ภาพเหตุการณ์การจับกุมนายเปรมชัย กรรณสูต ซีอีโอ บริษัท อิตาเลียนไทย พร้อมพวกที่ลักลอบเข้าไปตั้งแคมป์ล่าและสัตว์ในป่าทุ่งใหญ่นเรศวร

จากเหตุการณ์การจับกุมนายเปรมชัย กรรณสูต ประธานบริหารและกรรมการ บริษัท อิตาเลียนไทย ดีเวล๊อปเมนต์ จำกัด (มหาชน) ผู้ต้องหาระดับมหาเศรษฐีด้านธุรกิจก่อสร้าง พร้อมพวกอีก 3 คน ที่ลักลอบเข้าไปล่าสัตว์ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรได้พร้อมของกลางซากเสือดำถูกชำแหละและถลกหนัง มีรอยกระสุน 8นัด ซากไก่ฟ้าหลังเทา ซากเนื้อเก้ง รวมถึงอาวุธปืนไรเฟิลและเครื่องกระสุนจำนวนมาก เมื่อวันที่ 4 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา    กรณี"เปรมชัย"ถูกสังคมจับจ้องเป็นอย่างมากว่า ผู้กระทำผิดจะหลุดรอดไปได้หรือไม่ ทั้งที่มีหลักฐานชัดเจนถูกจับคาหนังคาเขา 

เสือดำถูกถลกหนัง ล่าสัตว์ป่าท้าทายกฎหมาย

อีกประเด็นที่สังคมมีความเป็นห่วงคือ ความปลอดภัยของเจ้าหน้าที่ทุกนายที่ปฏิบัติหน้าที่ในคดีนี้ โดยเฉพาะนายวิเชียร ชิณวงษ์ หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรด้านตะวันตก ที่ได้รับการเชิดชูเป็นฮีโร่ผู้พิทักษ์ป่า  อย่างไรก็ตาม ความคืบหน้าของคดีล่าสัตว์ในเขตรักษาพันธุ์ฯ ยังต้องติดตามการทำงานทั้งเจ้าหน้าที่ตำรวจและกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพรรณพืช (อช.)  แต่สถานการณ์ผืนป่าทุ่งใหญ่วันนี้และอนาคต ตลอดจนมาตรการอนุรักษ์สัตว์ป่าในป่ามรดกโลกแห่งแรกของไทยมีเพียงพอหรือไม่ ก็เป็นประเด็นที่ได้รับความสนใจจากสังคม 

ในประเด็นนี้  นายวิเชียร ชิณวงษ์ หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรด้านตะวันตก ศิษย์เก่าวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์  กล่าวว่า  การจัดการป่าทุ่งใหญ่นเรศวรให้มีคุณภาพ ต้องมีคนที่มีคุณภาพเข้าไปจัดการ ถ้าต้องการป่าสมบูรณ์ แต่ใส่คนด้อยคุณภาพเข้าไปก็ไม่สามารถจัดการได้ เหมือนที่มีคำกล่าวว่า "ของดีราคาถูกไม่มี"  จะทำให้ผืนป่าอุดมสมบูรณ์ได้นั้น หัวใจสำคัญ ประกอบด้วยคน เครื่องมือ กฎหมาย และองค์ความรู้  ถ้าจะรับคนเข้ามาทำงานในพื้นที่ต้องคัดกรองบุคลากรที่มีความตั้งใจทำงาน แต่ที่ควรมีมากกว่านั้น คือ ความรู้ความสามารถและสภาพร่างกายพร้อมปฏิบัติหน้าที่ 

