15 ก.พ. 2562 นายอาคม เติมพิทยาไพสิฐ รมว.คมนาคม เปิดเผยภายหลังการหารือเตรียมการประชุมคณะกรรมการความร่วมมือด้านรถไฟระหว่างไทย-จีน ที่ประชุมได้หารือถึงความคืบหน้าโครงการประมูลก่อสร้างรถไฟความเร็วสูง (ไฮสปีดเทรน) ไทย-จีน เฟสที่ 1 เส้นทางกรุงเทพฯ-นครราชสีมา งานสัญญาที่ 2-1 งานโยธาสำหรับช่วงสีคิ้ว-กุดจิก ระยะทาง 11 กิโลเมตร ซึ่งขณะนี้ได้ตัวผู้รับเหมาแล้ว คาดว่าจะลงนามในสัญญาร่วมกับการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) วันที่ 6 มี.ค.นี้ ส่วนช่วงกลางดง - ปางอโศก อยู่ระหว่างการก่อสร้างคืบหน้าแล้ว 50%

อย่างไรก็ตามส่วนการประมูลครั้งถัดไปอีก 5 สัญญา ระยะทาง 144.06  กิโลเมตร วงเงินรวม 58,425 ล้านบาท นั้น รฟท. จะเปิดประกวดราคาในมี.ค. นี้ ส่วนอีก 7 สัญญา ระยะทางรวม 91.25 กม.สุดท้า จะจัดทำราคากลางในการประมูลเสร็จภายในเดือนก.พ.และประกาศทีโออาร์ในเดือนมี.ค. และจะทราบผลการประมูลทั้งหมดภายใน เม.ย.-พ.ค. ตั้งเป้าที่จะเริ่มให้มีการก่อสร้างให้ได้ครบทุกตอนในเดือนมิ.ย. นี้ และจะมีการกระชุมคณะกรรมการร่วมเพื่อความร่วมมือด้านรถไฟระหว่างไทย - จีน ครั้งที่ 27 ระหว่างวันที่ 27 ก.พ. – 1 มี.ค. 62 ณ กรุงปักกิ่ง สาธารณรัฐประชาชนจีน โดยจะเจรจาในส่วนของสัญญา 2.3 ให้แล้วเสร็จ

สำหรับความคืบหน้าเพื่อจัดทำร่างสัญญา 2.3 คือ งานวางราง และระบบการเดินรถ การวางราง  ระบบอาณัติสัญญาณ และขบวนรถ ซึ่งยังมีความเห็นที่ขัดแย้งเกี่ยวกับเงื่อนไขในสัญญาหลายประเด็น ประเด็นหลักๆ เช่น เรื่องความรับผิดชอบในการประกันผลงาน โดยฝ่ายไทยยังยืนตามกฎหมายไทยคือต้องการให้จีนรับประกันผลงาน 2 ปี ขณะที่จีนจะรับผิดชอบเพียง 1 ปี ค่าปรับกรณีงานสัญญา 2.3 ล่าช้า ฝ่ายจีนเสนอจ่ายค่าปรับต่ำมาก 0.0001% ของมูลค่าโครงการ ขณะที่กฎหมายไทยต้องการคิดค่าปรับ อย่างน้อย 0.1% ซึ่งเป็นไปตามกฎหมายไทย

นายอาคม กล่าวว่า จีนได้ยื่นข้อเสนอที่จะขอคิดค่าปรับกับฝ่ายไทย หากงานก่อสร้างรางของฝ่ายไทยล่าช้าจนส่งผลกระทบต่องานวางระบบของจีน ซึ่งฝ่ายไทยยืนยันที่จะไม่จ่าย เนื่องจากตามกฎหมายไทยไม่ได้มีข้อกำหนดดังกล่าว โดยไทยต่อรองที่จะใช้มาตรการขยายระยะเวลางานสัญญา 2.3 ให้จีนเป็นการชดเชยแทน อย่างไรก็ตาม ทั้ง 2 ฝ่ายจะต้อง เจรจาร่างสัญญา 2.3 ให้ได้ข้อยุติภายในประชุมความร่วมมือครั้งนี้ เพื่อนำร่างสัญญา 2.3 เสนอให้คณะรัฐมนตรี (ครม.) พิจารณาอนุมัติและลงนามในสัญญาร่วมกับจีนให้ได้ภายในเดือนมี.ค.

