ย้อนหลังการทำประชามติเบร็กซิต (Brexit) เมื่อมิถุนายน 2016 ปรากฏว่ายิ่งนานวันความคิดเห็นยิ่งแตกแยก เกิดกลุ่มก๊วนที่คิดแตกต่างมากมาย นายกฯ เทเรซา เมย์ (Theresa May) ร้องขอให้ปรองดอง 
    โทนี ไรต์ (Tony Wright) อดีตสมาชิกรัฐสภาจากพรรคแรงงานเห็นว่าประเทศอยู่ในภาวะสงคราม เป็นสงครามทางวัฒนธรรม อันที่จริงแล้วความแตกแยกสะสมมานานและมาระเบิดในเหตุการณ์เบร็กซิต เป็นการแตกแยกของหลายกลุ่มหลายระดับ เช่น พวกอังกฤษกับเวลส์ คนเมืองกับคนชนบท คนสูงอายุกับหนุ่มสาว คนขี้ขลาดกับคนกล้าหาญ สามัญชนกับอีกพวก ปัญหาใหญ่คือพรรคการเมือง ระบอบการเมืองปัจจุบันไม่ตอบโจทย์พวกเขา
    กลายเป็น 2 กลุ่มที่ต่างโจมตีอีกฝ่าย และเมื่อมีพวกหัวรุนแรงในขบวน การด่าทอจึงรุนแรงเพราะคนเหล่านี้ ยิ่งกระบวนการเบร็กซิตยืดเยื้อ การแตกแยกยิ่งบาดลึก สร้างความแตกแยกในชุมชน ครอบครัว อดีตนายกฯ จอห์น เมเยอร์ (John Mayer) ร้องขอให้พูดคุยอย่างสมานฉันท์ อดทนต่อกัน ไม่ใช้คำหยาบคาย
    ความแตกแยกนี้เป็นบททดสอบความเป็นประชาธิปไตยอันเก่าแก่ของประเทศนี้ได้เป็นอย่างดี
    การทำประชามติตั้งอยู่บนฐาน คิดว่าคนส่วนใหญ่เห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วย ในที่สุดได้คำตอบออกมาทางใดทางหนึ่ง ปัญหาคือเมื่อเสียงส่วนใหญ่ลงมติแล้วว่าให้ออก แต่ส่วนน้อยได้รับผลกระทบอย่างหนัก เช่น ต้องออกจากงาน ธุรกิจอาจไปต่อไม่ได้ คนเชื้อสายอังกฤษที่อาศัยในแผ่นดินใหญ่ กลุ่มนี้นับล้านอาจกระทบเรื่องสวัสดิการ ใครจะเป็นผู้รับผิดชอบต่อโศกนาฏกรรมของคนเหล่านี้ รัฐบาลเมย์ยังไม่มีคำตอบ
รากปัญหาเบร็กซิต :
    เบร็กซิต (Brexit) มาจากการผสมคำ British กับ Exit เป็นความตั้งใจของพลเมืองสหราชอาณาจักรส่วนหนึ่งที่ประสงค์จะนำประเทศออกจากสหภาพยุโรป
    ถ้ามองอย่างเป็นเหตุผล เหตุผลหลักคือต่อต้านคนเมืองอังกฤษ ชนชั้นปกครองที่ได้ประโยชน์จากโลกาภิวัตน์ เป็นความเห็นต่างหรือแตกแยกระหว่างคน 2 กลุ่ม คือกลุ่มที่ได้ประโยชน์จากโลกาภิวัตน์กับคนที่เสียประโยชน์ 
    พวกที่เสียประโยชน์ส่วนใหญ่เป็นแรงงานที่ได้รับผลกระทบ (ดังนั้น ต้องระลึกว่าไม่ใช่แรงงานทุกคนที่ต่อต้าน) จากการไหลบ่าของแรงงานต่างชาติ ทั้งแบบถูกกฎหมายกับผิดกฎหมาย (ผู้อพยพลี้ภัยต่างชาติที่เข้าเมืองโดยผิดกฎหมาย)  สินค้าอียู (ความเป็นอียูทำให้แรงงานกับสินค้าเคลื่อนย้ายเสรีในหมู่สมาชิก)