หัวหน้าวิเชียร กล่าวว่า ปัจจุบันในทุ่งใหญ่นเรศวรมีการจัดตั้งหน่วยพิทักษ์ 25 หน่วย แต่มีอาวุธปืนหน่วยละ 2-3 กระบอกเท่านั้น  โดยปืน 1 กระบอกไว้เฝ้าหน่วย  ที่เหลือใช้เดินลาดตระเวน บางทีถึงสถานที่เกิดเหตุ ก็ยิงไม่ออก เจ้าหน้าที่เกิดความไม่มั่นใจในการทำงาน ลูกน้องเคยมาถามตนว่า มีเงินกู้สนับสนุนซื้อปืนหรือไม่ ปฏิเสธไม่ได้ว่า อาวุธและอุปกรณ์ในการรักษาป่าหลายพื้นที่ขาดแคลน ซึ่งเรื่องนี้ อช.แก้ปัญหามาตลอด แต่ยังไม่เพียงพอ เจ้าหน้าที่ทุกนายปฏิบัติหน้าที่ด้วยความเสี่ยง  ส่วนกฎหมายก็สำคัญ ทั้งโทษและฐานความผิดที่ไม่รุนแรง ทำให้นักล่าไม่เกรงกลัว ควรเพิ่มบทลงโทษให้รุงแรง ยิ่งเข้ามาล่าในเขตรักษาพันธุ์ฯ โทษต้องชัดเจนมากขึ้น ขณะนี้รัฐบาลกำลังปรับปรุง พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2535 

วิเชียร ชิณวงษ์ หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรฯ 

@การจัดการทุ่งใหญ่ยังขาดองค์ความรู้

องค์ความรู้ในการจัดการพื้นที่ก็ไม่ใช่เรื่องง่ายๆ หัวหน้าวิเชียร ที่เข้าไปทำงานในทุ่งใหญ่ฯ ตะวันตกมาหนึ่งปี เปิดใจว่า    เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร-ห้วยขาแข้ง เป็นมรดกโลกทางธรรมชาติแห่งแรกของไทยในปี 2534 ที่นี่มีความชุกชุมของสัตว์ป่าและระบบนิเวศที่สมบูรณ์ ถือเป็นพื้นที่อนุรักษ์ที่ก่อตั้งยุคแรกๆ แต่การจัดการยังขาดองค์ความรู้มาก ทุ่งใหญ่นเรศวรมีป่าหลายชนิด และมีทุ่งหญ้าใหญ่ ที่เหมาะกับการอยู่อาศัยของสัตว์ป่าหลายชนิด ปัจจุบันยังต้องการงานศึกษาวิจัยนำไปสู่การจัดการทุ่งหญ้าที่เหมาะสม  บางคนบอกเผา บางคนให้ตัด บางคนให้ปล่อยธรรมชาติ เรื่องนี้จำเป็นต้องมีผู้มีความรู้ความเข้าสใจเรื่องสัตว์ป่าและระบบนิเวศมาสนับสนุน 

"การจัดการป่าทุ่งใหญ่ฯ มีเรื่องการคุ้มครองถิ่นที่อยู่อาศัยป้องกันการล่าสัตว์ป่า การจัดการโป่ง การจัดการแหล่งน้ำ  วิธีการจะทำอย่างไรต้องศึกษาความเหมาะสม ป่าทุ่งใหญ่มีความสมบูรณ์สูง ผมอยู่ทุ่งใหญ่มา 1 ปี ไม่มีองค์กรหรือสถาบันการศึกษาเข้ามาศึกษาวิจัยในพื้นที่  ส่วนใหญ่ไปแต่ห้วยขาแข้ง ทุ่งใหญ่เป็นลูกเมียน้อยหรือเปล่า ทั้งที่มีสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม 70 ชนิด ในพื้นที่ 2 แสนไร่ ความหลากหลายทางชีวภาพสูงเท่าพื้นที่ล้านไร่     " หัวหน้าวิเชียรกล่าว แต่ย้ำว่าไม่ท้อกับงานอนุรักษ์ป่าทุ่งใหญ่

