ทำสมาธิ ฝึกคิดบวก ไม่ดื่มเหล้า สำหรับผู้ป่วยจิตเวช การได้รับยาเป็นประจำเป็นสิ่งสำคัญช่วยไม่ให้อาการกำเริบ คนในครอบครัวจึงต้องดูแลอย่าให้ขาดยา กรมสุขภาพจิตยืนยันว่าอากาศร้อนไม่ได้มีผลต่อจำนวนการเจ็บป่วยทางจิต แต่เป็นตัวกระตุ้นหรือเพิ่มความเครียดให้มากขึ้น ส่วนมากจะเป็นความเครียดมาจากปัญหาครอบครัว การทำงาน เศรษฐกิจ และความรัก หากไม่มีวิธีจัดการกับความเครียดที่ดี เมื่อเจออากาศร้อนย่อมเพิ่มความเครียดให้สูงขึ้นได้
    มีการคาดการณ์ว่าในปีนี้อุณหภูมิอาจสูงถึง 45 องศา ยิ่งอุณหภูมิสูงขึ้นเท่าไหร่ เราจะพบข่าวคน “หัวร้อน” ทะเลาะวิวาท หรือผู้ป่วยทางจิตเวชที่ขาดยาลุกขึ้นมาก่อคดีอยู่เนืองๆ นอกจากการดูแลตัวเองด้วยการสำรวจตัวเองตามที่กรมสุขภาพจิตแนะนำแล้ว ต้องหันมาสำรวจและดูแลคนในครอบครัวด้วย ในที่นี้หมายถึงการดูแลทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ ในยุคสังคมก้มหน้าทำให้การสื่อสารในครอบครัวลดน้อยลง เมื่อขาดการสื่อสาร ความสัมพันธ์ในครอบครัว ความเอาใจใส่ซึ่งกันและกันก็ลดน้อยลงไปด้วย ต่างคนต่างก้มหน้าอยู่กับจอโทรศัพท์ ขาดการสังเกตและสนทนา ถามไถ่ทุกข์สุข พูดคุยเอาใส่ใจซึ่งกันและกัน อย่าปล่อยให้อากาศร้อนมีผลกับอารมณ์และความสัมพันธ์ของคนรอบตัวเรานะคะ.
            จิตติมา กุลประเสริฐรัตน์
            ([email protected])