    ขยายความว่าหลายปีที่ถกเถียงว่าควรเบร็กซิตหรือไม่ หนึ่งในประเด็นที่พูดถึงคือการจ้างงานกับค่าแรง จะตกงานเพิ่มหรือไม่ ค่าแรงจะลดลงหรือไม่ ประเด็นการไหล่บ่าของคนต่างชาติขยายวงออกเป็นเรื่องผลกระทบทางสังคม การรักษาอัตลักษณ์ บางคนจึงพูดว่าสหราชอาณาจักรกำลังให้ความสำคัญกับลัทธิชาตินิยม ลดความสำคัญต่อหลักสิทธิมนุษยชน
    บางคนชี้ว่าเป็นแผนของรัฐบาลรัสเซียที่หวังให้อียูแตกแยก ดึงสมาชิกอียูให้เป็นพวกรัสเซียทีละประเทศ แต่ความจริงแล้วรัฐบาลสหรัฐ พวกนีโอคอนต่างหากที่มีอิทธิพลระดับโลก เป็นผู้กุมอำนาจเศรษฐกิจตั้งแต่หลังสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2     โลกปัจจุบันไม่แบ่งแยกด้วยพวกทุนนิยมกับสังคมนิยมอีกแล้ว การพูดเรื่องส่งเสริมเสรีภาพเป็นเรื่องล้าสมัย ที่ยังคงอยู่แน่นอนคือความเป็นรัฐ ชนชั้นปกครองที่ได้ประโยชน์จากโลกาภิวัตน์ การรวมตัวเป็นอียูช่วยบริษัทยักษ์ใหญ่เจาะตลาดโลกและตลาดอียู ด้วยการชูความคิดว่าการเป็นตลาดเดียวเป็นประโยชน์ต่อทุกคน
    รัฐบาลสหรัฐช่วยกระตุ้นให้เกิดอียูด้วยการส่งเสริมแนวคิดพหุสังคม สิทธิมนุษยชน เพื่อทำลายรัฐในยุโรปที่ตั้งอยู่บนชาติพันธุ์ดั้งเดิม ปัจจุบันฝ่ายขวากับซ้ายในยุโรปส่วนใหญ่คิดไม่ต่างกันเท่าไหร่ สนับสนุนบริษัทนานาชาติ ยอมรับการเข้ามาของผู้อพยพลี้ภัย เยอรมนีคือต้นแบบ ไม่มีใครสนับสนุนสังคมนิยมหลังสหภาพโซเวียตล่มสลาย
    นโยบายสหรัฐต่อตะวันออกกลางทำให้เกิดผู้ลี้ภัยสงครามหนีเข้ายุโรปจำนวนมาก คนยุโรปต่อต้านรุนแรง
    พวกที่เห็นด้วยกับเบร็กซิตจะต่อต้านการรับผู้อพยพลี้ภัย แรงงานต่างชาติ ปฏิเสธพหุสังคมชนิดสุดขั้ว คิดว่าสิทธิมนุษยชนกับพหุสังคมเป็นแนวคิดดี แต่ไร้ประโยชน์หากสุดท้ายเป็นผลเสียต่อประเทศ เพราะเข้ามาแย่งงานตำแหน่งงาน เป็นภาระต่องบประมาณสวัสดิการรัฐ เกิดสังคมผู้อพยพที่แปลกแยกแตกต่างจากท้องถิ่น โดยเฉพาะพวกมุสลิมจากเอเชีย เมื่อเด็กเกิดใหม่ได้สัญชาติยุโรปจะเปลี่ยนแปลงสังคมประเทศชาติอย่างถาวร
บรรษัทยักษ์ใหญ่ยุโรปสนับสนุนแรงงานต่างด้าว :
    บรรษัทยักษ์ใหญ่ยุโรปสนับสนุนแรงงานต่างด้าวเพราะมั่นใจว่าจะสามารถคัดแรงงานฝีมือ และได้แรงงานด้อยฝีมือตามต้องการ แรงงานเหล่านี้ไม่สังกัดสหภาพแรงงาน บรรษัทสามารถลดแรงกดดันจากสหภาพที่เป็นไม้เบื่อไม้เมากับบริษัทเรื่อยมา สามารถถ่ายโอนงบประมาณที่เคยดูแลฝึกฝนคนท้องถิ่นไปฝึกแรงงานต่างด้าวแทน โอกาสที่แรงงานดั้งเดิมจะตกงานจึงมากขึ้น การจ้างงานรุ่นใหม่น้อยลง