การรักษาป่าในระยะยาว ไม่เฉพาะทุ่งใหญ่  หัวหน้าวิเชียร  ย้ำว่า ควรจัดบุคลากรที่มีความรู้การจัดการพื้นที่อนุรักษ์  โดยเฉพาะบัณฑิตคณะวนศาสตร์   ซึ่งได้รับการถ่ายทอดความรู้เรื่องการบริหารจัดการป่า การอนุรักษ์ป่าไม้ การจัดการลุ่มน้ำ วิทยาศาสตร์ชีวภาพป่าไม้ และมีโอกาสเข้ามาฝึกงานในพื้นที่อนุรักษ์ต่างๆ ก่อนจบการศึกษา ก่อนที่ตนจะเข้าจับกุมคดีล่าเสือดำเพียงสองวัน ก็ยังมีนิสิตคณะวนศาสตร์เข้ามาฝึกงาน แต่ก็กลับไปก่อน อย่างไรก็ตาม คดีนี้และคดีอื่นๆ จะเป็นตัวอย่างให้พวกเขาทำหน้าที่อย่างถูกต้อง ไม่กลัวที่จะปกป้องคุ้มครองทรัพยากรธรรมชาติ เชื่อว่า ยังมีรุ่นน้องวนศาสตร์ที่มีความตั้งใจเข้ามาทำงานในพื้นที่ ฝากถึงทุกคนอย่าเรียกร้อง สัญญาณอินเตอร์เน็ต ความสะดวกสบายหรือทางลาดยาง สิ่งที่ต้องคำนึงถึง คือ การได้ออกไปปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่จริงและเติมเต็มประสบการณ์ ใช้งานวิชาการที่เรียนมาอย่างเต็มที่เพื่อเป็นส่วนหนึ่งพัฒนางานอนุรักษ์สัตว์ป่าและป่าไม้  

@มูลนิธิสืบฯเตรียมขยายผลลาดตระเวณถึงทุ่งใหญ่

ดคีเจ้าสัวเปรมชัยลักลอบล่าสัตว์ป่าครั้งนี้ มีองค์กรพัฒนาเอกชนที่ทำงานอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมออกแถลงการณ์จี้ให้หน่วยงานรัฐดำเนินการทางกฎหมายให้ถึงที่สุด ไม่ว่าผู้ต้องหาจะใหญ่แค่ไหน เพื่อสร้างบรรทัดฐานให้สังคมไทย รวมถึงมูลนิธิสืบนาคะเสถียร 

เจ้าหน้าที่เก็บหลักฐานซากสัตว์ของกลาง 

นายศศิน เฉลิมลาภ ประธานมูลนิธิสืบนาคะเสถียร กล่าวว่า   เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่-ห้วยขาแข้ง มรดกโลกถือเป็นป่าที่อุดมสมบูรณ์และเป็นพื้นที่ที่มีสัตว์ป่ามากที่สุดในประเทศไทย เราพบสัตว์ป่ามีการเคลื่อนย้ายระหว่างทุ่งใหญ่-ห้วยขาแข้ง  เพราะเป็นพื้นที่ที่เหมาะสมในการอยู่อาศัย  ทุ่งใหญ่ด้านตะวันตกและตะวันออกมีพื้นที่รวมกันใหญ่กว่ากรุงเทพมหานครถึง 6-7 เท่าเลยเทีเดียว แต่ขณะเดียวกันก็ยังพบว่ามีการล่าสัตว์ป่าในเกือบทุกพื้นที่ เป็นกลุ่มคนที่ยังติดค่านิยมเก่าๆ หรือเสพติดการล่าสัตว์ กรณีล่าสัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรอาจเป็นไปได้ว่า คณะผู้ล่าสัตว์ได้รับทราบความอุดมสมบูรณ์ของสัตว์ป่า มั่นใจว่าการเข้ามาจะได้พบเสือ มีการเตรียมตัวนำอุปกรณ์เข้าไป ต้องดำเนินการตามกฎหมายอย่างถึงที่สุด 

" เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรด้านตะวันตกเป็นหนึ่งในพื้นที่ ซึ่งได้รับการประกาศให้เป็นมรดกโลกทางธรรมชาติของประเทศไทย และได้รับการดูแลเป็นอย่างดีเสมอมา พื้นที่แห่งนี้จะต้องได้รับการปกป้องและอนุรักษ์ให้ทรัพยากรธรรมชาติและสัตว์ป่าคงไว้ สัตว์ป่าทุ่งใหญ่มีความหลากหลาย ระบบนิเวศทุ่งหญ้าเป็นแหล่งอาหารของสัตว์กีบอย่างกระทิงฝูงใหญ่ ไม่รวมเก้ง กวาง   ซึ่งเป็นอาหารของเสือโคร่ง ผู้ล่า  ทำให้พบกลุ่มประชากรเสือโคร่งสืบเผ่าพันธุ์ได้ เรายังพบการขยายพันธุ์ของประชากรนกเงือก  แต่ก็ยังพบปัจจัยคุกคามมีการล่าสัตว์ป่า   "   ศศิน กล่าว 

