26 ก.พ.62-  นายวัฒนา เมืองสุข โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัว  Watana Muangsook กรณีสถานะของพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีว่า “เจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ” เป็นลักษณะต้องห้ามทำให้บุคคลนั้นไม่สามารถลงรับสมัครเป็นผู้แทนราษฎร หรือดำรงตำแหน่งรัฐมนตรี และไม่อาจถูกเสนอชื่อให้เป็นนายกรัฐมนตรีได้ ทั้งนี้เป็นไปตามมาตรา 98(15), 159 และ 160 ของรัฐธรรมนูญ

การเป็นเจ้าหน้าที่รัฐก่อให้เกิดอำนาจและหน้าที่ตามกฎหมาย การเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐอาจเกิดขึ้นโดยตำแหน่ง หรือโดยการแต่งตั้ง เช่น กรรมการในรัฐวิสาหกิจ เป็นต้น ส่วนการได้รับค่าตอบแทนหรือไม่ก็ไม่ใช่สาระสำคัญเพราะบอร์ดบางองค์กรไม่มีเงินเดือนมีเพียงเบี้ยประชุมหรืออาจไม่มีเบี้ยประชุมก็ได้ 

ส่วนจะเป็นองค์กรถาวรหรือชั่วคราวก็ไม่ใช่สาระสำคัญ เพราะองค์กรที่เกิดขึ้นตามคำสั่งของคณะรัฐประหารที่เรียกว่าแม่น้ำห้าสาย เช่น สนช สปช หรือ กรธ ก็ล้วนเป็นองค์กรชั่วคราวทั้งหมด นอกจากนี้การที่ไม่ต้องยื่นบัญชีทรัพย์สินต่อ ป.ป.ช. ก็ไม่ได้ทำให้บุคคลนั้นกลายเป็นไม่ใช่เจ้าหน้าที่ของรัฐ เพราะข้าราชการในระดับที่ต่ำกว่าซี 8 ก็ไม่ต้องยื่นบัญชีทรัพย์สินต่อ ป.ป.ช. เช่นกัน

ความสำคัญของการเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐคือบุคคลนั้นสามารถใช้อำนาจรัฐ ไม่ว่าในรูปการออกกฎเกณฑ์ คำสั่ง หรือการกระทำอื่นใดที่ก่อให้เกิดผลทางกฎหมาย ผูกพันให้รัฐและบุคคลในรัฐต้องปฏิบัติตาม ดังนั้น กฎหมายจึงควบคุมการใช้อำนาจรัฐให้เป็นไปโดยชอบ หากใช้อำนาจโดยมิชอบจะต้องถูกดำเนินคดีฐานเป็นเจ้าพนักงานปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 157 หรืออาจถูกศาลยกเลิก เพิกถอนคำสั่งได้

คำถามสำคัญที่ต้องตอบคือหากพลเอกประยุทธ์ในฐานะหัวหน้า คสช. ไม่ได้เป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐแล้ว พลเอกประยุทธ์เอาอำนาจอะไรมาออกคำสั่งให้ประชาชนต้องปฏิบัติตาม เช่น อำนาจตามมาตรา 44 ที่ให้อำนาจเฉพาะหัวหน้า คสช. พลเอกประยุทธ์เอาอำนาจอะไรมาแต่งตั้งบุคคลไปดำรงตำแหน่งในองค์กรต่างๆ เพราะอำนาจเหล่านั้นเป็นอำนาจรัฐทั้งสิ้นที่บุคคลธรรมดาไม่มีอำนาจกระทำได้ 

หากพลเอกประยุทธ์ไม่ใช่เจ้าหน้าที่ของรัฐก็แปลว่าพลเอกประยุทธ์จะทำอะไรก็ได้ตามอำเภอใจ แม้จะเป็นไปโดยมิชอบก็อยู่เหนือกฎหมายและการตรวจสอบของศาลเช่นนั้นหรือ เอาประเทศกลับมาสู่หลักการที่ถูกต้อง เลิกเป็นศรีธนญชัยกันได้แล้วมั้งครับ

ประเด็นดังกล่าวนี้นายวิษณุ เครืองาม รองนายกฯได้ชี้แจงเอาไว้ว่า หัวหน้า คสช.ไม่ถือเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐตามนิยามมาตรา 98 ของรัฐธรรมนูญ เพราะผู้ที่รับเงินเดือนของรัฐไม่ใช่ทุกคนเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐตามมาตราดังกล่าว และคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) เคยมีคำวินิจฉัยเมื่อปี  2557 ว่า คสช.ไม่ต้องยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สิน เนื่องจากไม่เป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐ มีสถานะเป็นองค์กรหนึ่งที่ตั้งขึ้นชั่วคราวตามรัฐธรรมนูญ.