ผมอ่านหนังสือ Futuration “เปลี่ยนปัจจุบัน ทันอนาคต” ที่รวบรวมบทความของคุณสันติธาร “ต้นสน” เสถียรไทย ที่เพิ่งวางตลาดแล้วบอกได้เลยว่าเป็นเรื่องราวแห่งความคิดความอ่านที่สังคมไทยควรจะนำมาสังเคราะห์, พิเคราะห์และร่วมกันหาทางออกอย่างจริงจังก่อนที่เราจะ “ตกรถไฟขบวนใหญ่” ที่มีชื่อว่า “นวัตกรรมโลก”
    เอาแค่เพียงหัวข้อของบทความที่เคยตีพิมพ์ใน “ประชาชาติธุรกิจ” ที่อยู่ในหนังสือพิมพ์เล่มนี้ก็น่าจะสะท้อนถึงประเด็นที่สังคมไทยควรจะนำมาขบคิดกันให้รอบด้านและทันการณ์
    คำว่า “ทันการณ์” น่าจะเป็นหัวใจของการปรับตัวของคนทุกอาชีพในสังคมไทย
    เพราะผมยืนยันได้ว่า แม้เราจะพร้อมปรับตัว เราก็ยังไม่แน่ใจว่าเราจะปรับตัวถูกทิศทางหรือไม่ และแม้เราจะพร้อมเปลี่ยนแปลง เราก็ยังต้องค้นหาคำตอบให้ได้ว่าเราเปลี่ยนแปลงไปในแนวทางที่ถูกต้องหรือไม่
    ไม่ต้องพูดถึงความที่ไม่ยอมเปลี่ยนไม่ยอมปรับ หรือคนที่เชื่อว่าโลกยังต้องหมุนรอบๆ ตัวเอง ซึ่งก็คงจะต้องเผชิญกับชะตากรรมที่ตนต้องหาทางออกด้วยตนเองในวันใดวันหนึ่งข้างหน้าอันไม่นานนัก
    หัวข้อในหนังสือเล่มนี้เรียงลำดับไว้อย่างนี้
    ลงทุนกับเยาวชนให้ทันโลก 4.0
    การศึกษากับโลกเทคโนโลยี
    มหาวิทยาลัยจะอยู่หรือไป
    ฤาโลกมหาวิทยาลัยจะเดินตามโลกดนตรี
    เคล็ดการเรียนรู้ตลอดชีพ
    “รถไฟ” แห่งเทคโนโลยีกับผู้ที่ถูกทิ้งไว้ที่ “ชานชาลา”
    พิษร้ายจากความไม่เท่าเทียมกับการต่อต้านโลกาภิวัตน์
    ชะตาโลกาภิวัตน์ในวันที่ไร้ผู้นำ
    ภาพร่างโลกาภิวัตน์ลายมังกร
    อุปสรรคสู่เส้นทางสายไหมของจีน
    ทำไมโครงการรถไฟ “ไฮสปีด” อาจเดินหน้าแบบ “สโลว์โมชั่น”
    ยุคของสหรัฐอเมริกาเสื่อมลงแล้ว ดอลลาร์สหรัฐจะเสื่อมลงหรือยัง?
    “หยวน” ขึ้นบัลลังก์แทน “ดอลลาร์สหรัฐ” ได้หรือไม่?
    ยุคแห่ง Data กับโลกโลกาภิวัตน์โฉมใหม่
    เปิดประตูยุคแห่งการล่า Data
    เมื่อรัฐเริ่มล่ายักษ์ (แห่งเทคโนโลยี)
    หรือรัฐจะคุม Data เสียเอง
    แบงก์ชาติยังจำเป็นอยู่หรือไม่ในยุคเงินดิจิทัล
    ธนาคารพาณิชย์ยังจำเป็นอยู่หรือไม่ในยุคเงิน Cryptocurrency
    คุมหรือปล่อย? ถอดรหัสการกำกับฟินเทคของสิงคโปร์
    คนรุ่นเก่า-คนรุ่นใหม่ และ “กับดัก” แห่งยุคดิจิทัล
    รวม 10 ไอเดียเตรียมสู่อนาคต
    ยุทธศาสตร์ชาติในโลกใบใหม่
    นี่คือชุดคำถามที่ต้องการคำตอบจากผู้คนทุกแวดวงในสังคมไทย และไม่เลือกว่าคุณจะอยู่ในอาชีพอะไรก็จะต้องถูกตั้งคำถามสำคัญๆ ที่สรุปได้ประโยคเดียวว่า
    เราจะรอดไหม และจะรอดอย่างไร?
    ผมชอบบทสรุปของหนังสือที่คุณต้นสนนำเสนอ “ยุทธศาสตร์ชาติในโลกใบใหม่” ที่เขียนถึงลูกโดยตั้งคำถามว่า
    เราควรจะ “ปั้น” อนาคตของประเทศไทยอย่างไร?
    “คำตอบคือพ่อเองก็ไม่มีคำตอบ แต่คิดว่านั่นคือจุดเริ่มต้นที่ถูกต้อง เราต้องยอมรับว่าการจะคาดการณ์อนาคตไปไกลถึง 10-20 ปีข้างหน้านั้นเป็นเรื่องยากมาก สิ่งที่เรารู้มีบ้างแต่น้อย สิ่งที่ไม่รู้มีมากและบางครั้งเราไม่รู้ว่าเราจะไม่รู้อะไรบ้าง เราจึงจำเป็นต้องมี ‘ยุทธศาสตร์’ ไม่ใช่ ‘แผน’ ที่ปรับได้ตามสถานการณ์ที่เปลี่ยนไป...”
    เขาเสนอว่ายุทธศาสตร์ของประเทศควรตั้งอยู่บนหลักกว้างๆ 3 ข้อคือ
    1.Cooperation and coordination ร่วมกันทำคือสร้าง แย่งกันทำคือทำลาย
    2.Open eyes, open mind คือการเปิดตาดูโลกความจริง เปิดฟังความคิดที่แตกต่าง
    3.Resilience ล้มแล้วต้องลุกได้
    ผมขอเติมอีกข้อหนึ่งที่สำคัญที่สุดในการปรับตัวเพื่ออยู่รอดและสร้างอนาคตใหม่สำหรับประเทศชาติ
    นั่นคือการที่คนไทยจะต้องเปลี่ยน “วิธีคิด” และ “ทัศนคติ” ของชีวิตและการทำงานที่ฝรั่งเรียกรวมๆ ว่า Mindset
    หมายถึงการยอมรับความท้าทายใหม่ตลอดเวลา, การพร้อมจะออกจาก “เขตปลอดภัย” หรือ comfort zone ของตัวเองเพื่อกระโจนเข้าสู่สิ่งใหม่ๆ ที่เปิดโอกาสที่ไม่อาจจะหาได้ใน “เขตสบายๆ เดิมๆ” ได้อีกต่อไป.