ประธานมูลนิธิสืบนาคะเสถียร บอกด้วยว่า ตลอด 27 ปีของมรดกโลกทุ่งใหญ่-ห้วยขาแข้งที่ขึ้นทะเบียนมรดกโลกและมีแผนการจัดการพื้นที่อนุรักษ์ หน่วยงานรัฐและภาคีเครือข่ายเดินตามแผนเพื่ออนุรักษ์ทรัพยากร  มีการเดินลาดตระเวนเชิงคุณภาพตั้งแต่เมื่อ 10 กว่าปีที่แล้วจนทุกวันนี้  เดินลาดตระเวนร่วมกับชาวบ้าน  ซึ่งถือเป็นต้นแบบการเดินลาดตระเวนที่อุทยานแห่งชาติ เขตรักษาพันธุ์ ใช้ทั่วประเทศ  ตลอดจนมูลนิธิสืบร่วมกับกรมอุทยานฯ ทำโครงการจอมป่า ซึ่งเป็นแนวทางใหม่ในการอนุรักษ์ป่าควบคู่ไปกับการรักษาความเป็นชุมชน โดยแก้ไขปัญหาความขัดแย้งในเรื่องการประกาศเขตอนุรักษ์ทับพื้นที่ชุมชน

"10 ปีของโครงการจอมป่าในทุ่งใหญ่ด้านตะวันตก เกิดรูปธรรมในการรักษาป่าใหญ่ เพราะมีการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินน้อยๆมา ชาวบ้านทำไร่หมุนเวียนในพื้นที่เดิม ไม่ขยายไปรุกป่า รักษาวิถีชีวิตดั้งเดิมไว้ได้ มีข้อตกลงการใช้ประโยชน์ร่วมกัน คนอยู่ได้ ป่าอยู่ได้ สัตว์ป่าอยู่ได้  แม้ปัจจุบันโครงการจอมป่าจะเสร็จสิ้นไปแล้ว ทางกรมอุทยานฯ รับไปดำเนินการต่อ ส่วนมูลนิธิสืบฯ ก็ทำงานอนุรักษ์ต่อจะเพิ่มประสิทธิภาพการลาดตระเวน กับผืนป่าตะวันตกทั้งหมด จะร่วมกับเจ้าหน้าที่ทุ่งใหญ่ที่มีศักยภาพและประสบการณ์ลาดตระเวนขยายผลในอุทยานแห่งชาติเขาแหลมลำคลองงู และอุทยานแห่งชาติเขื่อนศรีนครินทร์ จ.กาญจนบุรี      ซึ่งมีพื้นที่ติดต่อกับป่าทุ่งใหญ่ เพราะยังพบภัยคุกคามมีปัญหาการลักลอบล่าสัตว์มาทางน้ำ เดิมมีปราการทางน้ำแต่ได้รับความเสียหาย มูลนิธิจะเข้าไปซ่อมแซมและเพิ่มประสิทธิภาพ " ศศิน ชี้ต้องอุดช่องว่าง หยุดเสียงปืนจากขบวนการล่าสัตว์

แต่กับกรณีล่าสัตว์ทุ่งใหญ่ ประธานมูลนิธิสืบฯ ขอให้เป็นบทเรียนของสังคมไทย ทรัพยากรสัตว์ป่าและป่าไม้ต้องได้รับการดูแลให้ดีที่สุด ไม่เฉพาะป่าใหญ่ๆ และต้องชื่นชมการทำงานของเจ้าหน้าที่ที่ทำงานอย่างเข้มแข็งตรงไปตรงมา มีความรับผิดชอบ และกล้าที่จะจับกุม หลังจากนี้ต้องติดตามแนวทางในการดำเนินคดีต่อไป อีกสิ่งที่สำคัญความร่วมมือของสาธารณะชนไม่ยอมรับต่อการล่าสัตว์ป่า เป็นกำลังใจสำคัญให้เจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานไม่ต้องเกรงกลัวอำนาจหรืออิทธิพลเหนือกฎหมายใดๆ 