    ในด้านภาษี โทษตกอยู่กับผู้เสียภาษี ต้องแบ่งภาษีส่วนหนึ่งไปช่วยเหลือคนต่างด้าว และมีงานวิจัยชี้ชัดว่าชุมชนคนหลายเชื้อชาติมักมีปัญหาสังคมมากว่าชุมชมดั้งเดิม ผู้ที่ได้ผลกระทบคือชาวยุโรปท้องถิ่นที่มีรายได้ต่ำเพราะมักต้องอยู่ร่วมกับคนต่างเชื้อชาติที่เข้ามาใหม่ แต่สำหรับคนรวยแล้วไม่ได้ผลกระทบเพราะชุมชนของเขามีสำหรับคนมั่งมีเท่านั้น
    คนสหราชอาณาจักรหรือยุโรปที่ได้ประโยชน์จากโลกาภิวัตน์จึงสนับสนุนแรงงานต่างด้าว แต่คนชั้นล่างผู้มีรายได้ต่ำเป็นฝ่ายเสียประโยชน์
    การแก้ไขปัญหาผู้อพยพลี้ภัยเป็นประเด็นถกเถียงอย่างหนักในอียู แต่ผู้อพยพเข้ามาเรื่อยๆ เข้ามาเร็วกว่าการแก้ปัญหา ทางออกคือเบร็กซิต นี่คือแนวทางของผู้ต่อต้านแรงงานต่างด้าว
ปัญหาใหญ่คืออังกฤษไม่รู้ว่าตนเองต้องการอะไร :
    มีผู้อธิบายว่าปัญหาใหญ่ขณะนี้คือฝ่ายการเมืองไม่สามารถสรุปเรื่องเบร็กซิตทั้งๆ ที่ใกล้เส้นตายตัดขาดจากอียูแล้ว แตกแยกทางความคิดในทุกพรรค ประชาชนจำนวนมากคิดแตกต่างจากนักการเมืองเก่าๆ พรรคสายประชานิยมได้รับความนิยมมากขึ้น
    อิวาน โรเจอร์ส (Ivan Rogers) อดีตทูตสหราชอาณาจักรประจำอียูเห็นว่า การที่ชาวสหราชอาณาจักรสนับสนุนเบร็กซิตส่วนหนึ่งมาจากชนชั้นปกครองที่เสียประโยชน์ เห็นว่าการออกจากอียูเป็นคุณมากกว่า แต่ควรคิดไตร่ตรองอย่างถ่องแท้ว่าการออกจากอียูในยามนี้เป็นโทษมากกว่า ต้องไม่ลืมว่าตามภูมิศาสตร์สหราชอาณาจักรใกล้ชิดยุโรปมากที่สุด หากเกิดเบร็กซิตจริง การเจรจาข้อตกลงการค้าใหม่ไม่ใช่เรื่องง่าย ไม่ใช่เรื่องที่จะสำเร็จได้ในเวลาอันสั้น เพราะที่ออกจากอียูก็เพราะไม่ชอบนโยบายอียู แล้วจะมาเจรจากับอียูอีก
    หากสหราชอาณาจักรออกจากอียูโดยไร้ข้อตกลงใดๆ จะเป็นกรณีที่เลวร้ายที่สุด ด้วยเหตุผลนี้เองโอกาสที่จะเป็นเช่นนั้นจึงน้อยที่สุดเพราะไม่มีใครอยากให้เกิด และไม่มีใครอยากเป็นผู้รับผิดชอบต่อความเสียหายที่เกิดขึ้น ทางออกอีกทางที่เตรียมไว้แล้วคือให้เวลาประเทศนี้อีกระยะหนึ่งเพื่อการปรึกษาหารือก่อนลงมติอย่างใดอย่างหนึ่ง การได้ต่อเวลาน่าจะเป็นทางออกที่ดีที่สุดในยามนี้
    เบร็กซิตเป็นกรณีตัวอย่างว่าบางครั้งเมื่อใกล้ถึงทางตันแล้วต้องยืดเวลาออก ระบอบประชาธิปไตยไม่จำต้องถึงทางตันเสมอไป.
-------------------

ภาพ : ลงมติเพื่ออนาคตของลูกหลาน
ที่มา : https://unsplash.com/photos/sIvoe-D6nSc