วันที่ 6 มี.ค. นายวีระ โรจน์พจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) แถลงข่าวการจัดงาน “ประเพณีปอยส่างลอง” ประจำปี 2562 ว่า กระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) ร่วมกับ จังหวัดแม่ฮ่องสอน จัดงานประเพณีปอยส่างลอง ในวันที่ 28– 31 มี.ค. นี้ ที่ วัดผาบ่องเหนือ จ.แม่ฮ่องสอน เพื่อเป็นการสืบสานประเพณีการบรรพชาสามเณรหมู่ตามความเชื่อดั้งเดิมของชาวไต หรือ ไทยใหญ่ ซึ่งได้รับการขึ้นบัญชีรายการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ เมื่อปี 2561 โดยประเพณีปอยส่างลอง เป็นประเพณีที่มีเอกลักษณ์โดดเด่น เกิดขึ้นที่ จ.แม่ฮ่องสอนเพียงจังหวัดเดียวของประเทศไทย และมีคติความเชื่อที่เกิดจากความศรัทธาในพระพุทธศาสนา ทั้งยังช่วยอบรมบ่มเพาะให้เด็กและเยาวชนเป็นคนดีและมีศีลธรรม ทั้งนี้ ตนเห็นว่า สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดแม่ฮ่องสอนจะต้องเร่งสนับสนุนและผลักดันการประชาสัมพันธ์ให้ประเพณีปอยส่างลองเป็นที่รู้จักในระดับกลุ่มจังหวัด ตลอดจนสร้างแนวทางการรณรงค์ รักษา และสืบทอดประเพณี จากนั้น วธ.จะช่วยขยายผลสู่การสร้างองค์ความรู้ประเพณีท้องถิ่น และยกระดับประเพณีของท้องถิ่นขึ้นสู่ประเพณีระดับจังหวัด ระดับชาติ และระดับนานาชาติ เพื่อให้เกิดการศึกษาเรียนรู้ ตลอดจนเชิญชวนนักท่องเที่ยวชาวไทยและต่างชาติ เข้ามาร่วมงานพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนาที่แสดงถึงความศรัทธาอันแรงกล้าของคนในท้องถิ่นมากขึ้น
นายประจวบ อาจารพงษ์ รองผู้ว่าราชการจังหวัดแม่ฮ่องสอน กล่าวว่า ประเพณีปอยส่างลองของชาวแม่ฮ่องสอนเปรียบได้กับประเพณีการบวชลูกแก้วของชาวไทยล้านนา เป็นประเพณีสำคัญของชาวไทยใหญ่ที่สืบทอดกันมานาน ชาวไทยใหญ่ที่มีบุตรชายจะพยายามจัดบวชปอยส่างลอง แต่ด้วยเป็นงานที่มีค่าใช้จ่ายสูง คนที่มีฐานะยากจนที่ต้องการให้บุตรชายได้บวชส่างลอง จะมอบบุตรแก่ผู้ที่มีฐานะซึ่งต้องการทำบุญ แต่ไม่มีบุตรชาย ผู้ที่รับภาระอุปถัมภ์ เรียกว่า พ่อข่าม และแม่ข่าม ถือเป็นประเพณีที่จรรโลงพุทธศาสนาและเชื่อมคนรวยกับคนจน โดยงานปอยส่างลองของจ.แม่ฮ่องสอนในปีนี้ จัดใน 11 หมู่บ้าน 4 อำเภอ ประกอบด้วย อ.เมือง อ.ขุมยวม อ.แม่สะเรียง และ อ.ปางมะผ้า ระหว่างเดือนมีนาคม - เมษายนนี้ โดยมีส่างลอง 28 รูป และนาค 4 รูป รวมมีชาวไทยใหญ่ร่วมบรรพชาอุปสมบท 32 รูป