@ชั้นตอนเข้าศึกษาธรรมชาติไม่รัดกุม-ล้าสมัย

ด้าน นายธนพล สาระนาค ประธานชมรมอนุรักษ์อุทยานแห่งชาติ  กล่าวว่า จากเหตุการณ์ลักลอบล่าสัตว์ป่าทุ่งใหญ่ สะท้อนว่าถึงเวลาในการจัดระเบียบการเข้าศึกษาธรรมชาติและสัตว์ป่าในเขตรักษาพันธุ์ทุ่งใหญ่แล้ว จากการตรวจสอบวิธีและขั้นตอนการเข้าศึกษาธรรมชาติพบว่าขาดความชัดเจน และล้าสมัย ทำให้มีผู้อาศัยช่องทางไปล่าสัตว์ป่าตามที่เป็นข่าวใหญ่ กรมอุทยานฯ ต้องปรับปรุงแล้ว ในระยะสั้น ต้องกำหนดจุดและสถานที่ศึกษาธรรมชาติให้ชัดเจน เส้นทางศึกษาธรรมชาติต้องไม่ห่างไกลหน่วยพิทักษ์ป่าด่านแรกที่ชายขอบเขตทุ่งใหญ่  โดยมีเจ้าหน้าที่นำเดิน ไม่ให้เดินด้วยตนเอง รวมทั้งกำหนดเลยว่า เส้นทางนี้ได้วันละกี่คน เพื่อไม่ให้รบกวนสัตว์ป่ามากเกินไป      " ควรให้ประชาชนจอดรถไว้ที่ด่านตรวจหรือหน่วยพิทักษ์ป่า แล้วเดินเท้าเข้าไปศึกษาธรรมชาติแบบไปเช้า-เย็นกลับเท่านั้น ห้ามนำรถยนต์ทุกชนิดเข้าไป ไม่มีพักแรม หรือเข้าไปตั้งแคมป์ในป่า "  ธนพล กล่าว 

เศษซากเสือดำถูกชำแหละและถลกหนัง

ในระยะยาว ประธานชมรมอนุรักษ์อุทยานแห่งชาติ เสนอให้จัดตั้งศูนย์ศึกษาธรรมชาติและสัตว์ป่าที่ชายเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่ ฯ เพื่อรองรับหรือบริการการศึกษาธรรมชาติและสัตว์ป่าอย่างเป็นระบยบ ใครมาศึกษาธรรมชาติก็ค้างคืนในค่ายพักแรม บ้านพัก หรือลานกางเต็นท์ ที่จัดไว้ในบริเวณศูนย์ 

ธนพลกล่าวในท้ายว่าวิกฤตที่เกิดจากกรณีลักลอบล่าสัตว์ป่าทุ่งใหญ่ครั้งนี้จะเป็นโอกาสที่ดีให้กรมอุทยานฯ ได้แก้ไข ปรับปรุง พัฒนา และจัดระเบียบการเข้าศึกษาธรรมชาติให้ชัดเจน เรียกความเชื่อมั่นกลับคืนมา ทำให้คนเห็นถึงความจริงจังในการอนุรักษ์และคุ้มครองสัตว์ป่า 

ผืนป่าทุ่งใหญ่นเรศวรยังต้องการการปรับปรุงการจัดการป่าและเพิ่มประสิทธิภาพในการอนุรักษ์สัตว์ป่า อย่างเต็มที่เพื่ออนาคต ส่วนคดีเจ้าสัวเปรมชัยต้องจับตากันต่อไป รอดไม่รอด เป็นอีกบทพิสูจน์กระบวนการยุติธรรมของไทย.