สำหรับความคืบหน้าการเจรจากู้เงินจากจีน ขณะนี้กระทรวงการคลังรับได้กับอัตราดอกเบี้ยเงินกู้ไม่เกิน  3% ตามที่ฝ่ายจีนเสนอแล้ว โดยเป็นรูปแบบปลอดดอกเบี้ย 5 ปี รวมระยะเงินกู้ทั้งสิ้น 25 ปี ขณะนี้กระทรวงการคลังได้เจรจาเงื่อนไขการกู้ครบถ้วนแล้ว ส่วนการดำเนินการเฟส 2 ช่วงโคราช-หนองคาย ระยะทาง 355 กม.อยู่ระหว่างเสนอของบจากสำนักงบประมาณวงเงิน 797 ล้านบาท ทำการออกแบบ โดยฝ่ายจีนให้คำแนะนำ คาดว่าจะสามารถเสนอผลการศึกษาความหเมาะสมโครงการให้ครม. พิจรณาอนุมัติโครงการได้ทันภายในรัฐบาลชุดนี้แน่นอน

ด้านนายวรวุฒิ มาลา รักษาการผู้ว่าการรถไฟแห่งประเทศไทย(รฟท.)กล่าวว่าพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีได้สั่งการให้รฟท.และกระทรวงคมนาคมเร่งรัดขั้นตอนการประมูลและลงนามสัญญาโครงการรถไฟฟ้าความเร็วสูงสองสายวงเงินรวม 3.9 แสนล้านบาท พร้อมกำชับว่าขอให้เร่งการเจรจาเอกชนเพื่อลงนามสัญญาโครงการดังกล่าว ซึ่งนายกรัฐมนตรีมองว่าการเจรจาที่ผ่านมาได้ยืดเยื้อเกินไปกว่าที่ควรจะเป็นและรฟท.ต้องรีบหาข้อสรุปโดยเร็ว สำหรับโครงการรถไฟความเร็วสูงเชื่อมสามนามบินอีอีซี วงเงิน 2.15 แสนล้านบาทนั้นภายหลังจากที่ได้มีการประชุมคณะอนุกรรมการคัดเลือกไปเมื่อวันที่ 12 ก.พ.นั้นขณะนี้อยู่ระหว่างสรุปข้อมูลและแนวทางการเจราจากับเอกชนผู้เสนอราคาต่ำสุดคือกลุ่มซีพี โดยในวันที่ 18 ก.พ. นี้จะมีการประชุมคณะกรรมการคัดเลือกโครงการพร้อมเรียกกลุ่มซีพีเข้าเจรจาต่อรองเป็นครั้งสุดท้าย

อย่างไรก็ตามคาดว่าในวันดังกล่าวจะสามารถสรุปได้แล้วว่าการเจรจากับซีพีจะเดินหน้าไปต่อได้หรือไม่โดยเฉพาะเงื่อนไขพิเศษที่ได้เสนอมาให้กับรัฐบาล หากพบว่าการเจรจาไม่สามารถหาข้อสรุปก็จะยกเลิกการเจรจาพร้อมจบลงกันด้วยดี จากนั้น รฟท.จะเรียกผู้ที่เสนอคะแนนรองลงมาคือกลุ่มบีทีเอสเข้าเจรจาภายเนดือนมี.ค.นี้ อย่างไรก็ตามสำหรับมุมมองของคณะกรรมการอีอีซีที่ระบุว่ารัฐบาลไม่สามารถยอมรับข้อเสนอพิเศษของกลุ่มซีพีเพราะเป็นการเสนอนอกเงื่อนไขร่างเอกสารขอบเขตการประกวดราคา (TOR) นั้นในกิติการการยื่นข้อเสนอได้มีกำหนดไว้จริงแต่ทั้งนี้การเจราจรได้เดินมาไกลแล้ว จะไปยกเลิกข้อเสนอทั้งหมดก็ไม่ได้เพราะมันจะเกี่ยวพันกับการเจราจาข้อเสนออื่นๆด้วยดังนั้นคงต้องพิจารณารับข้อเสนอเป็นรายข้อไป